<h2>การศึกษาความรุ่งเรืองและล่มสลายของชาติมหาอำนาจนักประวัติศาสตร์และนักวิชาการมักมองข้ามความสำคัญของ นโยบายการเงินและภาษี พวกเขาเขียนหนังสือออกมามากมายทั้งที่เกี่ยวกับกลยุทธ์ ความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจที่เพิ่มมากขึ้นหรือถดถอย ระบบอาวุธยุทโธปกรณ์ ความลับทางการทูต และอื่นๆ อีกมากมาย</h2>
แต่น้อยคนนักที่จะให้ความสำคัญกับบทบาทสำคัญของเงินและภาษีในชะตากรรมของประเทศชาติ อย่างเช่น การเสนอชื่อผู้ดำรงตำแหน่งสำคัญในธนาคารกลางหรือกระทรวงการคลัง ที่ไม่เคยกระตุ้นให้บรรดาสื่อขอความเห็นจากผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงแห่งชาติ

ลองพิจารณาความจริงพื้นฐานเกี่ยวกับเงินและภาษี ขณะที่ทำเนียบขาวมัวเพ่งความสนใจไปกับความจำเป็นในการปรับปรุงระบบการทหารที่เสื่อมทรามและหาทางรับมือกับประเทศที่มีนโยบายต่อต้านอเมริกาอย่างรัสเซีย จีน และอิหร่าน ถ้าสหรัฐฯ ต้องการเล่นบทตำรวจโลกอย่างสร้างสรรค์ ประเทศจะต้องมีสกุลเงินที่มีเสถียรภาพตลอดจนระบบอัตราภาษีที่ต่ำและสมเหตุสมผล

สิ่งเหล่านี้จะก่อให้เกิดนวัตกรรมและความแข็งแรงทางเศรษฐกิจที่จำเป็นต่อความรับผิดชอบดังกล่าวสร้างเงื่อนไขที่เอื้ออำนวยต่อการเผยแผ่ความมั่งคั่งไปทั่วโลก ความสำเร็จที่มั่นคงจะนำไปสู่การเลียนแบบนโยบายโดยถ้วนหน้าประวัติศาสตร์แสดงให้เห็นแล้วหลายครั้งหลายครา
<ul>
 	<li>ความตกต่ำอันเป็นปริศนาของกรุงโรมเกิดขึ้นคู่ขนานกับความเสื่อมทรามของค่าเงินและการขึ้นภาษีอย่างไม่หยุดหย่อน</li>
 	<li>ฮอลแลนด์ ซึ่งเป็นแค่จุดเล็กๆ ของยุโรป เป็นแผ่นดินจมน้ำแต่กลับประสบความสำเร็จในการแยกตัวจากราชวงศ์ Habsburg อันยิ่งใหญ่ของสเปน กลายเป็นอาณาจักรที่ขยายอาณานิคมไปทั่วโลก ตลอดจนเป็นเมืองหลวงทางการเงินของโลก โดยตั้งอยู่บนนโยบายที่แข็งแกร่งด้านการเงินและการจัดเก็บภาษีในระดับต่ำเมื่อฮอลแลนด์ติดบ่วงภาษีที่เพิ่มขึ้น ความรุ่งโรจน์และอิทธิพลของอาณาจักรก็เสื่อมลงตามไปด้วย</li>
 	<li>อังกฤษเคยเป็นประเทศชั้นสอง หันมาทำตามอย่างชาวดัตช์แต่ทำได้ดีกว่า สิ่งที่ตามมาคือการปฏิวัติอุตสาหกรรม อังกฤษยังคงความเป็นอาณาจักรที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ แม้ได้สูญเสียอาณานิคม 13 แห่งไปเมื่อหละหลวมในหลักการภาษีต่ำ</li>
 	<li>สหรัฐฯ ได้รับอิสรภาพจากอังกฤษแต่ยังเอาอย่างในหลักการด้านการเงินและภาษี และสามารถสร้างอัตราเติบโตทางเศรษฐกิจในระยะยาวได้สูงที่สุดในประวัติศาสตร์ จนกระทั่งได้ยกเลิกกฎทองในช่วงทศวรรษที่ 70 หลังจากนั้นอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจรายปีของประเทศลดฮวบลงกว่าร้อยละ 25</li>
</ul>
เมื่อไรก็ตามที่เราเดินออกนอกเส้นที่แท้จริงไปสู่อำนาจและความมั่งคั่งรุ่งเรือง เราและโลกของเราต้องจ่ายค่างวด ครั้งที่เลวร้ายที่สุดเกิดขึ้นในช่วงภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ (The Great Depression) และสถานการณ์เงินเฟ้อครั้งรุนแรงในช่วงทศวรรษที่ 70 และ ต้นทศวรรษที่ 80 ในทั้งสองช่วงดังกล่าว อำนาจและความเป็นที่เคารพยำเกรงของสหรัฐฯ ตกต่ำ สร้างปัญหาไปทั่วโลก เราเกือบสูญเสียอารยธรรมในทศวรรษที่ 30 และต้นทศวรรษที่ 40 แม้เป็นเรื่องยากที่จะเชื่อ แต่รัสเซียซึ่งกำลังใกล้จะตอกฝาโลงตัวเอง กลับกลายมาเป็นประเทศที่ค่อยๆ เรืองอำนาจมากขึ้น

&nbsp;
<h2>สืบค้น สัมภาษณ์และเขียน จนได้หนังสือเล่มเยี่ยมที่ชื่อ Working</h2>
<img class="alignnone size-full wp-image-15278" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2019/08/Caro_Working_book-01.jpg" alt="" width="300" height="413" />

กล่าวกันว่า The Life of Samuel Johnson ของ James Boswell เป็นหนังสืออัตชีวประวัติภาษาอังกฤษที่ดีที่สุด Boswell ใช้เวลานานนับปีคลุกคลีอยู่กับ Johnson จดบันทึกรายละเอียดมากมายของชายยิ่งใหญ่ผู้นี้ สำหรับ Boswell เองนั้น ไม่ว่าตอนนี้เขาจะอยู่ที่ไหนไม่ควรพอใจอยู่แค่ผลงานดังกล่าว งานชิ้นเยี่ยมของ Robert Caro เป็นประวัติชีวิตของ Robert Moses ชายผู้ที่สร้างสะพาน ถนนทางหลวง สวนสาธารณะ และสนามเล่นเกือบจะทุกแห่งใน New York City ยุคศตวรรษที่ 20 ตลอดจนบริเวณโดยรอบของเมือง ยังไม่พูดถึงโครงการที่อยู่อาศัยอันน่าทึ่งหลายแห่ง

นอกจากนี้ ยังมีงานที่เขาเขียนเล่าเรื่องราวชีวิตของ Lyndon Johnson ประธานาธิบดีคนที่ 36 ของสหรัฐฯ (Caro กำลังอยู่ระหว่างเขียนเล่มที่ 5 ซึ่งเป็นเล่มสุดท้าย) ผลงานทั้งสองเรื่องของเขาสร้างความตรึงใจไม่แพ้หนังสือของ Boswell อันที่จริงแล้ว อาจจะมากกว่าด้วยซ้ำแน่นอนว่า Caro ไม่ได้คลุกคลีตีโมงอยู่กับบุคคลที่เขาเขียนถึงอย่างที่ Boswell เกาะติด Johnson เป็นเงาตามตัว แต่คุณจะเข้าใจไปว่าเขาได้ทำาเช่นนั้น เขาติดตามสัมภาษณ์ทุกคนที่สามารถให้ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลในหนังสือของเขาอย่างไม่เว้นวาย ในหลายๆ กรณี Caro ได้สนทนาและจัดเสวนาถามตอบซ้ำไปซ้ำมา

<hr />

<a href="https://bit.ly/31bS3eX">คลิกอ่านบทความทางด้านการลงทุนและเศรษฐกิจเพิ่มเติมได้ที่ นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับ สิงหาคม 2562 ในรูปแบบ e-Magazine</a>

<a href="https://bit.ly/31bS3eX"><img class="alignnone wp-image-15289 size-medium" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2019/08/AUGUST--228x300.jpg" alt="" width="228" height="300" /></a>

