นักธุรกิจยูเครน ถึงแม้ว่าจะไม่ได้เป็นที่พูดถึงมากนัก แต่วงการธุรกิจในประเทศยุโรปตะวันออกที่กำลังไปได้สวยนี้ กลับถูกขัดขาโดยศัตรูตัวฉกาจที่ไม่ยอมแพ้ง่ายๆ
ท่ามกลางสงคราม และการรุกรานจากฝั่งรัสเซีย นักธุรกิจยูเครน จำนวนไม่น้อยได้รับผลกระทบทั้งทางด้านรายได้และด้านบุคคลากร โดยเหล่าผู้ประกอบการเหล่านี้กำลังต้องเผชิญหน้ากับปัญหาที่ใหญ่ที่สุด ทำอย่างไรให้ลูกจ้างของเขา และอนาคตของธุรกิจปลอดภัย“มีสิ่งหนึ่งที่เราพูดกันบ่อยๆ ในยูเครน” Alex Medovoi เจ้าของธุรกิจ 3 ธุรกิจในเมือง Kharkiv ที่ถูกรุกรานกล่าว “ค่ำคืนในยูเครนนั้นช่างเงียบสงบ แต่ ณ ยามที่สงบที่สุดในคืนนั้น จงซ่อนสิ่งมีที่ค่าที่สุดซะ” เขากล่าว สำหรับ Medovoi นั่นคือลูกจ้างทั้งหลายของเขา ชายวัย 36 คนนี้กล่าวว่าเขาได้ใช้เงินไป 340,000 เหรียญสหรัฐฯ ในการอพยพลูกจ้างราวๆ ร้อยละ 85 ออกจากเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองในยูเครนที่กลายเป็นเป้าหมายของความโหดเหี้ยมของรัสเซียแห่งนี้
Medovoi กล่าวว่า เขาไม่รู้สภาพของออฟฟิศบริษัทให้คำปรึกษาด้านเทคโนโลยี AltexSoft ที่เขาต้องทอดทิ้งไว้ว่าเป็นอย่างไรเลย หรือแม้กระทั่งบริษัทอาหารของลูกเขา หรือศูนย์การศึกษาเยาวชนก็ตาม ซึ่งรวมๆ แล้ว ธุรกิจเหล่านี้มีมูลค่าอยู่ที่ 20 ล้านเหรียญ ณ ปี 2021 “สำหรับธุรกิจของเราที่เจาะตลาดท้องถิ่นก็ถือว่าตอนนี้ไม่มีธุรกิจเพราะมันไม่มีตลาด” Medovoi กล่าว
ผู้ประกอบการทั่วยูเครนอย่าง Medovoi ได้ยืนหยัดต่อสู้เพื่อที่จะสามารถดูแลพนักงานและปกป้องธุรกิจของพวกเขาไว้ให้ได้ท่ามกลางการบุกรุกจากฝั่งรัสเซีย และแม้ว่าจะต้องเจ็บปวดกับความสูญเสีย พวกเขาก็ยังเต็มไปด้วยความหวังที่จะเห็นชัยชนะ พวกเขายังคงเดินหน้าช่วพลเรือน, พลตำรวจ และพลทหารยูเครนโดยการส่งมอบของจำเป็นต่างๆ อย่าง อาหาร, ยา, ผ้าอ้อม และผ้าห่ม
Andrey Zdesenko ผู้ก่อตั้ง Biosphere Corporation ได้ปล่อยโรงงาน 3 แห่งในยูเครนของเขาที่คอยผลิตผ้าอ้อม, ทิชชู่เปียก และของใช้ในบ้านต่างๆ ให้ร้างไป เขาเผยว่า เขายังคงจ่ายเงินให้กับซัพพลายเออร์ชาวยูเครนทั้งหลาย และลูกจ้างจำนวน 2,500 คนที่ส่วนมากต้องหลี้ภัยไปอยู่ในอยู่ในหลุมหลบภัย “พวกเขาเชื่อใจในบริษัทมาหลายต่อหลายปี” เขากล่าว
Zdesenko หนึ่งใน 100 ชาวยูเครนที่ร่ำรวยที่สุด โดยอ้างอิงจาก Forbes Ukraine ก็ได้ตั้งศูนย์ให้ความช่วยเหลือ 5 แห่ง โดยอาสาสมัครจากบริษัทของเขาจะคอยส่งมอบอาหาร และของจำเป็นด้านสุขอนามัยต่างๆ จากคลังของทางบริษัท
