<h2>Donald Trump ผุดข้อเสนอต่างๆ ที่อาจจะทำให้สหรัฐฯ ต้องเผชิญการขาดดุลเพิ่มขึ้น ซึ่งการขาดดุลดังกล่าวจะส่งผลกระทบอย่างไรต่อผู้ถือพันธบัตร John Cochrane จะมาตอบคำถามนี้โดยใช้หลักทฤษฎีการคลัง</h2> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;อะไรทำให้เกิดภาวะเงินเฟ้อนะหรือ? หากเป็นนักการเงินนิยมคงจะบอกว่า การมีเงินมากเกินไป Milton Friedman เคยกล่าวไว้ว่า เมื่อปริมาณเงินในระบบเศรษฐกิจเติบโตแซงหน้าผลผลิต สินค้าและบริการต่างๆ จะมีราคาแพงขึ้น&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;แต่สำหรับนักเศรษฐศาสตร์ฝ่ายค้านที่มารวมตัวกันภายใต้ “ทฤษฎีการคลัง” กลับมองว่าแนวคิดดังกล่าวไม่ถูกต้องเสียทีเดียว พวกเขามองว่าปัจจัยที่สำคัญกว่านั้นคือ การใช้จ่ายเกินดุล แปลตรงๆ ได้ว่า การขาดดุลของรัฐบาลโดยไม่มีแนวโน้มที่จะสามารถชำระหนี้ได้ในที่สุด&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;หากเป็นเช่นนั้นจริง อนาคตของผู้ถือพันธบัตรปกติที่ไม่มีการชดเชยเงินเฟ้อคงจะมืดมนไม่น้อย แม้จะยังไม่ได้รับแรงกดดันเงินเฟ้อที่อาจมาจากการปรับอัตราภาษีเพิ่มขึ้นก็ตาม คณะกรรมการดูแลงบประมาณของรัฐบาลกลางสหรัฐฯ (Committee for a Responsible Federal Budget) คาดการณ์ว่า นโยบายของ Trump ที่เพิ่งชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีมาหมาดๆ จะทำให้รัฐบาลกลางมีหนี้สินเพิ่มขึ้น 7.8 ล้านล้านเหรียญสหรัฐฯ ตลอดระยะเวลา 10 ปี&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;John H. Cochrane นักเศรษฐศาสตร์วัย 67 ปี จาก Hoover Institution แห่ง Stanford University ซึ่งเป็นนักเขียนเจ้าของผลงาน Fiscal Theory of the Price Level (2023) ความหนา 584 หน้า และเป็นนักวิจารณ์ฝีปากกล้าทางบล็อก “Grumpy Economist” อาจเป็นกระบอกเสียงสำคัญที่สุดในบรรดาผู้สนับสนุนทฤษฎีการคลัง Cochrane บอกว่า ปัจจัยกำหนดภาวะเงินเฟ้ออาจไม่ได้มีเพียงตัวเลขขาดดุล แต่ยังรวมถึงการที่ตลาดรับรู้การใช้จ่ายเกินดุลนั้นด้วย&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ตลอดระยะเวลา 2 ศตวรรษที่ผ่านมากระทรวงการคลังสหรัฐฯ กู้ยืมเงินราวกับเป็นผู้ถือบัตรเครดิตชั้นดีคนหนึ่ง พวกเขาก่อหนี้เพื่อใช้จ่ายในภาวะฉุกเฉิน เช่น ภาวะสงครามหรือเศรษฐกิจถดถอย จากนั้นจึงทยอยชำระคืน หรืออย่างน้อยก็ยังได้เห็นว่าหนี้สินนั้นลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับ GDP อย่างไรก็ตามรูปแบบดังกล่าวพังทลายลงแล้ว&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;แม้วิกฤตการเงินในปี 2008-2009 อาจจะดูเหมือนเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและจบไปในครั้งเดียว แต่พันธบัตรที่ออกมาตอบโต้วิฤตการเงินนั้นกลับได้รับความสนใจจากนักลงทุนอย่างล้นหลาม ตรงกันข้ามกับโควิดซึ่ง Cochrane บอกว่า สถานการณ์นั้นแตกต่างออกไป เมื่อเงินอุดหนุนจำนวน 5 ล้านล้านเหรียญเพื่อชดเชยการล็อกดาวน์นั้นดูเหมือนเป็นเงินแจกฟรีที่ประชาชนไม่ต้องจ่ายคืนให้กับหน่วยงานจัดเก็บภาษี&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;หลักสำคัญของทฤษฎีการคลังคือ หนี้สินของรัฐบาลมีมูลค่าตลาดเท่ากับมูลค่าการจัดเก็บภาษีในอนาคต ปรับลดด้วยอัตราคิดลด ด้วยการหักลบจากค่าใช้จ่ายทั้งหมด ยกเว้นการชำระหนี้ เรียกได้ว่าเป็นสมการตลาดหุ้นทั่วไป มูลค่าตลาดของบริษัทหนึ่งๆ เท่ากับมูลค่าปัจจุบันของการจัดสรรกำไรหลังจากหักค่าใช้จ่ายต่างๆ เพียงแต่เป็นในรูปแบบการเงินสาธารณะ&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;เมื่อประชาชนเริ่มกังขาในวินัยการคลังของรัฐบาล สถานการณ์ก็เริ่มเป็นไปตามทฤษฎี กล่าวคือ เงินเหรียญสหรัฐฯ มีมูลค่าลดลงจนนำมาสู่ภาวะเงินเฟ้อในที่สุด (ปรากฏการณ์ดังกล่าวแสดงในกราฟหนี้สินของรัฐบาลกลางด้านล่างนี้ซึ่งเผยให้เห็นมูลค่าตลาดของหนี้สินแทนมูลค่าที่ตราไว้ของตราสารหนี้ที่มักจะแสดงในกราฟอื่นๆ)&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;การจับจ่ายในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้มีการคาดการณ์ภาวะเงินเฟ้อในอนาคตเพิ่มขึ้น ส่งผลให้พันธบัตรกระทรวงการคลังมีมูลค่าตลาดลดลง โดยในช่วง 3 ปีแรกของการระบาดราคาพันธบัตรลดลงอย่างรุนแรงจนเกินปริมาณหนี้สินที่เพิ่มขึ้นจากการขาดดุลใหม่ๆ ซึ่งจากทฤษฎีการคลังสามารถตีความได้ว่า มูลค่าตลาดของหนี้สินรัฐบาลที่ลดลงนั้นคือภาพสะท้อนการลดลงของมูลค่าการเกินดุลที่คาดหมายสำหรับอนาคต&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ในขณะที่พวกเราเห็นราคาไข่ไก่แพงขึ้น สิ่งที่ Cochrane เห็นคือ นโยบายการคลังที่มีความน่าเชื่อถือลดลง แม้จะยังคงมีความเป็นไปได้แต่ความน่าเชื่อถือนั้นก็ยากที่จะเรียกกลับคืนมา ปริมาณเงินนั้นอยู่ภายใต้การดูแลอย่างระแวดระวังของธนาคารกลาง (Federal Reserve) หรือไม่? Cochrane บอกว่า Fed มีอิทธิพลต่อภาวะเงินเฟ้อและอัตราดอกเบี้ยเป็นอย่างยิ่ง จึงมีอิทธิพลต่ออัตราคิดลดในสูตรการคำนวณของเขาด้วย แม้จะน้อยกว่าคาดการณ์ของหลายๆ คนอยู่มากก็ตาม&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ลองนึกถึงความว้าวุ่นจากการใช้มาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณซึ่งเป็นวิธีที่ Fed นำมาใช้อัดฉีดเงินเข้าระบบธนาคารด้วยการเข้าซื้อพันธบัตรกระทรวงการคลัง สมมติว่ามาตรการดังกล่าวสามารถเพิ่มปริมาณเงิน (มีคำนิยามให้ไว้แคบๆ ว่า หมายถึงปริมาณสกุลเงินในระบบบวกกับเงินสำรองของ Fed) และกระตุ้นเศรษฐกิจได้จริง แต่นักทฤษฎีการคลังยังคงมีคำถามต่อไปว่า การแลกเปลี่ยนเงินตรานั้นมีประโยชน์อะไรหรือไม่? กล่าวคือ เงินสำรองและธนบัตรจำนวน 100 เหรียญกับตราสารหนี้รัฐบาลที่สามารถซื้อขายแลกเปลี่ยนได้นั้นมีความแตกต่างกันจริงหรือไม่&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Cochrane บอกว่า ทั้ง 3 อย่างล้วนเป็นตราสารที่มีมูลค่า เนื่องจากสามารถนำมาใช้ชำระภาษีในอนาคตได้ และยังแสดงให้เห็นส่วนคิดลดที่จะมีผลต่อการเกินดุลในอนาคต&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ในระบบเศรษฐกิจดิจิทัลทุกคนสามารถใช้เงินทั้ง 3 ประเภทนี้แทนกันได้เกือบจะทั้งหมด ซึ่งแทนที่จะเก็บเงินไว้ในลิ้นชักหรือฝากไว้ในบัญชีเงินฝากผลตอบแทนต่ำ คุณสามารถถือเงินสดในรูปแบบกองทุนที่ถือพันธบัตรระยะสั้นของรัฐบาลได้ โดยใช้เวลาเพียง 24 ชั่วโมงในการขายคืนหน่วยลงทุนเป็นเงินสด&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;นักลงทุนที่ถือพันธบัตรระยะยาวแทนเงินสดต่างภาวนาให้รัฐบาลจัดการเรื่องการเงินให้เข้าที่เข้าทาง ซึ่งก็มีความเป็นไปได้ Cochrane ฝันเห็นภาพที่รัฐสภาใช้มาตรการเรียกเก็บภาษีคาร์บอนแทนเงินอุดหนุนพลังงานสีเขียวที่สูญเปล่า อันเป็นความพยายามที่จะลดการขาดดุลจากทั้งสองทาง ซึ่งเขาบอกว่า ไม่น่าจะเกิดขึ้นจริงได้ในอนาคตอันใกล้นี้ แต่ยังหวังว่า “การปฏิรูปโดยพรรคการเมือง 2 ขั้วจู่ๆ ก็อาจเกิดขึ้นได้อย่างไม่คาดคิดเหมือนภาวะเงินเฟ้อ”&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;สำหรับคำถามที่ว่า ราคาพันธบัตรแตะระดับต่ำสุดแล้วหรือยัง? Cochrane ปฏิเสธที่จะคาดการณ์ตลาด เพราะเขาเชื่อมั่นอย่างแรงกล้าว่า วิถีราคาหลักทรัพย์นั้นเป็นกระบวนการแบบสุ่ม อีกทั้งเขาแทบจะมองต่างไปจากสมมติฐานประสิทธิภาพของตลาดไม่ได้เลย เนื่องจาก Eugene Fama พ่อตาของเขามีชื่อเสียงมาจากการเสนอสมมติฐานดังกล่าวนั่นเอง “ผมโดนเตะออกจากกองมรดกแน่ถ้าผมบอกไปว่าราคาน่าจะเป็นเท่าไร ซึ่งไม่ตรงกับที่เป็นอยู่” เรื่อง: William Baldwin เรียบเรียง: รัน-รัน เรื่องราวอื่นๆ ที่น่าสนใจ :&nbsp;บริหารความมั่งคั่งแบบฉบับสำนักงานครอบครัว​ ​<a href="https://www.mebmarket.com/?action=book_details&amp;book_id=348467" alt="อ่านบทความฉบับเต็มและเรื่องราวธุรกิจอื่นๆ ที่น่าสนใจได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ในรูปแบบ e-magazine">อ่านบทความฉบับเต็มและเรื่องราวธุรกิจอื่นๆ ที่น่าสนใจได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ในรูปแบบ e-magazine</a><div class="se-component se-image-container __se__float-none" contenteditable="false"><figure style="margin: 0px;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2025/02/kePD3566dkQAuCrfybzi.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="none" data-file-name="kePD3566dkQAuCrfybzi.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-percentage="auto,auto" origin-size="312,451" data-rotatex="" data-rotatey="" style="" data-index="0"></figure></div>

หยุดกังวล แล้วหันมารัก ‘พันธบัตร’

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;กระทรวงการคลัง แห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว&nbsp;เปิดจองซื้อพันธบัตรสกุลเงินบาทในประเทศไทย (บาทบอนด์) จำนวน 2 ชุด ในวันที่ 31 ก.ค และ 2 - 3 ส.ค. 2566 นี้ วงเงินรวมไม่เกิน 3,610.3 ล้านบาท พร้อมชูดอกเบี้ย 6.1-6.6 % กำหนดชำระดอกเบี้ยทุก 3 เดือน พร้อมเดินหน้าขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจเต็มสูบ ด้วยโครงการโรงไฟฟ้า โครงสร้างพื้นฐานคมนาคม และการส่งออก เพื่อยกระดับเศรษฐกิจสู่ความอย่างยั่งยืนในอนาคตตามเป้าหมายที่วางไว้&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;สุลีวัด สุวันนะจูมคำ อธิบดีกรมคุ้มครองหนี้สินสาธารณะ กระทรวงการคลัง แห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เปิดเผยว่า “จากไตรมาส 3 ของปี 2563 สปป.ลาว ได้เปลี่ยนสถานะจากการขาดดุลบัญชีการค้ามาเป็น การเกินดุลบัญชีการค้าแล้ว โดยปี 2564 มีมูลค่าการส่งออก 7,695 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และปี 2565 มีมูลค่าการส่งออก 8,198 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งมีอัตราเติบโตเพิ่มมากขึ้นแบบขั้นบันไดอย่างมีนัยสำคัญ&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;โดยมีปัจจัยสำคัญมาจากการส่งออกไฟฟ้า แร่ธาตุ ผลิตผลจากไม้ เยื่อไม้และกระดาษ สินค้าเกษตร ประกอบด้วย ยางพารา มันสัมปะหลัง กล้วย อ้อย และกาแฟ ไปยังประเทศปลายทางต่างๆ เช่น ไทย จีน เวียดนาม ออสเตรเลีย สิงคโปร์ เป็นต้น ซึ่งเป็นผลมาจากโครงสร้างพื้นฐานและโครงการสาธารณูปโภคขนาดใหญ่ที่กำลังทยอยก่อสร้างเสร็จ เช่น โครงการรถไฟฟ้าลาว-จีน โครงการก่อสร้าง เขตเศรษฐกิจพิเศษใหม่ (โครงการท่าบกท่านาแล้ง ศูนย์โลจิสติกส์เวียงจันทน์) และทางด่วนเวียงจันทน์-บ่อเต็น ซึ่งช่วยลดต้นทุนค่าขนส่งประมาณ 30 - 40% และประหยัดเวลาในการขนส่งสินค้า ส่งผลให้ สปป.ลาว สามารถส่งออกไปจีนและอาเซียนได้เพิ่มขึ้น และสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;โดยล่าสุด กระทรวงการคลัง แห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เตรียมเสนอขายพันธบัตร ครั้งที่ 1/2566 โดยเป็นพันธบัตรชนิดระบุชื่อผู้ถือ ประเภทไม่ด้อยสิทธิ ไม่มีประกัน และมีผู้แทนผู้ถือพันธบัตร รวมจำนวน 2 ชุด ในรูปแบบสกุลเงินบาทไทย วงเงินรวมไม่เกิน 3,610.3 ล้านบาท โดยพันธบัตร&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ชุดที่1 อายุ 3 ปี กำหนดอัตราดอกเบี้ยคงที่ 6.1% ครบกำหนดไถ่ถอนในปี 2569 และพันธบัตร&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ชุดที่2 อายุ 4 ปี กำหนดอัตราดอกเบี้ยคงที่ 6.6% ครบกำหนดไถ่ถอน ในปี 2570 กำหนดการชำระดอกเบี้ย ทุกๆ 3 เดือน&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;โดยมี บริษัท หลักทรัพย์ ดาโอ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) บริษัทหลักทรัพย์ โกลเบล็ก จำกัด บริษัทหลักทรัพย์ คิงส์ฟอร์ด จำกัด (มหาชน) บริษัทหลักทรัพย์ บียอนด์ จํากัด (มหาชน) จำกัด (มหาชน) บริษัทหลักทรัพย์ ยูโอบี เคย์เฮียน (ประเทศไทย) บริษัทหลักทรัพย์ เอเอสแอล จำกัด และบริษัทหลักทรัพย์ ไอร่า จำกัด (มหาชน) เป็นผู้จัดการการจัดจำหน่ายพันธบัตรสกุลเงินบาทในประเทศไทยในครั้งนี้&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ทั้งนี้ พันธบัตรของกระทรวงการคลัง แห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เตรียมเปิดให้จองซื้อ ในวันที่ 31 ก.ค และ 2 - 3 ส.ค 2566 นี้ โดยเสนอขายหน่วยละ 1,000 บาท จองขั้นต่ำ 100 หน่วย ให้กับผู้ลงทุนรายใหญ่ (HNW) และผู้ลงทุนสถาบัน (II) สำหรับวัตถุประสงค์การเสนอขายพันธบัตรในครั้งนี้ เพื่อต้องการนำเงินที่ได้ไปใช้รีไฟแนนซ์พันธบัตรชุดเดิมที่ครบกำหนดไถ่ถอนในปี 2566&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;อย่างไรก็ตาม สุลีวัด สุวันนะจูมคำ อธิบดีกรมคุ้มครองหนี้สินสาธารณะ กระทรวงการคลัง แห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว กล่าวตอกย้ำความมั่นใจว่า “พันธบัตรของกระทรวงการคลัง แห่งสปป.ลาว น่าจะได้รับ การตอบรับที่ดีจากกลุ่มนักลงทุนไทยที่เชื่อมั่นในศักยภาพการเติบโตของสปป.ลาว ซึ่งตั้งแต่ปี 2556 ได้รับการตอบรับจาก นักลงทุนไทยเป็นอย่างดีต่อเนื่องมายาวนาน ไม่เคยมีประวัติการผิดนัดชำระกับนักลงทุน สามารถชำระคืนเงินต้นและดอกเบี้ยได้ตามเงื่อนไขมาโดยตลอด&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ทั้งนี้ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวมีความแข็งแกร่งจากความได้เปรียบทางภูมิประเทศ ซึ่งข้อได้เปรียบด้านภูมิประเทศที่ลาวมีคือ พื้นที่รองรับน้ำฝนมีมากถึง 202,000 ตารางกิโลเมตร คิดเป็น 85% ของพื้นที่ทั้งหมดส่งผลดี ต่อเศรษฐกิจลาวในหลาย ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นด้านพลังงานน้ำ (Hydro Power) ที่สามารถนำพลังงานน้ำมาผลิตไฟฟ้า ใช้ในประเทศรวมถึงส่งออกสู่ประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ ไทย กัมพูชา เวียดนาม เมียนมาร์ มาเลเซีย และสิงคโปร์ สปป.ลาว จึงเป็นผู้พัฒนาโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำรายใหญ่ของอาเซียน จนได้รับการขนานนามว่า “แบตเตอรี่แห่งอาเซียน” โดยตามเป้าหมายของลาว ภายในปี 2573 จะมีกำลังการผลิตไฟฟ้า 20,000 เมกะวัตต์ หรือเพิ่มขึ้นถึง 80% จากปัจจุบันที่มีกำลังการผลิต 11,000 เมกะวัตต์ ซึ่งปัจจุบันสินค้าส่งออกสำคัญอันดับ 1 ของสปป.ลาว คือไฟฟ้า&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;นอกจากนี้ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ยังเป็นประตูเชื่อมระหว่างจีนและอาเซียน ที่กำลังก้าวสู่ การเป็นศูนย์กลางด้านโลจิสติกส์และจุดเชื่อมโยงที่สำคัญของภูมิภาคอาเซียนที่สำคัญ ผ่านการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมอย่างเต็มรูปแบบ เช่น โครงการรถไฟฟ้าลาว-จีน โครงการทางด่วนเวียงจันทน์-บ่อเต็น และโครงการท่าบก ท่านาแล้ง ศูนย์โลจิสติกส์เวียงจันทน์ (Vientiane Logistics Park) ที่เปิดดำเนินการแล้ว ซึ่งจะส่งผลให้ผู้ประกอบการสามารถ ลดต้นทุนและระยะเวลาในการขนส่ง ช่วยเพิ่มโอกาสให้สินค้าส่งออกของอาเซียน และมีการขนส่งผ่านทางประเทศลาวมากขึ้น รวมไปถึงช่วยดึงดูดการลงทุนจากต่างชาติให้มาตั้งฐานการผลิตในสปป.ลาว เพิ่มขึ้นอีกด้วย&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ทั้งนี้ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สามารถบริหารจัดการต้นทุนทางการเงินให้มีความเหมาะสม และสอดคล้องแผนยุทธศาสตร์ของประเทศ เพื่อสร้างการเติบโตและความแข็งแกร่งในระยะยาว โดยได้เร่งพัฒนาเพื่อยกระดับเศรษฐกิจเชื่อมโยงโลกการค้าอาเซียนสู่ตลาดต่างประเทศให้ดียิ่งขึ้น และคาดว่าปี 2566-2568 GDP ของสปป.ลาว จะโตขึ้นปีละประมาณ 4.5% - 5.0% &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;อ่านเพิ่มเติม :&nbsp;<a href="https://forbesthailand.com/preview/70637" alt="PrimeStreet Capital ตั้งเป้าร่วมลงทุนเพิ่มอีก 4-5 บริษัทภายในปี 67 ชูธีม “ความเสี่ยงต่ำ-ผลตอบแทนสูง”">PrimeStreet Capital ตั้งเป้าร่วมลงทุนเพิ่มอีก 4-5 บริษัทภายในปี 67 ชูธีม “ความเสี่ยงต่ำ-ผลตอบแทนสูง”</a> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<a href="https://www.facebook.com/ForbesThailandMagazine/" alt="ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine">ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine</a>​

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events