<h2 class="s5">"นโยบายสาธารณะ" ผ่านหลักการพัฒนาสุขภาพท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ระบบทุนนิยม และวิกฤตโรคระบาดโควิด -19 ทั่วโลก หากขาดซึ่งทิศทางที่มีดุลยภาพและธรรมาภิบาลแล้ว ย่อมจะนำไปสู่การเผชิญกับวิกฤตทางสังคมจนเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาสุขภาวะของสังคมในวงกว้างไปด้วย</h2>
แต่ในวันนี้การพัฒนาสุขภาพของประเทศไทยในแนว "นโยบายสาธารณะ" ไปไกลกว่าการปฏิรูประบบบริการสุขภาพ (health care reform) และกว้างกว่าเรื่องการแพทย์และการสาธารณสุข เราไปถึงการปฏิรูประบบสุขภาพ (health system reform) ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องอื่นอีกมากมาย เช่น เรื่องเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม ศาสนา การศึกษา ที่อยู่อาศัย สิ่งแวดล้อม สิทธิมนุษยชน กลุ่มชนต่างๆ ธุรกิจการค้าทั้งในและระหว่างประเทศนโยบายสาธารณะ ฯลฯ ล้วนเกี่ยวกับสุขภาพ หรือสุขภาวะทั้งสิ้น
การพัฒนา “นโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมบนพื้นฐานทางปัญญา (Participatory Healthy Public Policy Process base on Wisdom: 4P-W)” เป็นเป้าหมายและกระบวนการที่สำคัญเรื่องหนึ่งในการพัฒนานโยบายสาธารณะให้เกิดการขับเคลื่อนไปสู่การปฏิบัติจนเกิดผลเป็นรูปธรรม และประชาชนได้รับประโยชน์จากนโยบายสาธารณะนั้น โดยใช้ยุทธศาสตร์การสานให้เกิดพลังทวีคูณ (synergistic effect) ทั้งความรู้ (knowledge) นโยบาย (policy) และสังคม (social) เพื่อนำไปสู่การมีนโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมบนพื้นฐานทางปัญญา ที่คิดไปด้วยกัน ทำไปด้วยกันเดินไปด้วยกัน เพื่อผลดีในระยะยาวร่วมกัน
นับเป็นมิติใหม่ของกระบวนการของสังคมไทยที่เริ่มจากมุมมองที่เห็นว่า นโยบายนั้นๆ ต้องเป็น “กระบวนนโยบายของสาธารณะอย่างต่อเนื่อง” ควบคู่ไปกับ “การมีคำประกาศทางนโยบาย” ซึ่งการใช้ พ.ร.บ. สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ในการพัฒนานโยบายสาธารณะก็มีเครื่องมือที่สำคัญ เช่น ธรรมนูญสุขภาพ, สมัชชาสุขภาพ, การประเมินผลกระทบทางด้านสุขภาพ และกลไกต่างๆ ที่เน้นการมีส่วนร่วมตามวิถีประชาธิปไตย ความเป็นหุ้นส่วน ความเป็นเจ้าของ ความไว้วางใจ การเห็นคุณค่า การเสริมสานประโยชน์กันและกัน
ในอนาคตการจะสร้างจินตนาการและวัฒนธรรมสุขภาพใหม่ รวมทั้งธรรมาภิบาลในระบบสุขภาพที่จะทำให้เกิดการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์การพัฒนาในห้วงนวัตวิถีใหม่ (new normal) ต้องคำนึงถึงการพัฒนาอย่างบูรณาการเป็นองค์รวม มีความสมดุลพอดี และเชื่อว่าระบบสุขภาพที่ดีจะเป็นผลมาจากสังคมที่ดีด้วย ที่จะทำให้เกิดการดูแลสุขภาพที่ครอบคลุมทั้ง 4 มิติคือ กาย ใจ สังคม และจิตวิญญาณ (ปัญญา) ทุกระดับ ทั้งปัจเจกบุคคล ครอบครัว ชุมชนและสังคมได้
ท้ายนี้ ขอยกระดับประสบการณ์และบทเรียนที่สำคัญในช่วงวิกฤตโควิด-19 ที่ผ่านมาให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาที่ต่อเนื่องไป คือ 1) ผลักดันให้มีการปรับดุลยภาพระหว่างการจัดบริการสุขภาพ (service base) และการพัฒนา (development base) ที่เชื่อมโยงกับมาตรการทางสังคมอย่างเป็นรูปธรรม 2) สนับสนุนบทบาทการมีส่วนร่วมในการพัฒนานโยบายสาธารณะในระดับพื้นที่ และ 3) สร้างเสริมภาวะผู้นำด้านสุขภาพให้ชุมชน/แกนนำและเครือข่ายหน่วยงานองค์กรต่างๆ ร่วมกันพัฒนาระบบการเฝ้าระวังสุขภาพสังคมทั้งภาวะปกติและฉุกเฉินรวมทั้งการสร้างมาตรการทางสังคมเพื่อดูแลสุขภาพตนเองครอบครัว ชุมชนและสังคม
ที่เสนอนี้เป็นเพียงทิศทางหนึ่งเท่านั้น แต่การจะสร้างสุขภาพและสังคมการพัฒนาที่ดีร่วมกันต้องระดมพลังทางสังคมทุกภาคส่วนเพื่อขับเคลื่อนให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมีเอกภาพ มีความเข้มแข็งและจริงจัง สร้างความเป็นเจ้าของร่วมกันต่อไปด้วย
&nbsp;

<img class="alignnone wp-image-38861 size-medium" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/สุทธิพงษ์-001-300x300.jpg" alt="" width="300" height="300" />
บทความโดย
สุทธิพงษ์ วสโสภาพล
รองเลขาธิการ คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ

<hr />

<a href="https://www.ookbee.com/shop/magazine/FORBES/c1b10307-7b9f-445d-899f-199dae2440b8/november-2020">คลิกอ่านบทความทางด้านธุรกิจได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนพฤศจิกายน 2563 ในรูปแบบ e-magazine</a>

<img class="lazy alignnone wp-image-38159 lazy-loaded" src="https://i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63-.jpg" sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px" srcset="//i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63-.jpg 2400w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63--229x300.jpg 229w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63--768x1008.jpg 768w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63--780x1024.jpg 780w" alt="" width="300" height="394" data-lazy-type="image" data-lazy-src="//i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63-.jpg" data-lazy-srcset="//i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63-.jpg 2400w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63--229x300.jpg 229w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63--768x1008.jpg 768w, //i0.wp.com/forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/12/EDIT-COVER-90-NOVEMBER-20-10-63--780x1024.jpg 780w" data-lazy-sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px" />

การพัฒนา "นโยบายสาธารณะ" แบบมีส่วนร่วมที่ดี

<h2>ทำไมสมาชิกสภาผู้แทนจากพรรครีพับลิกันถึงมัวแต่งุ่นง่านไม่รีบยกเลิก Obamacare และนำนโยบายใหม่ด้านการดูแลสุขภาพประชาชนอเมริกันมาใช้แทนสักที?</h2>
ทำไมสังคมถึงได้ตั้งแง่กับนโยบายด้านนี้ของพรรครีพับลิกัน ทั้งที่เรื่องนี้เป็นประเด็นสำคัญที่ส่งผลให้พรรครีพับลิกันชนะการเลือกตั้งจนคุมเสียงส่วนใหญ่ได้ทั้งในสภาสูง สภาล่าง และในการเลือกตั้งประธานาธิบดีรอบล่าสุดด้วย? จะว่าไปแล้ว กฎหมายฉบับนี้ถูกนำออกมาใช้นานกว่าเจ็ดปีแล้ว และก็เป็นนโยบายที่ถูกประชาชนก่นด่าวิพากษ์วิจารณ์ยกใหญ่มาตั้งแต่เมื่อเริ่มนำออกมาใช้เสียด้วยซ้ำ

คำตอบก็คือ พรรครีพับลิกันพลาดอย่างแรงที่ปล่อยให้คู่แข่งทางการเมืองอย่างพรรคเดโมแครตเป็นคนคุมเกมในเรื่องนี้ไปได้ อยู่ดีๆ เรื่องนี้ก็ถูกพลิกประเด็นไปกลายเป็นว่าประชาชนชาวอเมริกันนับล้านๆ คนจะต้องสูญเสียสิทธิ์ประกันตนในการรักษาพยาบาลไป

ซึ่งในภาวะนี้ ประชาชนปักใจไปแล้วว่านโยบายเรื่องนี้ของรัฐบาลพรรครีพับลิกันจะต้องแย่กว่าของเดิมแน่ๆ ส่วนจะแย่กว่าแค่ไหนนั้นยังเป็นเรื่องที่ต้องลุ้น ภาพที่ประชาชนอเมริกันมโนกันไว้ก็คือ บรรดาคนเจ็บคนป่วยจะไม่ได้รับการคุ้มครองจากสวัสดิการรัฐเหมือนที่เคยได้ก่อนหน้านี้ และต้องไปแออัดยัดเยียดกันอยู่หน้าห้องฉุกเฉินด้วยความหวังว่าจะได้รับการรักษา

<figure><img style="width: 680px; height: 455px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/dca79015800ff59ce8d254dd36e1db4c.png" alt="" width="680" height="455" /><figcaption> พรรครีพับลิกันภายใต้การนำของ Donald Trump ดำเนินแผนผิดพลาดในการยกเลิก Obamacare หลังจากปล่อยให้พรรคเดโมแครตสร้างกระแสต่อต้านการยกเลิกในหมู่ประชาชนอเมริกัน</figcaption></figure>

การที่พรรครีพับลิกันพร่ำเพ้อกับการที่จะดึงเม็ดเงินนับแสนล้านเหรียญออกมาจากโครงการ Medicaid เพื่อเอาไป “ใช้จ่าย” แทนเม็ดเงินที่หายไปจากการลดภาษีให้กับเหล่าผู้มีอันจะกิน ก็ยิ่งตอกย้ำภาพพจน์ในสายตาของประชาชนชาวอเมริกันว่า ถึงแม้ Obamacare จะแย่สักแค่ไหน แต่มันก็น่าจะยังดีเสียกว่าแผนอะไรก็ตามที่รัฐบาลรีพับลิกันจะเข็นออกมา ซึ่งความรู้สึกร่วมของสังคมอเมริกันในยามนี้ก็คือ อยากให้มีการพยายามแก้ไขส่วนที่แย่ๆ ของ Obamacareเท่าที่จะทำได้ มากกว่าที่จะลอยแพเพื่อนร่วมชาติจำนวนนับล้านๆ คน

เมื่อถึงจุดนี้ พรรครีพับลิกันถูกมองว่าเป็นพรรคขี้ตืดไปเสียแล้ว ถึงแม้ว่าข้อกล่าวหาที่พรรคเดโมแครตใช้โจมตีรัฐบาลส่วนใหญ่จะเป็นประเด็นที่ไร้สาระ แต่มันก็เป็นประเด็นที่คาใจประชาชน

ยิ่งไปกว่านั้น ยังมีประเด็นเรื่องการ “ทำแต้ม” ของสำนักงบประมาณสภาคองเกรส ซึ่งเต็มไปด้วยพวกเสรีนิยมซ้ายจัดที่ได้รับการแต่งตั้งมาตั้งแต่สมัยที่พรรคเดโมแครตยังเรืองอำนาจ (และพรรครีพับลิกันก็ไม่ได้เปลี่ยนตัวผู้บริหารสำนักตอนที่เข้ามาเป็นรัฐบาล) ดังนั้น เราจึงเห็นกฎหมายหลายฉบับที่ผ่านความเห็นชอบของสภา และกฎหมายที่เสนอโดยกลุ่มผู้นำในวุฒิสภาซึ่งต้องใช้งบประมาณหลายพันล้านเหรียญเพื่อดูแลประชาชนที่ป่วยเป็นโรคเรื้อรัง

การที่ Obama พยายามขยายโครงการ Medicaid และการใช้งบของรัฐบาลกลางก้อนโตซึ่งเป็นเหมือนการติดสินบนให้รัฐต่างๆ ให้ความเห็นชอบกับนโยบายของรัฐบาลเดโมแครต (ครอบคลุมเต็ม 100% จนถึงปี 2016 และค่อยๆ ลดลงจนเหลือแค่ 90% ภายในปี 2020) ทำให้เรื่องนี้ไม่ถูกโจมตีมากนักจากบรรดาวุฒิสมาชิกซึ่งมีบทบาทในการร่างกฎหมาย ยิ่งไปกว่านั้น ในเรื่องนี้ พรรคเดโมแครตยังประสบความสำเร็จในการดึงพวกผู้ว่าการรัฐประเภทอีแอบ (สังกัดพรรครีพับลิกันแต่เพียงในนาม) ให้พูดยุยงโจมตีนโยบายของพรรครีพับลิกัน

<figure><img style="width: 680px; height: 456px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/274a318954d74a6005df928784f95693.png" alt="" width="680" height="456" /><figcaption> Barack Obama อดีตประธานาธิบดีจากพรรคเดโมแครต</figcaption></figure>

อันที่จริงนโยบาย Medicaid ถือเป็นนโยบายการประกันสุขภาพที่ออกแบบมาได้แย่ที่สุดเท่าที่เคยมีการนำมาใช้โดยรัฐบาลค่ายโลกเสรีเลยก็ว่าได้ มันเป็นโครงการที่ใช้จ่ายงบประมาณแบบบานปลายไม่สิ้นสุด ในขณะที่สิทธิประโยชน์ที่ผู้ป่วยได้รับจริงนั้นแสนจะแย่

มีเพียงวิธีเดียวเท่านั้นที่จะพลิกสถานการณ์ในเรื่องนี้ให้ดีขึ้นได้ นั่นคือ ต้องเปิดโอกาสให้ผู้ว่าการของแต่ละรัฐออกแบบการปฏิรูปนโยบายการประกันสุขภาพเพื่อเพิ่มความครอบคลุมให้มากขึ้น เพราะในปัจจุบัน 30% ของจำนวนแพทย์ทั้งหมดปฏิเสธที่จะรับรักษาคนไข้ใหม่ที่ใช้สิทธิ์ Medicaid เพราะเบิกเงินคืนได้น้อยแถมยังล่าช้าหลายเดือน

Rhode Island และ Indiana กับอีกบางรัฐได้เริ่มเดินหน้าเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงตามแนวทางนี้แล้ว แต่ก็ยังต้องใช้เวลาในการที่จะผ่านความเห็นชอบตามระบบราชการที่มีขั้นตอนมากมายและต้องใช้เวลา

ก่อนหน้าที่จะถึงกำหนดลงมติของวุฒิสมาชิกเพียงแค่ไม่กี่วัน ทำเนียบขาวได้จัดงานที่มีประชาชนที่ได้รับความเสียหายจากนโยบาย Obamacare มาร่วมงานด้วย ซึ่งจริงๆ แล้วมีคนแบบนี้มากมายนับได้เป็นล้านคน แต่กลับไม่ได้มีการโหมข่าว หรือกระจายข้อมูลผ่านสื่อโซเชียลมีเดียให้ผู้คนได้รับรู้ และประโคมข่าวว่าพรรครีพับลิกันจะทำยังไงให้ดีกว่านโยบายเดิม

การทำสงคราม PR จบลงตั้งแต่ยังไม่เริ่ม และก็อย่าไปตั้งความหวังมากนักว่าพรรครีพับลิกันจะทำอะไรได้ดีกว่านี้ในอนาคต

&nbsp;

<img style="width: 250px; height: 206px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/9c318f09c821c75d7eab0efd0bd74d40.png" alt="" />
STEVE FORBES
Editor-in-Chief แห่ง Forbes

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events