หลังจากก่อตั้ง Biosphere Corporation ในปี 1997 ณ บ้านเกิดของเขาที่เมือง Dnipro ช่วงกลางของยูเครน Zdesenko ก็ได้ปั้นบริษัทนี้ให้กลายเป็นบริษัทผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ครัวเรือนและของใช้ส่วนตัวที่ใหญ่ที่สุดในยูเครน โดยส่งออกไปยัง 30 ประเทศ และมีรายได้ถึง 250 ล้านเหรียญในปี 2021
“มันน่าเศร้ามากๆ จริงๆ เพราะเราใช้เวลาไป 10 ปีในการบอกพวกเขาว่าสินค้ายูเครนก็เป็นผลิตภัณฑ์ที่ดี มีคุณภาพที่เชื่อถือได้ และราคาดี ได้โปรดใช้เถอะ ของเหล่านี้ผลิตในยูเครนนะ” Zdesenko วัย 52 กล่าว “เราใส่ความมุ่งมั่นและหัวใจลงไปในผลิตภัณฑ์ของเรา” เขาคาดการณ์ว่าสงครามนี้จะก่อให้เกิดปัญหาความยากไร้ และต้องใช้เวลาราวๆ 5 ปีในการสร้างโครงสร้างพื้นฐานและเศรษฐกิจขึ้นมาใหม่อีกครั้งหลังจากที่ได้รับความเสียหายในครั้งนี้
Fozzy Group ที่ดำเนินการซูเปอร์มาร์เก็ตและร้านสะดวกซื้อถึง 900 แห่งทั่วยูเครนก็กำลังกัดฟันพยายามเปิดร้านต่อไปให้ได้มากสาขาที่มุดเท่าที่จะสามารถทำได้ ทางเครือ ที่มีทั้งเชนซูเปอร์มาร์เก็ตอย่าง Le Silpo และ Fora อบู่ด้วยนี้สร้างรายได้ได้ถึงราวๆ 3 พันล้านเหรียญในปี 2020 และมีลูกจ้างในยูเครนถึง 68,000 คน
“เราทำงานทั้งวันทั้งคืน ท่ามกลางการรุกรานจากฝั่งรัสเซียเพื่อที่จะคอยจัดหาสินค้าที่จำเป็นให้แก่พลเมืองของเรา” Ivan Palchevskyi โฆษกจาก Fozzy Group กล่าว
ทางบริษัทได้แปลงโกดังสินค้าจำนวนหนึ่งเป็นศูนย์ให้ความช่วยเหลือทางมนุษยธรรมเฉพาะกิจคอยแจกจ่ายอาหารและยา แต่ของจำเป็นที่พวกเขามี ไม่ว่าจะเป็นน้ำ, พาสต้า, ซีเรียล, อาหารกระป๋อง, กระดาษชำระ และผ้าอ้อมก็ใกล้จะหมดเต็มทีแล้ว
ผลกระทบต่อปลาตัวเล็ก
สำหรับธุรกิจรายเล็กทั้งหลาย สงครามก็ทำให้เกิดวิกฤตการมีชีวิตอยู่ หรือที่เรียกกันว่า existential crisis
Peter Souslenskii ซีอีโอแห่ง NVKF Universal บริษัทผลิตวัสดุโครงสร้างนาโนในเมือง Kharkiv ได้ส่งตัวภรรยาและลูกๆ ของเขาไปอยู่ที่ดูไบเพื่อความปลอดภัย ในขณะที่ตัวเขาเองได้หนีไปอยู่ที่ Carpathian Mountains ส่วน Volodymyr Koltsov หัวหน้าช่างเทคโนโลยีวัย 70 ของทางบริษัทก็ยังคงติดอยู่ในหมู่บ้านที่ถูกล้อมด้วยรถถังกองกำลังรัสเซีย และ ณ จุดนี้ Souslenskii ก็เริ่มแคลงใจแล้วว่าธุรกิจของเขาจะรอดหรือไม่
“แบบว่า มันสิ้นหวังมากๆ เลยบางอย่างที่เราใช้เวลาหลายปีในการสร้างขึ้นมา มันก็หายไปในไม่กี่วัน” Souslenskii วัย 39 ผู้เป็นเจ้าของบริษัทผลิตอนุภาคเงินนาโน, ทองแดงนาโน และบิสมัทนาโนที่ได้จดสิทธิยัตรไว้ ซึ่งมีเพียงบริษัทไม่กี่แห่งบนโลกนี้ที่สามารถผลิตอนุภาคนาโนเหล่านี้ได้ โดยเขาพึ่งจะเริ่มทำการค้าขายกับนานาชาติไปเมื่อเร็วๆ นี้ หลังจากที่วางแผนและพัฒนามาเป็นเวลามากกว่า 2 ศตวรรษ