"นโยบายการเงินและภาษี" กับชาติมหาอำนาจ

<h2>เมื่อเร็วๆ นี้ Mario Draghi นายใหญ่แห่ง ธนาคารกลางยุโรป (ECB) ประกาศว่าอีซีบีจะปล่อยเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำระลอกใหม่แก่ธนาคารต่างๆ เดือนกันยายนนี้เพื่อช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจของภูมิภาคที่ชะลอตัว เป็นการประกาศที่เหนือความคาดหมายและแสดงชัดถึงการล้มละลายทางภูมิปัญญาของผู้กำหนดนโยบายเศรษฐกิจสมัยใหม่ส่วนใหญ่</h2>
แม้ว่าหลายสิบปีที่ผ่านมาจะมีข้อมูลอันน่าผิดหวังที่แสดงให้เห็นว่า ธนาคารกลางยุโรป ไม่สามารถกำหนดจังหวะของกิจกรรมทางเศรษฐกิจได้ในแบบเดียวกับการทำงานของตัวควบคุมอุณหภูมิห้อง ผู้นำทางการเมืองและเศรษฐกิจกลับยังยืนกรานที่จะไล่ตามความเพ้อฝันนี้ ความรุ่งเรืองที่หายไปนั้นคิดเป็นมูลค่ามหาศาล ถ้าธนาคารกลางและบรรดาผู้มีอิทธิพลทางการเมืองหันไปมุ่งมั่นที่จะทำค่าเงินให้แข็งแกร่ง รวมถึงถ้าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ยังผูกกับมูลค่าทองคำ

ความอยู่ดีมีสุขทางวัตถุของโลกเราคงจะมากกว่าที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ถึง 2 เท่า เจ้าหน้าที่ธนาคารกลางและนักเศรษฐศาสตร์จำนวนมากไม่สามารถเข้าใจความจริงพื้นฐานที่ว่า เงินไม่ใช่ความมั่งคั่ง จะพิมพ์ธนบัตรมามากเท่าไรก็ไม่ได้ช่วยสร้างความมั่งคั่ง มันมีความหมายแต่เพียงว่าคุณสามารถใช้กระดาษเหล่านั้นซื้อสินค้าที่มีคนผลิตขึ้นมา

คนขายยอมรับกระดาษพวกนั้นเพราะเขาหรือเธอสามารถนำไปใช้ซื้อข้าวของที่ต้องการ นั่นก็คือสินค้าหรือบริการที่ใครบางคนผลิตขึ้นมาเงินคือการอ้างสิทธิ แต่ไม่ใช่กับสิ่งที่เฉพาะเจาะจง อย่างเช่นเสื้อคลุม แต่เฉพาะกับสิ่งที่ถูกวางขายในท้องตลาด

เงินทำให้คุณสามารถแลกเปลี่ยนแรงงานหรือสินค้าของคุณกับสิ่งอื่นๆ ที่คุณอาจอยากได้หรือต้องการ ในทางกฎหมาย เงินเป็นใบเสร็จสำหรับมูลค่าสินค้าและบริการที่เราผลิตขึ้นมาและอาจจะต้องการขาย นี่เป็นเหตุผลว่าทำไมการปลอมแปลงเงินจึงผิดกฎหมาย ถ้าคุณพิมพ์ธนบัตรมูลค่า 100 เหรียญสหรัฐฯ และนำไปใช้ซื้ออะไรบางอย่าง เท่ากับว่าคุณกำลังขโมยอะไรบางอย่างนั้น เพราะธนบัตรปลอมไม่ได้เป็นผลมาจากสินค้าที่ถูกผลิตขึ้นจริง เมื่อรัฐบาลพิมพ์เงินออกมามากเกินไป ผลก็คือภาวะเงินเฟ้อซึ่งเป็นภาษีทางลับ

ที่กล่าวมาทั้งหมดคือเหตุผลว่าทำไมภูมิปัญญาด้านนโยบายการเงินที่เป็นที่ยอมรับในปัจจุบันจึงเป็นอันตรายมากกว่าผายลมของวัวที่ทำให้นักการเมืองขี้ตื่นพากันหวาดหวั่น และนักการเมืองประเภทนี้ก็เพิ่มจำนวนขึ้น ธนาคารกลางและรัฐบาลไม่ได้สร้างทรัพยากร พวกเขาดึงเอาทรัพยากรจากพวกเราที่เหลือไปใช้เพื่อบรรลุเป้าหมายของตัวเอง

ความที่คิดว่าการอัดฉีดเงินแก่ธนาคารรอบใหม่ของอีซีบีจะพายุโรปไปสู่การเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน ช่างเป็นความคิดที่ไร้สาระ ช่วงทศวรรษที่ 70 ธนาคารกลางสหรัฐฯ พยายามกระตุ้นเศรษฐกิจด้วยนโยบาย “ผ่อนปรน” ทางการเงินซ้ำแล้วซ้ำเล่า ผลก็คือประเทศต้องประสบภาวะเงินเฟ้อ และเศรษฐกิจชะงักงัน 1 ชั่วอายุคน และเช่นกัน ในช่วงต้นสหัสวรรษใหม่ ธนาคารกลางของเราทำให้เงินดอลลาร์อ่อนค่าลงจากการผลักดันของกระทรวงการคลัง การกระทำดังกล่าวนำไปสู่หายนะเศรษฐกิจปี 2008-2009

ภายหลังการอ่อนค่ารุนแรงของดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2008 ซึ่งได้สร้างความตื่นตระหนกอย่างยิ่ง เฟดจึงใช้มาตรการแบบผ่อนคลายเชิงปริมาณทางการเงิน ด้วยการขยายพอร์ตการลงทุนเพิ่มขึ้น 5 เท่าจากพันธบัตรรัฐบาลและแพ็กเกจสินเชื่อที่อยู่อาศัย ผลลัพธ์ก็คือเป็นการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจจากความตกต่ำรุนแรงที่เลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์อเมริกา

ปัญหาอยู่ตรงที่ว่าภายใต้มาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณ เฟดได้ยึดหลักทรัพย์จากภาคเอกชนเกือบ 4 ล้านล้านเหรียญ และเมื่อผนวกกับกฎเกณฑ์ที่ทำให้การปล่อยกู้ของธนาคารแก่ธุรกิจขนาดเล็กและธุรกิจใหม่เป็นธุรกรรมต้นทุนสูงแล้ว จึงเป็นการบิดเบือนตลาดสินเชื่อและทำลายเศรษฐกิจ ช่างเป็นมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจที่ยอดเยี่ยม!

ถึงเวลาเผชิญหน้ากับความเข้าใจผิดที่อันตรายนี้
<ul>
 	<li>ไม่มีคำว่า “ร้อนแรงเกินไป” สำหรับเศรษฐกิจ เฟดไม่มีหน้าที่ควบคุมเศรษฐกิจเมื่อมันเติบโตอย่างรวดเร็ว กรณีเดียวที่ความเติบโตทางเศรษฐกิจควรจะตกเป็นผู้ต้องสงสัยก็คือ เมื่อความเจริญนั้นถูกสร้างขึ้นมาอย่างหลอกๆ จากการทำให้ดอลลาร์อ่อนค่า ดังเช่นที่เกิดขึ้นในทศวรรษที่ 70 และอีกครั้งในช่วงก่อนเกิดวิกฤตปี 2008-2009 ถ้าไม่ใช่ด้วยเหตุนี้แล้ว อย่าได้แทรกแซงตลาด</li>
 	<li>มาตรการควบคุมต้นทุนการกู้ยืมใช้ไม่ได้ผล แม้แต่นักการเมืองสายอนุรักษนิยมก็ดูจะเชื่อในเหตุผลลวงที่ว่า ธนาคารกลางควรจะพยายามแก้ไขปัญหาต้นทุนการกู้ยืม นักเศรษฐศาสตร์ส่วนใหญ่รู้ว่าการควบคุมค่าเช่าเป็นการบิดเบือนตลาด ดอกเบี้ยคือ “ค่าเช่า” ที่ต้องชำระเมื่อต้องการกู้เงิน</li>
 	<li>นโยบายการเงินไม่สามารถเอาชนะอุปสรรคด้านโครงสร้างที่ไม่เกี่ยวข้องกับการเงินที่เป็นตัวขัดขวางความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ หนึ่งในอุปสรรคที่ใหญ่ที่สุดก็คือภาษีที่สูงและกฎเกณฑ์ที่มากเกินควร</li>
</ul>

<hr />

<a href="https://bit.ly/2KmWRt0">คลิกอ่านบทความทางด้านธุรกิจและการลงทุนเพิ่มเติมได้ที่ Forbes Thailand ฉบับ มิถุนายน 2562 ที่แผงนิตยสารชั้นนำและในรูปแบบ e-Magazine</a>

<a href="https://bit.ly/2KmWRt0"><img class="alignnone wp-image-8479 size-medium" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2019/06/cover-june-230x300.jpg" alt="" width="230" height="300" /></a>

ความคิดที่พาไปสู่หายนะของ ธนาคารกลางยุโรป

<h2 class="p1">นอกเหนือไปจากกฎหมายภาษีที่ไม่เป็นมิตรแล้ว อุปสรรคใหญ่ที่สุดต่อการเติบโตของประเทศกำลังพัฒนาก็คือ ค่าเงินที่ไร้เสถียรภาพ</h2>
ค่าเงินที่อ่อนแอทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายทุน ส่งผลกระทบในทางลบต่อการลงทุนที่ก่อให้เกิดรายได้ (Productive Investment) ขัดขวางการแจ้งเกิดของผู้ประกอบการในท้องถิ่น และหันเหความสนใจของผู้คนจากการทำให้ตัวเองเป็นต่อ ไปใส่ใจกับการรักษาสิ่งที่ตัวเองมีอยู่และจัดการเรื่องตรงหน้าเป็นวันๆ ไป
ตัวอย่างเช่น ตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษที่ 70 จนถึงต้นทศวรรษที่ 90 เงินวอนของเกาหลีใต้ถูกตรึงมูลค่าไว้ ขณะที่อัตราภาษีก็ไม่โหดร้ายจนเกินไป ช่วงนั้นเกาหลีใต้สามารถสร้างความเติบโตอย่างแข็งแกร่ง แต่แล้วรัฐบาลหันไปทำให้เงินวอนมีมูลค่าลดลงและเพิ่มเพดานภาษี อัตราการเติบโตจึงดำเนินไปได้เชื่องช้าราวกับเต่าคลาน
สัจพจน์จริงแท้ก็คือ ประเทศที่ค่าเงินมีเสถียรภาพมักทำผลงานดีกว่าประเทศที่ค่าเงินผันผวนอยู่เสมอ
ปัจจุบันค่าเงินในหลายๆ ประเทศกำลังอ่อนตัวรวมถึงบราซิล เม็กซิโก อินโดนีเซีย รัสเซีย ตุรกี แอฟริกาใต้ และอิหร่าน เวเนซุเอลากำลังประสบปัญหาเงินเฟ้อขั้นรุนแรง ขณะที่อาร์เจนตินาก็กำลังเจอปัญหาเดียวกัน
ตรงกันข้ามกับสุนทรพจน์แบบน้ำท่วมทุ่งของบรรดาผู้นำ IMF หรือเสียงพล่ามอันหาสาระไม่ได้ของนายธนาคารและนักเศรษฐศาสตร์ส่วนใหญ่
การสร้างเสถียรภาพค่าเงินไม่ใช่เรื่องยาก เมื่อค่าเงินอ่อนตัวให้ลดปริมาณเงินลงจนกว่ามูลค่าของมันจะกลับขึ้นไประดับที่ต้องการ ทางการสามารถทำเช่นนั้นได้ด้วยการซื้อสกุลเงินของตัวเองในตลาดแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ หรือด้วยการดูดซับส่วนเกินผ่านการขายพันธบัตรหรือสินทรัพย์อื่นๆ โดยธนาคารกลาง แทนที่จะทำเช่นนั้น หลายๆ รัฐบาลกลับออกมาแสดงจำอวดกัน อย่างเช่น

<ul class="ul1">
 	<li class="li1">พวกเขา โจมตีนักเก็งกำไร ตำหนินักค้าเงินและชาวต่างชาติไร้คุณธรรมที่ทำให้ค่าเงินของพวกเขาอ่อนตัว การกระทำเช่นนี้เห็นได้บ่อยครั้งเมื่อเร็วๆ นี้จาก Recep Tayyip Erdogan ผู้นำขาโหดแห่งตุรกี</li>
 	<li class="li1">พวกเขาจะ ขึ้นอัตราดอกเบี้ย ทฤษฎีที่ใช้อธิบายเรื่องนี้คือการกระทำเช่นนี้จะดึงดูดเงินจากต่างประเทศที่ต้องการผลตอบแทนสูง อันจะเป็นการลดแรงกดดันต่อค่าเงินที่ประสบปัญหา แต่การพยายามดึงดูดเงินร้อนไม่ได้เป็นการแก้ปัญหาพื้นฐาน อันได้แก่นโยบายการเงินไร้คุณภาพ อย่างไรก็ตาม สิ่งที่เกิดขึ้นคือเศรษฐกิจเสียหายจากต้นทุนการกู้ยืมที่สูงเกินจริง</li>
 	<li class="li1">พวกเขา ใช้ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศในการซื้อสกุลเงินของตัวเอง ซึ่งเป็นสิ่งที่ดี แต่สิ่งที่ตามมากลับไม่ดี เพราะรัฐบาลจะอัดฉีดเงินกลับเข้าไปในระบบเศรษฐกิจท้องถิ่น ทำให้ปริมาณเงินคงอยู่ในปริมาณเดิม ซึ่งคล้ายๆ กับการตักน้ำออกจากด้านหนึ่งของสระและเทกลับลงไปในอีกด้าน</li>
</ul>
เพราะเหตุใดหลายๆ รัฐบาลจึงใช้วิธีที่ซ้ำเติมปัญหาที่พวกเขากำลังพยายามแก้นั้นเป็นสิ่งที่น่าฉงนยิ่งนัก
แน่นอนว่าประเทศต่างๆ สามารถบริหารระบบเงินตราของพวกเขาด้วยวิธีที่ไม่ซับซ้อน อย่างการกำหนดให้มี คณะกรรมการเงินตรา (Currency Board) ซึ่งหมายถึงการทำให้สกุลเงินท้องถิ่นมีเงินสกุลหลัก อาทิ ดอลลาร์สหรัฐฯ หรือยูโร หนุนหลังไม่น้อยกว่า 100% หรือด้วยการเปลี่ยนไปใช้เงินดอลลาร์ ยูโร หรือฟรังก์สวิสเซอร์แลนด์ (ซึ่งเป็นสกุลเงินที่มีเสถียรภาพที่สุดในโลกในช่วง 100 ปีที่ผ่านมา) แทนสกุลเงินท้องถิ่นของตัวเอง
&nbsp;

<hr />

<a href="http://www.aisbookstore.com/Shop/Magazine/FORBES/f1065cc2-5b2a-4811-aa7b-20793e378f6b">คลิกอ่านบทความทางธุรกิจที่น่าสนใจอื่นๆ ได้จากนิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนธันวาคม 2561</a>

<img class="alignnone wp-image-3346" src="http://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2019/01/COVER-DECEMBER-67--780x1024.jpg" alt="" width="311" height="563" />

ค่าเงินที่ไร้เสถียรภาพ = เศรษฐกิจที่อ่อนแอตามไปด้วย

<h2>ขึ้นดอกเบี้ย ส่งท้ายปลายปี 2018 มติที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทย หรือ “กนง.” ให้ปรับดอกเบี้ย นโยบายอีก 0.25% จาก 1.50% เป็น 1.75%</h2>
พร้อมปรับลดคาดการณ์การขยายตัวทางเศรษฐกิจ ปี 2019 จาก 4.4% เป็น 4.2% นับเป็นการขึ้นดอกเบี้ยครั้งแรกในรอบ 7 ปี จากการประชุมรวมทั้งหมด 57 ครั้ง ซึ่งเหนือความคาดหมายของตลาด และการตัดสินใจนี้เกิดขึ้นในเวลาเพียง 1 วัน ก่อนหน้าที่ธนาคารกลางสหรัฐจะขึ้นอัตราดอกเบี้ยนโยบายอีก 0.25% เช่นกัน แต่เหตุการณ์หลังเป็นสิ่งที่ตลาดรับรู้มาระยะหนึ่งแล้ว

ท่ามกลางความกังวลเรื่องเศรษฐกิจโลกจะชะลอตัวและภาวะอันสับสนอลหม่านในตลาดการเงิน ทั้งหุ้น พันธบัตร และอัตราแลกเปลี่ยน นักลงทุนอาจสงสัยว่าอะไรเป็นเหตุปัจจัยที่ทำให้ กนง. ตัดสินใจ ขึ้นดอกเบี้ย หลังจากยืนคงที่ที่ระดับ 1.50% มาตั้งแต่ปี 2011

เบื้องต้น กนง. แสดงความเห็นว่าระบบการเงินของไทยมีความจำเป็นน้อยลงในการพึ่งพานโยบายการเงินแบบผ่อนคลายอย่างมากแบบช่วงที่ผ่านมา เพราะเศรษฐกิจขยายตัวได้ดีต่อเนื่อง และยังมีแรงส่งทั้งจากความต้องการภายในประเทศ  แม้การส่งออกไปต่างประเทศอาจชะลอจากเศรษฐกิจโลกและข้อพิพาททางการค้า เงินเฟ้อแม้จะขยับขึ้นแต่ยังอยู่ในกรอบเป้าหมาย ซึ่งการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างเช่น  E-Commerce การแข่งขันราคา รวมทั้งพัฒนาการของเทคโนโลยี จะทำให้ต้นทุนลดลงและเงินเฟ้อเพิ่มขึ้นช้ากว่าในอดีต สภาพคล่องในระบบสูง อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงต่ำ ภาคเอกชนสามารถระดมทุนได้ โดยรวมแล้วภาวะการเงินอยู่ในระดับผ่อนคลาย มีเสถียรภาพ และยังเอื้อต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจในระยะต่อไป

อีกเหตุผลหนึ่งที่น่าสนใจคือ การขึ้นดอกเบี้ยถือเป็นการสร้างขีดความสามารถสำหรับการดำเนินนโยบายการเงินในอนาคต กล่าวคือ ขึ้นดอกเบี้ย สะสมไว้ก่อน แล้วค่อยกลับมาลดเมื่อต้องการกระตุ้นเศรษฐกิจอีกครั้ง เสมือนการสะสมกระสุนไว้ใช้ยามจำเป็น เตรียมตัวให้พร้อมรองรับความผันผวนของตลาดการเงินโลกที่นับวันจะรุนแรงและซับซ้อนขึ้น นอกจากนี้ การขยับดอกเบี้ยขึ้นยังช่วยลดความเสี่ยงของการสะสมความเปราะบางในระบบ โดยเฉพาะจากพฤติกรรมแสวงหาผลตอบแทนสูงขึ้น ในภาวะที่ดอกเบี้ยต่ำเป็นเวลานาน ซึ่งนำไปสู่การประเมินความเสี่ยงต่ำกว่าที่ควร และการลงทุนในโครงการที่มีความเป็นไปได้ต่ำ
<h2>คำถามถัดไปคือ ธนาคารพาณิชย์จำเป็นต้องขึ้นดอกเบี้ยสินเชื่อตามดอกเบี้ยนโยบายของ กนง.หรือไม่?</h2>
ธนาคารพาณิชย์ไม่จำเป็นต้องขึ้นดอกเบี้ยทั้งในฝั่งเงินฝากและเงินกู้ แม้ กนง. ขึ้นดอกเบี้ยไปแล้ว หรือมีแผนจะปรับดอกเบี้ยขึ้นอีกในอนาคต แต่ธนาคารจะประเมินจากสภาพคล่องในระบบมากกว่า ซึ่งปัจจุบันสภาพคล่องในระบบยังสูง ต่างจากอดีตที่ธนาคารมักขึ้นดอกเบี้ยในเวลาใกล้เคียงกับการปรับขึ้นดอกเบี้ยนโยบายของ กนง. โดยเฉพาะช่วงที่สภาพคล่องตึงตัว และหากความเร็วของการปล่อยสินเชื่อเพิ่มยังไม่สูงมากนัก ธนาคารก็ไม่จำเป็นต้องเร่งขึ้นดอกเบี้ย เพราะต้นทุนการกู้ยืมที่สูงขึ้นจะมาพร้อมภาระหนี้ที่พอกพูน ส่งผลกระทบโดยตรงต่อลูกค้ารายย่อยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ อย่างไรก็ตาม ธนาคารบางแห่งอาจพิจารณาทยอยปรับดอกเบี้ยในบางผลิตภัณฑ์ เช่น เงินฝากประจำพิเศษ หรือเงินกู้บ้านและกู้รถที่มีระยะเวลาค่อนข้างยาว เป็นต้น

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า กนง. มีโอกาสจะปรับขึ้นดอกเบี้ยนโยบายอีกเพียงครั้งเดียวในช่วงปี 2019 และให้ความน่าจะปรับขึ้นในเดือนธันวาคม 2019 มากที่สุด เพราะเป็นช่วงที่น่าจะพอประเมินทิศทางเศรษฐกิจและตลาดการเงินภายหลังการเลือกตั้งในเดือนกุมภาพันธ์ได้ รวมทั้งดูว่าการขึ้นดอกเบี้ยครั้งนี้ส่งผลต่อความเชื่อมั่นของผู้บริโภคในระดับใด และภาคเศรษฐกิจที่สำคัญสามารถปรับตัวได้หรือไม่

แน่นอนว่าทิศทางดอกเบี้ยเริ่มเข้าสู่แนวโน้มขาขึ้นอีกครั้ง อุตสาหกรรมที่คาดว่าจะได้รับผลกระทบมากที่สุดคงหนีไม่พ้น ธุรกิจลีสซิ่งและเช่าซื้อ เพราะรายได้หลักมาจากดอกเบี้ยการปล่อยสินเชื่อ ซึ่งมีวิธีคิดแบบอัตราคงที่ ขณะที่ต้นทุนมาจากการกู้ยืมสถาบันการเงินที่มีดอกเบี้ยแบบลอยตัว ส่วนธุรกิจอสังหาริมทรัพย์รายใหญ่และกลางไม่น่าได้รับผลกระทบมากนัก เพราะผู้ประกอบการยังมีทางเลือกในการหาแหล่งเงินทุนอื่น ขณะที่กลุ่มธนาคารอาจได้รับผลกระทบทางบวกหากอัตราดอกเบี้ยสุทธิ หรือ Net Interest Margin (NIM) กว้างขึ้น ทำให้รายได้เพิ่มขึ้นนั่นเอง

จะเห็นได้ว่าการตัดสินใจของ กนง. ครั้งนี้ เป็นทั้งเกราะป้องกันความเสี่ยงของความร้อนแรงทางเศรษฐกิจ และการเตรียมเครื่องมือรับความเปราะบางที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ดังนั้น นักลงทุนควรติดตามตัวเลขเศรษฐกิจสำคัญๆ ทั้งของไทยและโลกอย่างใกล้ชิด เพื่อวางแผนการลงทุนอย่างรัดกุมในปี 2019

&nbsp;

ทำไมไทยปรับขึ้น "ดอกเบี้ย" ? ในเมื่อเศรษฐกิจโลกชะลอ ตลาดหุ้นผันผวน

เคาะแล้ว! นโยบายแบงก์ชาติคุมปล่อยกู้สินเชื่อบ้าน เริ่ม 1 เม.ย. 62 อสังหาฯ งัดกลยุทธ์รับมือ

ลงทุนปี 2561 ไม่ง่ายอย่างที่คิด

<h2>เมื่อเร็วๆ นี้ Jerome Powell ประธานธนาคารกลางสหรัฐฯ หรือเฟด คนใหม่ เปิดประชุมนัดแรกคณะกรรมการนโยบายการเงิน (Federal Open Market Committee) ซึ่งทำหน้าที่กำหนดนโยบายธนาคารกลาง โดยเฉพาะอัตราดอกเบี้ย Powell ตั้งใจจะสานต่อนโยบายที่ได้สร้างความเสียหายมากมายกับเศรษฐกิจของประเทศต่อไปการประชุมตอกย้ำว่าธนาคารกลางของเราจะไม่ยกเลิกข้อผิดพลาดร้ายแรง 3 ประการในเร็ววันนี้ อันได้แก่</h2>
• ความเชื่อมั่นในดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งไม่ได้มีมูลค่าอย่างที่ควรจะเป็น เมื่อกระทรวงการคลังของรัฐบาลประธานาธิบดี George W. Bush ต้องการให้มูลค่าเงินดอลลาร์อ่อนลง ดังที่เกิดขึ้นในช่วงทศวรรษแรกหลังปี 2000 เฟดไม่ทัดทาน ประเทศที่สกุลเงินไร้เสถียรภาพย่อมไม่สามารถพาเศรษฐกิจไปได้ดี เงินดอลลาร์ที่ไร้เสถียรภาพเป็นสาเหตุสำคัญของหายนะในช่วงปี 2008-2009 ค่าเงินที่ลอยตัวมีประโยชน์ไม่มากไปกว่านาฬิกาที่บอกเวลาไม่เที่ยง เป็นอันตรายต่อการลงทุนในระยะยาว ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

• ทฤษฎีลวงโลกที่ว่าความมั่งคั่งเป็นผลให้เกิดภาวะเงินเฟ้อ คอลัมนิสต์หนังสือพิมพ์คนหนึ่งสะท้อนความคิดที่คนส่วนใหญ่คิดกันโดยกล่าวว่า Powell กำลังเจองานยากในการหลีกเลี่ยงภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจขณะที่อัตราการว่างงานขยายตัว ความเห็นที่หลอกลวงแต่ใครๆ ก็เชื่อนี้มีที่มาจาก ทฤษฎีเส้น Phillip Curve (เส้นแสดงประธานเฟดคนใหม่กับความคิดเก่าๆ แย่ๆ ความสัมพันธ์ระหว่างอัตราการว่างงานกับเงินเฟ้อ) หลักของทฤษฎีนี้มีอยู่ว่าถ้าคุณต้องการลดอัตราเงินเฟ้อ คุณต้องปล่อยให้อัตราการว่างงานสูงขึ้น ในทางกลับกัน ถ้าต้องการให้อัตราการว่างงานลดลงสิ่งที่ต้องทำคือเพิ่มอัตราเงินเฟ้อด้วยการลดค่าเงิน และที่พยายามพล่ามกันมาทั้งหมดนี้ก็เพื่อให้อัตราเงินเฟ้ออยู่ที่ร้อยละ 2

• ความเชื่อที่ว่าเฟดสามารถควบคุมจังหวะของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและขับเคลื่อนเศรษฐกิจได้ราวกับขับรถ เครื่องมือที่เฟดใช้ในการนี้คือการควบคุมการขึ้นหรือลงของอัตราดอกเบี้ย แต่การที่ธนาคารกลางคาดเดาทิศทางเศรษฐกิจผิดพลาดตลอดกว่าทศวรรษที่ผ่านมา ความมั่นใจของเราที่มีต่อบุคลากรธนาคารในการมองโลกจึงหลงเหลืออยู่ไม่มากนัก ความเข้าใจที่ว่านักเศรษฐศาสตร์ฟากรัฐบาลจะสามารถควบคุมเศรษฐกิจขนาดใหญ่ที่ประกอบด้วยผู้คนหลายร้อยล้านคนและนิติบุคคลอีกนับล้านนั้น เป็นเรื่องไร้สาระน่าขันมาก

นอกจากนี้ ทำไมบรรดานักอนุรักษ์นิยมทั้งหลายจึงยอมรับแบบไม่มีข้อโต้แย้งกับข้อเสนอของเฟดในการควบคุมราคาในเรื่องของต้นทุนของเงิน (cost of money) พวกเขาตระหนักดีถึงหายนะของการควบคุมค่าเช่า แต่กลับยอมรับการควบคุมราคาที่ต้องจ่ายให้กับเงินที่ “เช่า” จากสถาบันการเงินไม่แน่ สักวัน Jerome Powell อาจสร้างความประหลาดใจโดยเลิกทำตัวเป็นแค่ขุนพลพลอยพยัก แต่ที่แน่ๆ คือไม่ใช่ตอนนี้

&nbsp;

เรียบเรียง: เอมวลี อัศวเปรม

ประธานเฟดคนใหม่กับความคิดเก่าๆ แย่ๆ

<h2>คำถามสำคัญที่จะกระทบกับตลาดการเงินในปีนี้คือเรื่องการดำเนินนโยบายการเงินของเฟด ซึ่งรวมทั้งการขึ้นดอกเบี้ยนโยบายและโอกาสที่เฟดจะลดสินทรัพย์ในงบดุลลงภายในปีนี้ โดยเฟดได้มีการปรับอัตราดอกเบี้ยนโยบาย (fed funds rate) ขึ้น 25bps ไปแล้วในช่วงเดือนมีนาคม ซึ่งจาก Dot Plot เดือนมีนาคม (สะท้อนมุมมองการขึ้นดอกเบี้ยของเฟด) ชี้ให้เห็นว่าเฟดมีโอกาสที่จะปรับอัตราดอกเบี้ยขึ้นทั้งหมด 3 ครั้งทั้งปีนี้ โดยการขึ้นดอกเบี้ยอีกครั้งอาจทำได้ในการประชุมเดือนมิถุนายนนี้ หากเราดูความน่าจะเป็น เราเห็นว่าตลาดคาดมองว่าเฟดจะขึ้นดอกเบี้ยในเดือนมิถุนายนอยู่ที่ 100%</h2>
แต่คำถามใหญ่สำหรับการดำเนินนโยบายการเงินของเฟดในปีนี้คือเรื่องการลดสินทรัพย์ในงบดุลของเฟดที่ปัจจุบันมีมูลค่าราว 4.5 ล้านล้านดอลลาร์ โดยตลาดกำลังสงสัยคือเฟดจะลดสินทรัพย์ลงมาเท่าไหร่ ทำอย่างไร และทำเมื่อไหร่

ในมุมมองของเรานั้น เรื่องขนาดการลดสินทรัพย์ของเฟด ทางเฟดสาขา St. Louis, James Bullard เคยกล่าวว่าหากเฟดจะลดควรลดลงมาอยู่ที่ 2 ล้านล้านดอลลาร์ ครึ่งหนึ่งจากระดับปัจจุบัน เราจึงไปดูว่าเลข 2 ล้านล้านนี้มาจากไหน (โดยหากดูรูปที่ 1) เราจะเห็นสินทรัพย์ของเฟดซึ่งส่วนใหญ่ประกอบไปด้วยพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯ และ MBS (mortgage-backed securities) ในส่วนของหนี้สินและเงินทุนนั้น (รูปที่ 2) จะเห็นได้ว่ามี 2 ส่วนสำคัญเช่นกันคือส่วนเงินหมุนเวียนในระบบ (currency in circulation) มูลค่าราว 1.6 ล้านล้านดอลลาร์ ที่เกิดจากการเข้าซื้อสินทรัพย์ไม่ว่าจะเป็นตัวพันธบัตรหรือ MBS ซึ่งก็เหมือนกับการใส่เงินเข้าไปในระบบเศรษฐกิจ และอีกส่วนคือ “reserves balance” หรือเงินที่ทางธนาคารพาณิชย์นำมาฝากไว้กับธนาคารกลางซึ่งเงินในส่วนนี้มีมูลค่าราว 2.3 ล้านล้านดอลลาร์ โดยเหมือนเป็นเงินที่ทางธนาคารพาณิชย์นำมาแช่เอาไว้กับทางธนาคารกลางและไม่ได้นำมาปล่อยต่อให้กับระบบเศรษฐกิจทำให้หากลดสินทรัพย์จริงก็อาจจะสามารถลดตัว reserve ส่วนเกินอันนี้ลงไปได้ก่อน

<img style="width: 680px; height: 731px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/0d7cd2f8517184fa4d77264ea8b5a0a4.png" alt="" />
Source: Bloomberg, CEIC, Reuters Eikon, KBank

<img style="width: 680px; height: 731px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/2eda1067e01ab90e56317185cdc47ad6.png" alt="" />
Source: Bloomberg, CEIC, Reuters Eikon, KBank
ในส่วนของวิธีการลดสินทรัพย์นั้น หากเฟดหยุดการเข้าซื้อสินทรัพย์ที่จะหมดอายุก่อน (หยุดการ roll-over ตัวสั้น) ก็จะมีผลเท่ากับการขึ้นอัตราดอกเบี้ยนโยบาย ซึ่งการที่เฟดจะหยุดการ roll-over ตัวสั้นและยังคงขึ้นดอกเบี้ยนโยบายอยู่จะส่งผลให้อัตราดอกเบี้ยระยะสั้นพุ่งขึ้นเร็วเกินไป ทำให้โครงสร้างอัตราดอกเบี้ยสหรัฐฯ ชันน้อยลง (เนื่องจากดอกเบี้ยระยะสั้นเพิ่มขึ้นเร็วกว่าระยะยาว) ผลกระทบที่จะตามมาคือจะทำให้ระบบธนาคารไม่อยากปล่อยกู้ เนื่องจากธนาคารมีผลกำไรจากการกู้สั้นและปล่อยยาวเป็นหลัก โดยหาก(ดูรูปที่ 3) นั้น เราจะเห็นได้ว่าราคาต่อมูลค่าทางบัญชี (price to book value) ของธนาคารสหรัฐฯ เคลื่อนไหวไปในทิศทางเดียวกันกับอัตราดอกเบี้ยระยะยาวอย่างผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐฯ 10 ปี เนื่องจากรายได้หลักของธนาคารมาจากการปล่อยกู้ระยะยาวและ spread ระหว่างดอกเบี้ยสั้นและยาว โดยรายได้ที่มากขึ้นก็ทำให้ราคาต่อมูลค่าทางบัญชีเพิ่มขึ้นเช่นกัน

<img style="width: 680px; height: 421px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/8298b0cdc01dd8648f3474a85ba1b7fb.png" alt="" />

Source: Bloomberg, CEIC, Reuters Eikon, KBank
<img style="width: 680px; height: 417px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/8c43dd6f33d58efa9578cbb46aca3419.png" alt="" />
Source: Bloomberg, CEIC, Reuters Eikon, KBank

เราจึงคาดว่าวิธีที่เฟดจะลด balance sheet น่าจะเป็นการทำแบบทางธนาคารกลางญี่ปุ่นอย่างการ target yield curve (คงเส้นอัตราผลตอบแทน) เป็นต้น โดยทางธนาคารกลางญี่ปุ่นคงอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นไว้ที่ -10bps และอัตราดอกเบี้ยระยะยาว 10ปีให้อยู่ที่ 0% ซึ่งทำให้เราคาดว่าเฟดน่าจะทำในลักษณะที่คล้ายกัน โดยอาจเป็นการลด duration ของสินทรัพย์ของเฟดลงมา

สำหรับเวลาในการลดนั้น เราคาดว่าเฟดจะยังคงมีท่าทีที่ระมัดระวังในการดำเนินการลดสินทรัพย์ในปีนี้ โดยอาจเป็นแค่การประกาศแผนและแนวทางในการลดออกมาก่อนในปีนี้เพื่อดูการตอบรับของตลาดก่อนที่จะตัดสินใจดำเนินการ ซึ่งอาจทำได้ในปีหน้า ทั้งนี้ที่เรามองว่าเฟดคงจะระมัดระวังในการลดสินทรัพย์ก็เพราะว่าเฟดได้รับบทเรียนจากตอนที่อีซีบีที่ลดสินทรัพย์ไปแล้วเมื่อปี 2012-2014 โดยทางอีซีบีลดสินทรัพย์ขณะที่เฟดยังคงทำ QE อยู่ ทำให้เงินยูโรในตลาดลดลงขณะที่ดอลลาร์เพิ่มขึ้น ผลที่ตามมาคือเงินยูโรปรับแข็งค่าขึ้นเมื่อเทียบกับดอลลาร์ และส่งผลให้อียูกลับมาเจอปัญหาเรื่องเงินฝืดอีกรอบ ซึ่งเรื่องนี้เฟดเองก็กังวลว่าการลดสินทรัพย์จะทำให้ดอลลาร์แข็งค่าจนเกินไป

<img style="width: 680px; height: 467px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/6aab64155a76f9aefcd62985fda935d6.png" alt="" />
Source: Bloomberg, KBank

<img style="width: 680px; height: 464px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/d7215254fb87f727a2223523c2baadff.png" alt="" />
Source: Bloomberg, KBank
โอกาสการลดสินทรัพย์ของเฟดปีนี้ จะเป็นอีกแรงส่งสำคัญที่จะดันให้ค่าเงินดอลลาร์ให้กลับมามีทิศทางแข็งค่าอีกครั้ง เนื่องจากปัจจุบันตลาดคาดหวังให้เฟดมีการขึ้นดอกเบี้ยในปีนี้ 3 ครั้งและเริ่มการลดสินทรัพย์ ซึ่งหากเฟดสามารถทำได้ตามที่ตลาดคาดหวังจะเป็นแรงบวกให้กับดอลลาร์หลังจากที่ประเด็นเรื่องการเมืองของทรัมป์เข้ามากดดันค่าเงินดอลลาร์ในช่วงที่ผ่านมา สำหรับค่าเงิน USD/THB เรามองว่าด้วยการดำเนินนโยบายการเงินที่แตกต่างกันของธนาคารแห่งประเทศไทย ซึ่งน่าจะเป็นการคงอัตราดอกเบี้ยเอาไว้ที่ 1.50% ตลอดทั้งปี ขณะที่เฟดจะยังคงปรับอัตราดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นทำให้เรายังมองว่าบาทอาจกลับมาอ่อนค่าลงเล็กน้อยได้ในปลายปีเมื่อเทียบกับระดับปัจจุบันที่บาทแข็งค่าลงมาที่กว่า 34.10 โดยเฉพาะหากเฟดสามารถทำได้ตามที่ตลาดหวังในเรื่องการลดสินทรัพย์ในงบดุลลงในปีนี้

(Photo Credit: ภาพเปิดจาก www.federalreserve.gov)

คำถามสำคัญปีนี้คือการลดสินทรัพย์ของเฟด

<h2 class="p1">การแต่งตั้งประธานธนาคารกลางสหรัฐฯ คนใหม่น่าจะจุดชนวนให้เกิดการพิจารณาถึงแนวทางเป้าหมายและหลักการในการดำเนินมาตรการของสถาบันรัฐแห่งนี้อย่างละเอียด ซึ่งนับว่ามีความจำเป็นอย่างยิ่ง ทว่าสิ่งนี้ก็คงไม่เกิดขึ้นด้วยหลักพื้นฐานเชิงจิตวิทยาที่ค่อนข้างซับซ้อน นโยบายการเงินนับเป็นหนึ่งในเรื่องที่คนส่วนใหญ่มักจะกลัวและไม่อยากข้องเกี่ยว ซึ่งเป็นเหตุผลที่ทำให้เฟดสามารถกุมอำนาจไว้ในมือขณะที่แสดงผลงานย่ำแย่โดยที่สภาคองเกรสเพียงชำเลืองตามองอยู่ห่างๆ และไม่ได้เข้ามาควบคุมดูแลแบบเอาจริงเอาจัง</h2>
Jerome Powell ซึ่งประธานาธิบดี Trump เลือกให้เข้ามาดำรงตำแหน่งประธานเฟดแทน Janet Yellen ในเดือนกุมภาพันธ์ที่จะถึงนี้ไม่เคยมีทีท่ากังขาถึงแนวทางการดำเนินงานของธนาคารกลางที่มีบทบาทสำคัญมากที่สุดของโลก ในช่วงระยะเวลา 5 ปีที่เขานั่งเก้าอี้สมาชิกสภาผู้ว่าการเฟด Powell ทำงานแบบไหลไปตามน้ำและเดินทางสายกลาง หากวันหนึ่งเขาลุกขึ้นมาเปิดประเด็นโต้แย้งเฟดเหมือนที่ Martin Luther ป่าวประกาศญัตติ 95 ข้อเพื่อประท้วงการกระทำของพระสันตะปาปาคงเป็นเรื่องที่ทำให้ทุกคนประหลาดใจ

<figure><img src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/00a48bed06e4a69fc5fabac13bc22128.png" alt="" width="680" height="453" /><figcaption> Jerome Powell ประธานธนาคารกลางสหรัฐฯ (เฟด) คนใหม่ ผู้ขึ้นมาแทนที่ Janet Yellen (Cr: The New York Times)</figcaption></figure>

&nbsp;
<h2 class="p1">ประเด็นต่อไปนี้คือสิ่งที่เขาควรลงมือจัดการ</h2>
• ความเชื่อที่ว่าเฟดมีอำนาจชี้นำทิศทางเศรษฐกิจ เหล่านักเศรษฐศาสตร์และผู้กำหนดนโยบายถูกฝังหัวมาว่าเศรษฐกิจสามารถควบคุมทิศทางได้เหมือนกับการขับรถและหน้าที่ของเฟดคือการทำให้แน่ใจว่าเศรษฐกิจไม่ “ร้อนแรง” หรือ “ฝืด” เกินไป

เฟดหรือธนาคารกลางของประเทศอื่นๆ ทำได้เพียงดูแลเศรษฐกิจในระดับเดียวกับการบริหารเศรษฐกิจของสหภาพโซเวียตสมัยรวมศูนย์อำนาจที่ส่วนกลางเมื่อสมัยอดีต เนื่องจากสหรัฐฯ มีประชากรเพียง 330 ล้านคนขณะที่ประชากร 7 พันล้านคนทั่วโลกพร้อมทั้งสถาบันองค์กร บริษัทนับหลายล้านแห่ง มีส่วนเกี่ยวข้องในการทำธุรกรรมการเงินมูลค่ามากกว่า 1 ล้านล้านเหรียญในแต่ละวัน

การที่เฟดทุ่มกำลังไปในแนวทางที่ไร้ประโยชน์เช่นนี้นำไปสู่คำถามว่าธนาคารกลางสหรัฐฯ ก่อให้เกิดผลเสียหายมากแค่ไหน

คำตอบที่น่าเศร้าคือนับจากเหตุการณ์วิกฤตการเงินปี 2008-09 ความเสียหายที่เกิดขึ้นนั้นช่างมหาศาล การตัดสินใจอย่างเร่งด่วนและเด็ดขาดเพื่อดำเนินมาตรการผ่อนคลายความตื่นตระหนกในตลาดการเงินเป็นเรื่องที่ดี แต่การปรับลดอัตราดอกเบี้ยจนต่ำติดดินหลังจากนั้น (เทียบได้กับการควบคุมและกำหนดราคา) ร่วมกับการอัดฉีดสภาพคล่องผ่าน “quantitative easing” หรือนโยบายผ่อนคลายเชิงปริมาณทางการเงินส่งผลให้กลไกของตลาดสินเชื่อบิดเบี้ยว ซึ่งส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อการเข้าถึงสินเชื่อของครัวเรือนและธุรกิจขนาดเล็กที่เพิ่งก่อตั้ง

• ความเชื่อมั่นในทฤษฎีความสัมพันธ์เส้นโค้ง Philips Curve ธนาคารกลางสหรัฐฯ ยึดติดกับแนวคิดว่าการเจริญเติบโตของเศรษฐกิจทำให้เกิดเงินเฟ้อ ดังนั้นการทำให้อัตราว่างงานสูงขึ้นจะช่วยแก้ปัญหาเงินเฟ้อ ซึ่งหมายถึงการพยายามทำให้ประชากรหลายล้านคนตกงาน นอกจากนั้นยังมีกรอบเป้าหมายที่ต้องการหนุนระดับเงินเฟ้อเพื่อผลักดันให้เศรษฐกิจหลุดพ้นจากภาวะถดถอยหลังเกิดวิกฤตการณ์ทางการเงินปี 2008-09 ทว่าประสบการณ์ในชีวิตจริงเผยให้เห็นว่าแนวคิดดังกล่าวเป็นเพียงสมการในโลกสมมติฐาน

• ความเชื่อที่จะต้องคุมเข้มเหล่าธนาคารและสถาบันการเงินทุกแห่ง เฟดและผู้มีอำนาจกำกับดูแลเพลิดเพลินกับการออกกฎระเบียบนับหลายร้อยข้อเพื่อควบคุมบรรดาธนาคารโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดวิกฤตการเงินขึ้นอีก โดยเฟดได้รับแรงหนุนจากรัฐบาล

หากไม่นับประเด็นที่ว่าธนาคารคือภาคธุรกิจที่ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมมากที่สุดในระบบเศรษฐกิจอยู่แล้ว ความจริงที่ไม่มีใครอยากฟังก็คือถึงแม้จะมีการตั้งกฎระเบียบต่างๆ เหล่านี้และออกบังคับใช้ตั้งแต่เมื่อทศวรรษที่แล้ว เราก็ยังไม่อาจหลีกเลี่ยงหายนะทางการเงินครั้งรุนแรงได้อยู่ดีเนื่องจากต้นตอของสาเหตุมาจากการอ่อนค่าของเงินดอลลาร์สหรัฐฯ

• ความเชื่อในการปล่อยค่าเงินดอลลาร์ลอยตัว กลไกตลาดจะดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพที่สุดเมื่อใช้ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบคงที่ ทุกคนรู้ดีว่าชีวิตจะยุ่งเหยิงมากแค่ไหนหากจำนวนนาทีในแต่ละชั่วโมงหรือหน่วยน้ำหนักกรัมในแต่ละกิโลกรัมเปลี่ยนแปลงขึ้นๆ ลงๆ และเช่นเดียวกับอัตราแลกเปลี่ยนของค่าเงินซึ่งเป็นสิ่งที่ใช้ชี้วัดมูลค่า

ก่อนหน้าที่เราจะทำสิ่งผิดพลาดในช่วงต้นทศวรรษที่ 1970 สหรัฐฯ เคยใช้ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบคงที่นับตั้งแต่ Alexander Hamilton ผูกสกุลเงินดอลลาร์ไว้กับทองคำในปี 1791 ดังนั้น จึงไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่อัตราเติบโตทางเศรษฐกิจของสหรัฐอเมริกาตกต่ำลงอย่างรุนแรงนับตั้งแต่นั้นมา

&nbsp;

<figure><img style="width: 250px; height: 206px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/55e3d7471d8c3762c74576476848c172.png" alt="" width="250" height="206" /><figcaption> STEVE FORBES Editor-in-Chief แห่ง FORBES</figcaption></figure>

&nbsp;

<hr />

<a href="https://goo.gl/2JcAAK">อ่านบทความทางธุรกิจที่น่าสนใจอื่นๆ เพิ่มเติมได้ใน นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับ มกราคม 2561 ในรูปแบบ E-Magazine</a>

<a href="https://goo.gl/2JcAAK"><img style="width: 250px; height: 328px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/45f4e2f83d6739461ddb245b45757a27.png" alt="" /></a>

หนังม้วนเดิม

กว่าจะถึงวันชี้ชะตาการเลือกตั้งประธานาธิบดีในสหรัฐอเมริกา ทั่วโลกก็ได้เห็นสงครามแห่งการเลือกตั้งที่มีแต่การโต้เถียงและคำพูดทำลายความน่าเชื่อถือของคู่แข่งแทนที่จะสู้กันด้วยนโยบายทางเศรษฐกิจและการส่งเสริมความเป็นอยู่ของประชาชนในประเทศ จนทำให้ต้องตั้งคำถามว่าเกิดอะไรขึ้นกับคำสอนของ Abraham Lincoln หรือประธานาธิบดีคนที่ 16 ของสหรัฐฯที่บอกว่ารัฐบาลควรทำเพื่อประชาชน “Government of the people, by the people, for the people, shall not perish from this earth.”

ก่อนจะทำนายเส้นทางหรือประเมินถึงผลกระทบหลังจากการเลือกตั้ง ลองพิจารณานโยบายสำคัญที่แตกต่างกัน (ดูตารางประกอบ) นโยบายภาษีที่แตกต่างกันของผู้สมัครทั้งสองพรรค สะท้อนให้เห็นถึงมุมมองที่ไม่ตรงกันอย่างยาวนานเกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของรัฐบาล โดยฝั่งเดโมแครตมองว่ารัฐบาลต้องมีบทบาทมากในระบบเศรษฐกิจส่งผลให้ชอบทำนโยบายขยายการเก็บภาษีเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับรัฐบาล โดยรัฐบาลจะมีหน้าที่กระจายรายได้ไปยังภาคอื่นๆ ของเศรษฐกิจ เช่น เพื่อการพัฒนาระบบประกันสังคม

ขณะที่ฝั่งรีพับลิกันมองว่า บทบาทของรัฐบาลในการกระจายรายได้ไม่ควรมากจนเกินไป และควรปล่อยให้ตลาดเป็นไปตามกลไกของมันด้วยตนเอง นอกจากนี้ ยังมองว่าผู้จ่ายภาษีหรือเอกชนสามารถทำหน้าที่กระจายรายได้ได้ดีกว่า ส่งผลให้นโยบายภาษีของฝั่งรีพับลิกันที่ออกมาส่วนมากเป็นการลดการเก็บภาษีเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ

<img style="width: 680px; height: 703px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/19bfa3f3fe2f859db8887b614e30aa27.jpg" alt="" />

ตามการคาดการณ์ของ Moody’s Analytics นโยบายภาษีของ Clinton จะทำให้รัฐบาลขาดดุลการคลังที่ราว 7.26 แสนล้านเหรียญ ซึ่งถือว่าเป็นเพียงส่วนเล็กๆ เมื่อเทียบกับการขาดดุลภายใต้นโยบายภาษีของ Trump โดยนโยบายการลดภาษีที่ค่อนข้างรุนแรงของ Trump จะทำให้รัฐบาลมีการขาดดุลการคลังพุ่งขึ้นมาอยู่ที่ 1.183 ล้านล้านเหรียญในปีแรกของการดำเนินนโยบาย

ในระยะสั้นการลดภาษีของ Trump อาจเป็นผลดีต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ แต่จะส่งผลเสียต่อเศรษฐกิจในระยะยาวจากการที่รัฐบาลต้องกู้ยืมจำนวนมากหลังจากขาดดุลงบประมาณ จนทำให้ดอกเบี้ยในระบบอาจปรับขึ้นไปกระทบต้นทุนการกู้ยืมของภาคเอกชนอีกต่อหนึ่ง หรือภาษาในทางเศรษฐศาสตร์เรียกว่า crowding out effect

นอกจากประเด็นดังกล่าว แนวโน้มอัตราเงินเฟ้อของสหรัฐฯ ภายใต้นโยบายของ Trump ยังมีแนวโน้มที่จะพุ่งขึ้นสูงเมื่อเทียบกับ Clinton ตามการวิเคราะห์ของ Moody’s ส่วนหนึ่งเป็นเพราะต้นทุนการผลิตที่จะปรับสูงขึ้นตามภาษีการนำเข้าที่จะเก็บมากขึ้นในคู่ค้าที่ Trump มองว่ามีการลดค่าเงินเพื่อให้ตัวเองได้เปรียบทางการค้าอย่างจีน ซึ่งมาตรการดังกล่าว หากทำได้จริงก็จะทำให้การนำเข้าสินค้าจากจีนมีราคาแพงขึ้นสำหรับผู้บริโภคในสหรัฐฯ

<img style="width: 680px; height: 276px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/94b8949794abdb22fc75259eb6ef878a.jpg" alt="" />

Moody’s คาดว่าเงินเฟ้อภายใต้รัฐบาลของ Trump จะพุ่งขึ้นจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ซึ่งหาก Janet Yellen ยังคงเป็นประธานของธนาคารกลางสหรัฐฯ (Fed) อยู่ เงินเฟ้อที่พุ่งขึ้นเกินเป้าหมายที่ 2% จะทำให้ผู้กำหนดนโยบายของ Fed จำเป็นต้องขยับอัตราดอกเบี้ยนโยบายขึ้นอย่างเร่งด่วน ในกรณีที่ Clinton ได้รับเลือกเป็นประธานาธิบดี

ตลาดมองว่าผลกระทบต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ จากการเลือกตั้งจะมีมากหาก Trump เป็นผู้ชนะ เนื่องจากนโยบายค่อนข้างรุนแรง และน่าจะกระทบต่อความเชื่อมั่นนักลงทุน โดยเฉพาะในเรื่องของนโยบายการค้าระหว่างประเทศ ซึ่งตลาดมองว่าหาก Clinton ชนะการเลือกตั้งก็จะเป็นผลดีต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ มากกว่าเนื่องจากทำให้การเปลี่ยนผ่านนโยบายของ Obama ประธานาธิบดีคนปัจจุบันสู่ Clinton มีความราบรื่นกว่า ซึ่งจะช่วยสนับสนุนการฟื้นตัวของเศรษฐกิจสหรัฐฯ ได้ดีต่อไป

จากการประเมินพบว่าหาก Trump สามารถดำเนินนโยบายสำคัญทั้งหมดตามที่หาเสียงจะส่งผลกระทบต่อ GDP สหรัฐฯ โดยอาจทำให้การจ้างงานลดลงและเงินเฟ้อในประเทศปรับเพิ่มขึ้น เนื่องจากนโยบายของ Trump จะทำให้รัฐเสียรายได้จำนวนมากจากการลดภาษี รวมถึงมาตรการกีดกันทางการค้าที่มากขึ้นจะกดดันกิจกรรมทางเศรษฐกิจของประเทศ ประกอบกับการจำกัดจำนวนผู้อพยพทำให้ค่าแรงในสหรัฐฯ ปรับสูงขึ้นและทำให้ต้นทุนการผลิตปรับเพิ่มขึ้นตามส่งผลต่อมายังเงินเฟ้อ

สำหรับในกรณีของ Clinton หากได้รับชัยชนะจากการเลือกตั้ง ตลาดมองว่าเศรษฐกิจสหรัฐฯ จะอยู่ในแนวทางของการฟื้นตัวอย่างต่อเนื่อง

อย่างไรก็ตาม ผลกระทบจากการใช้นโยบายตามที่หาเสียงของผู้สมัครอาจถูกจำกัดและไม่รุนแรงเท่ากับการประมาณการของ Moody’s เนื่องจาก ตลาดยังมองว่าโอกาสที่รัฐสภาสหรัฐฯ จะเป็นแบบผสมระหว่าง 2 พรรคมีมากถึง 60% ซึ่งจะทำให้การผ่านกฎหมายหรือนโยบายต่างๆ จากผู้สมัครทั้งสองพรรคเป็นไปอย่างมีระบบขั้นตอนและอาจยากกว่าที่คาด ซึ่งจะแตกต่างกับช่วงการเลือกตั้งปี 2008 ที่เดโมแครตครองรัฐสภาทั้งบนและล่างด้วยเสียงจำนวนมาก ซึ่งทำให้รัฐบาลของ Obama สามารถผ่านร่างกฏหมายมากถึง 34 ฉบับในช่วง 4 ปีแรกของการเป็นประธานาธิบดี

&nbsp;
<h2>ผลกระทบเศรษฐกิจไทย</h2>
สำหรับนัยสำคัญต่อเศรษฐกิจโลกและไทยจากการเลือกตั้งสหรัฐฯ น่าจะมาจาก 2 ช่องทางหลัก ได้แก่ ด้านจิตวิทยาต่อการลงทุน และด้านการค้าระหว่างประเทศโดยเฉพาะด้านจิตวิทยาที่ชัยชนะของ Trump น่าจะทำให้ตลาดโลกอยู่ในโหมดกลัวความเสี่ยงเพิ่มขึ้น เนื่องจากนโยบายของ Trump ไม่ค่อยเป็นมิตรกับตลาดเท่าใดนัก

ดังเช่นประเทศไทยในช่วงปี 2013 ซึ่งเคยเกิดเหตุการณ์นักลงทุนต่างชาติเทขายทั้งในตลาดพันธบัตรและตลาดหุ้น เนื่องจากนักลงทุนเริ่มมองว่าการทำ carry trade (การกู้ยืมเงินที่มีต้นทุนถูกในสหรัฐฯ มาลงทุนในตลาดพันธบัตรและตลาดหุ้นใน EM เนื่องจากมีผลตอบแทนที่สูงกว่า) มีความน่าสนใจน้อยลงหลังจากที่สภาพคล่องของดอลลาร์จะลดลงหากไม่มีมาตรการ QE แล้ว

<img style="width: 680px; height: 442px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/92ffb86cb59838bc20c11efbe2461380.jpg" alt="" />

นอกจากนั้น ในด้านช่องทางทางการค้าหาก Trump ใช้นโยบายกีดกันด้วยภาษีการค้าได้ตามที่ประกาศเอาไว้ในช่วงการหาเสียงจริง น่าจะทำให้การค้าโลกยิ่งชะลอตัว โดยประเทศที่พึ่งพาการส่งออกไปยังสหรัฐฯ ในระดับสูงในภูมิภาคเอเชียโดยเฉพาะเวียดนามและจีนที่มีสัดส่วนการส่งออกสูงถึง 21% และ 18% รวมถึงกรณีของไทยมีสัดส่วนการส่งออกไปยังสหรัฐฯ จำนวนมากประมาณ 11% ของการส่งออกทั้งหมด

และหากสหรัฐฯ ตั้งแง่การค้ากับจีนเพิ่มมากขึ้น ด้วยการที่ Trump ตั้งใจจะลดค่าเงินของจีน เพื่อชิงความได้เปรียบในการส่งออกสินค้า ประเทศไทยอาจจะได้รับผลกระทบทางอ้อม เนื่องจากไทยเป็นพึ่งพาการส่งออกไปยังจีนกว่า 11% ของการส่งออกทั้งหมด หากการส่งออกของจีนชะลอตัว

โดยสรุปแล้ว ดูเหมือนว่าชัยชนะของTrump น่าจะไม่เป็นผลดีนักต่อทั้งเศรษฐกิจโลก เศรษฐกิจสหรัฐฯ เอง หรือแม้กระทั่งเศรษฐกิจไทย ดังนั้น ประเด็นนี้จึงเป็นประเด็นความเสี่ยงหลักอีกหนึ่งประเด็นที่ยังหลงเหลืออยู่ในปี 2016

&nbsp;

<img style="width: 300px; height: 300px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/b8742cec8cb3ec03849aac54c4fd1892.png" alt="" />
โดย
ธิติ ตันติกุลานันท์
ประธานกรรมการบิรหาร
บริษัทหลักทรัพย์ กสิกรไทย จำกัด (มหาชน)

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events