ลูกน้องของเขาโบกมือลา Kharkiv ไปหลังจากที่เมืองแห่งนี้ถูกโจมตี “เราไม่สามารถจัดส่งสินค้าที่เราผลิตไว้แล้วได้ด้วยซ้ำ”
ในบริเวณตะวันตกเฉียงใต้ของเมือง Kyiv Vlad Bazarov นั่งอยู่ในห้องของเขาในบ้านของครอบครัว ปิดม่านไว้สนิท ในขณะที่มิซไซล์จากฝั่งรัสเซียทำให้เมืองนี้สั่นคลอน สำหรับผู้ประกอบการอายุน้อยรายนี้ สงครามเป็นสิ่งที่มาขัดขาธุรกิจที่กำลังจะไปได้สวย
ธุรกิจสตาร์ทอัพของผู้ประกอบการวัย 24 อย่าง LoveYouHome มียอดขายอยู่ราวๆ 300,000 เหรียญในปีที่แล้วจากการจำหน่ายผ้าห่ม, ผ้าปูที่นอน และเครื่องครัว โดยเขากล่าวว่าร้อยละ 90 ของสินค้าเหล่านั้นผลิตโดนแรงงานจำนวน 250 คนในโรงงานเช่าช่วงที่เมือง Kharkiv และเขาก็กล่าวว่าเขาไม่รู้เลยว่าตอนนี้โรงงานจะมีสภาพเป็นอย่างไร
Bazarov กล่าวว่ายูเครนเป็นที่ที่ดีในการส้รางธุรกิจผลิตและส่งออกเนื่องจากมีข้อตกลงการค้าเสรีกับประเทศต่างๆ ในยุโรป รวมไปถึงสหราชอาณาจักร, เยอรมนี, สเปน, โปแลนด์, อิตาลี, สวีเดน, เนเธอแลนด์ และสาธารณรัฐเชค “อีกทั้ง โครงสร้างพื้นฐานก็ค่อนข้างดีเลยทีเดียว แบบว่า พวกถนน, รางรถไฟ และสนามบิน” เขากล่าว เขาหยุดไป และแก้คำพูดตัวเองใหม่ “เคยเป็นแบบนั้น”
ในขณะที่เพื่อนๆ ของเขาก้มลงหยิบอาวุธและเข้าร่วมกองทหารรักษาดินแดนอาสา Basarov กล่าวว่าเขาอยากจะช่วยอารักขาประเทศของเขาใน “หนทางที่ไม่รุนแรงถึงตาย” เขาได้บริจาคผ้านวมและผ้าห่มขนแกะราวๆ 100 ผืนให้กับกองกำลังยูเครน รวมถึงยังได้บริจาคเลือดและเงินของเขาด้วย
ท่ามกลางความอลหม่านจากสงคราม ผู้ประกอบการบางรายกล่าวว่าพวกเขาเองก็แน่วแน่กับวิสัยทัศน์เรื่องอนาคตธุรกิจของพวกเขาอยู่เช่นกัน Zdesenko มองว่าสงครามเป็นโอกาสที่จะสามารถสร้างแบบอย่างที่ดีขึ้นมาได้ และตั้ตาคอยที่จะสร้างทุกอย่างขึ้นมาอีกครั้ง สำหรับ Medovoi สงครามเป็นอีกหนึ่งเหตุผลเพิ่มความพยายามทุ่มเทให้กับ AltexSoft มากขึ้นในฐานะบริษัทให้คำปรึกษาด้านไอทีที่พนักงานสามารถเลือกวันเข้าได้
Bazarov กล่าวว่า “พวกเราทุกคนต่างก็เครียดและเหน็ดเหนื่อยกับระเบิดและเสียงไซเรนยามค่ำคืน แต่ในขณะเดียวกัน ผมเห็นได้ว่าผู้คนรู้สึกปรองดองกันมาก ตอนนี้ ประเทศนี้ทั้งประเทศปรองดองกันสู้กับศัตรูตัวใหญ่หนึ่งคน”
แปลและเรียบเรียงจากบทความ Ukrainian Entrepreneurs Struggle To Save Their Employees As War Threatens To Crush Their Businesses เผยแพร่บน Forbes.com
อ่านเพิ่มเติม: ESR Cayman เดินหน้าพัฒนาคลังสินค้าแห่งใหม่ในโอซาก้า ตอบรับดีมานด์อี-คอมเมิร์ซ
ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine