KKP เตือนใน 2 ปี 'หนี้สาธารณะอาจแตะ 70% - ปมการคลังปริ่มน้ำ' หากใช้เงินไม่ถูกที่ โอกาสปฏิรูปยาก

<h2>หลายคนอาจจะได้ยินผ่านหูเกี่ยวกับตัวเลข 15% ของ Global Minimum Tax (GMT) หรือมาตรการภาษีเงินได้นิติบุคคลขั้นต่ำทั่วโลก มาบ้างในช่วงที่ผ่านมา สำหรับประเทศไทย KKP Research คาดว่าผลกระทบอาจมีไม่มาก เนื่องจากไทยยังมีปัจจัยอื่น ๆ นอกเหนือจากภาษีดึงดูดให้ต่างชาติเข้ามาลงทุน รวมทั้งอัตราภาษีนิติบุคคลและสิทธิประโยชน์ทางภาษีของไทยก็ไม่ได้แตกต่างจากประเทศคู่แข่งมากนัก อย่างไรก็ตาม แม้ผลกระทบจะจำกัด แต่ไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายโดยเฉพาะภาคการส่งออก ไทยจึงควรเร่งแก้ปัญหาเชิงโครงสร้าง โดยแบ่งสรรรายได้ภาษีที่รัฐจะจัดเก็บได้เพิ่มขึ้น มาลงทุนกับนโยบายระยะยาวเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน</h2> ทำไมจึงต้องมีการปฏิรูประบบภาษีโลก &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;KKP Research เริ่มต้นที่แนวคิดเรื่อง Global Minimum Tax (GMT) หรือกำหนดอัตราภาษีเงินได้นิติบุคคลขั้นต่ำ ริเริ่มโดยองค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ (OECD) เพื่อบรรเทาปัญหาการแข่งขันลดอัตราภาษีนิติบุคคล ที่หลายประเทศต่างพยายามจูงใจดึงเม็ดเงินลงทุนต่างประเทศ (FDI) ผ่านอัตราภาษีที่ต่ำ นำไปสู่การหลบเลี่ยงภาษีของธุรกิจที่มักโยกย้ายกำไรไปบันทึกในดินแดนภาษีต่ำ (tax haven) แทน ทำให้รัฐบาลสูญเสียรายได้จำนวนมากหลักการและกรอบความคิดของกฎเกณฑ์ภาษีรูปแบบใหม่&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;GMT จะบังคับใช้กับกลุ่มบริษัทข้ามชาติ (MNEs) ที่มีรายได้รวมทั่วโลกมากกว่า 750 ล้านยูโรต่อปีอย่างน้อย 2 ใน 4 รอบปีบัญชี ซึ่งหาก MNEs นั้นมีการเสียภาษีในประเทศใดต่ำกว่า 15% จะต้องถูกเก็บภาษีส่วนเพิ่มเพื่อให้ถึงระดับ 15% ทั้งนี้ GMT ประกอบไปด้วย 3 หลักการ ได้แก่&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;หลักการข้อแรก คือ กฎการจัดเก็บภาษีส่วนเพิ่มภายในประเทศ (Qualified Domestic Minimum Top-Up Tax: QDMTT) ที่ให้สิทธิกับประเทศที่ MNEs ไปดำเนินธุรกิจและเสียภาษีไม่ถึง 15% ในการจัดเก็บภาษีส่วนเพิ่มก่อน เช่น บริษัทสัญชาติสหรัฐอเมริกาที่มาจัดตั้งบริษัทลูกเพื่อดำเนินธุรกิจในไทยและบริษัทลูกในไทยได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษีจนทำให้เสียภาษีเพียง 5% ในกรณีนี้ หากประเทศไทยบังคับใช้กฎ QDMTT ก็จะทำให้สรรพากรของไทยมีสิทธิเป็นลำดับแรกที่จะจัดเก็บภาษีส่วนต่างอีก 10% นำรายได้เข้าประเทศเพิ่มเติม&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;หลักการข้อสอง คือ กฎการรวมรายได้ (Income Inclusion Rule: IIR) ซึ่งจะถูกนำมาใช้ในกรณีที่ประเทศที่บริษัทลูกหรือบริษัทในเครือของ MNEs ไปดำเนินธุรกิจและจัดเก็บภาษีต่ำกว่า 15% ไม่ได้มีการนำกฎเกณฑ์ QDMTT มาใช้ ทำให้สิทธิในการจัดเก็บภาษีส่วนเพิ่มจะตกเป็นของประเทศที่บริษัทแม่หรือนิติบุคคลลำดับสูงสุดอาศัยอยู่แทน และหากประเทศที่บริษัทแม่อาศัยอยู่ไม่ได้มีการนำกฎ IIR มาใช้ สิทธิในการจัดเก็บภาษีส่วนเพิ่มก็จะถูกส่งต่อมายังประเทศของบริษัทแม่ลำดับกลางไล่ลงมาตามลำดับความเป็นเจ้าของ (Chain of Ownership)&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;หลักการข้อสาม คือ กฎการจัดเก็บภาษีส่วนเพิ่มคงเหลือ (Undertaxed Payment Rule: UTPR) ซึ่งถูกนำมาใช้เป็นมาตรการรองรับ (backstop) ในกรณีที่ประเทศของบริษัทในเครือหรือบริษัทแม่ลำดับสูงสุดและลำดับกลางไม่ได้มีการนำกฎเกณฑ์ QDMTT และ IIR มาใช้เลย โดยกฎ UTPR จะแบ่งสิทธิในการจัดเก็บภาษีส่วนเพิ่มให้กับทุกประเทศที่บังคับใช้กฎนี้และมีบริษัทในเครือของ MNEs ไปจัดตั้งอยู่ในประเทศนั้น ๆ โดยภาษีส่วนเพิ่มที่ต้องเก็บเพิ่มจะถูกแบ่งสรรปันส่วนให้กับประเทศเหล่านั้นตามสัดส่วนของมูลค่าสินทรัพย์ที่มีตัวตนและจำนวนลูกจ้าง <div class="se-component se-image-container __se__float-none" contenteditable="false"><figure style="margin: 0px;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2025/02/TC9AnJLxrNeqe3LaTPPf.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="none" data-index="2" data-file-name="TC9AnJLxrNeqe3LaTPPf.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-rotatex="" data-rotatey="" data-percentage="auto,auto" style=""></figure></div> ไทยได้รับผลกระทบอย่างไรจากมาตรการ GMT&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ประเทศไทยมีการบังคับใช้พระราชกำหนดภาษีส่วนเพิ่ม พ.ศ. 2567 ตั้งแต่ต้นปี 2568 โดยผลกระทบต่อไทยอาจแบ่งได้เป็น 2 ระดับด้วยกัน คือ ระดับ micro กลุ่มบริษัทข้ามชาติขนาดใหญ่ของไทยที่มีการไปลงทุนในต่างประเทศ โดยเฉพาะกลุ่มที่ได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษีจากประเทศต่าง ๆ หรือแม้กระทั่งในไทยเอง อาจต้องเผชิญกับต้นทุนการทำธุรกิจที่เพิ่มขึ้น ขณะที่ในระดับ macro นั้น เนื่องจากคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (BOI) มีการให้สิทธิประโยชน์ทางภาษีกับ MNEs ของต่างประเทศที่มาลงทุนในไทย ทำให้ MNEs เหล่านั้นต้องเผชิญกับต้นทุนที่สูงขึ้น ซึ่งอาจทำให้ความน่าสนใจของการมาลงทุนในไทยนั้นลดทอนลงบ้าง&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;อย่างไรก็ตาม KKP Research คาดว่าผลกระทบของการบังคับใช้กฎเกณฑ์ GMT ต่อแนวโน้มการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศของไทยจะมีไม่มาก เนื่องจากเหตุผล 3 ประการด้วยกัน&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ประการแรก อัตราภาษีเงินได้นิติบุคคลและนโยบายดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศของไทยและประเทศคู่แข่งมีความใกล้เคียงและไม่ได้แตกต่างกันมาก อัตราภาษีในไทยที่ 20% ถือว่าใกล้เคียงกับอัตราภาษีเงินได้นิติบุคคลของประเทศในแถบภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่อยู่ที่ 17-25% นอกจากนี้ นโยบายต่าง ๆ ที่แต่ละประเทศนำมาใช้เพื่อดึงดูด FDI ก็มีความคล้ายคลึงกัน​<div class="se-component se-image-container __se__float- __se__float-center" contenteditable="false"><figure style="margin: auto;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2025/02/AtJBkhvu4beHWNGbVBRZ.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="center" data-file-name="AtJBkhvu4beHWNGbVBRZ.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-rotatex="" data-rotatey="" data-percentage="auto,auto" style="" data-index="1"></figure></div> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ประการที่สอง ปัจจัยที่ดึงดูด FDI ของไทยไม่ใช่แค่เรื่องสิทธิประโยชน์ทางภาษีเพียงอย่างเดียว แต่มีอีกหลายปัจจัยที่ล้วนแล้วมีบทบาทที่สำคัญยิ่งกว่า อาทิ โครงสร้างพื้นฐานและระบบโลจิสติกส์ที่แข็งแกร่ง โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่ทันสมัย ระบบสาธารณูปโภคที่ดี ห่วงโซ่อุปทานที่ครบครัน ทักษะของแรงงานและค่าจ้างที่สมเหตุสมผล เสถียรภาพทางการเมือง และนโยบายส่งเสริมการลงทุนจากภาครัฐ&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ประการสุดท้าย รัฐบาลจะมีการออกนโยบายมาลดทอนผลกระทบเพิ่มเติม ซึ่งประกอบไปด้วยการขยายระยะเวลาสิทธิประโยชน์การลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคล 50% นานขึ้น 2 เท่า แต่ไม่เกิน 10 ปี และการนำเงินรายได้ภาษีที่รัฐจัดเก็บได้เพิ่มขึ้นประมาณ 50-70% ไปสมทบกองทุนเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน เพื่อให้ BOI สามารถนำไปใช้ดำเนินมาตรการอื่นเพิ่มเติมเพื่อลดทอนค่าใช้จ่ายให้กับบริษัทข้ามชาติได้&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ถึงแม้ว่าการปฏิรูปกฎเกณฑ์ทางภาษีระดับโลกนี้อาจจะส่งผลกระทบต่อไทยไม่มาก แต่ปัจจุบันภาคการผลิตของไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายอย่างรุนแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสามารถในการแข่งขันที่สินค้าส่งออกหลักของไทยในอดีตเริ่มไม่เป็นที่ต้องการของตลาดโลกอีกต่อไป ด้วยกระแสเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงเร็ว สอดคล้องกับตัวเลข FDI ของไทยที่เสียส่วนแบ่งให้กับประเทศคู่แข่งมากขึ้น ดังนั้น ถึงแม้ว่าการออกมาตรการมาลดทอนผลกระทบให้กับบริษัทข้ามชาติที่มาลงทุนในไทยอาจมีความสำคัญในระยะสั้น แต่การแบ่งสรรทรัพยากรและรายได้ภาษีที่จัดเก็บได้เพิ่มมาลงทุนกับนโยบายระยะยาวเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันให้กับประเทศจะยิ่งมีความสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการปรับเปลี่ยนทักษะแรงงานให้เท่าทันกับเทคโนโลยีใหม่ ๆ และตรงกับความต้องการของโลกยุคปัจจุบัน จะช่วยให้การลงทุนจากต่างประเทศสร้างมูลค่าและประโยชน์ให้กับเศรษฐกิจไทยได้มากขึ้น ภาพ: KKP,&nbsp;<a href="https://unsplash.com/@ritsxn?utm_content=creditCopyText&amp;utm_medium=referral&amp;utm_source=unsplash" style="background-color: initial; font-family: &quot;DB FongNam X&quot;, sans-serif; font-size: 34px; text-align: var(--bs-body-text-align);">Tom Ritson</a> on <a href="https://unsplash.com/photos/aerial-photography-of-city-buildings-DBYV_V5spes?utm_content=creditCopyText&amp;utm_medium=referral&amp;utm_source=unsplash" style="background-color: initial; font-family: &quot;DB FongNam X&quot;, sans-serif; font-size: 34px; text-align: var(--bs-body-text-align);">Unsplash</a> เรื่องราวอื่นๆ ที่น่าสนใจ :&nbsp;<a href="https://forbesthailand.com/news/finance-and-investment/kresearch-thailand-economy-factory-factor-feb-2025" alt="ศูนย์วิจัยกสิกรฯ เผยยอดปิดโรงงานไทยปี 68 เสี่ยงพุ่งต่อเนื่อง โดยเฉพาะ SMEs เหตุเศรษฐกิจแย่-สินค้านอกทะลัก">ศูนย์วิจัยกสิกรฯ เผยยอดปิดโรงงานไทยปี 68 เสี่ยงพุ่งต่อเนื่อง โดยเฉพาะ SMEs เหตุเศรษฐกิจแย่-สินค้านอกทะลัก</a><a href="https://www.facebook.com/ForbesThailandMagazine/" alt="ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine">ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine</a>

KKP วิเคราะห์ผลกระทบ Global Minimum Tax แนะรัฐคว้าเป็นโอกาสอัดฉีดขีดความสามารถประเทศ

<div>
<h2 class="ace-copy-paste-skip-this-tag">ในช่วงหลังเรามักจะได้ยินผู้รู้ในวงการตลาดทุน อย่าง Warren Buffett ให้คำแนะนำว่าควรจะเก็บเงินที่ออมไว้ใช้หลังเกษียณทั้งหมดลงทุนในตลาดหุ้น ซึ่งตรงนี้ค่อนข้างขัดกับแนวคิด 'อย่าใส่ไข่ทั้งหมดไว้ในตะกร้าใบเดียว' บทความนี้ขอประเมินว่าเหตุไฉนช่วงหลังกูรูระดับเทพถึงแนะนำให้นำเงินเก็บทั้งหมดลงทุนในตลาดหุ้น </h2>
เพียงไม่นานเมืองไทยเราที่ครั้งหนึ่งเคยคิดจะเป็นดาวรุ่งหรือเสือตัวที่ 5 ของเอเชียกำลังก้าวสู่การเป็นประเทศที่เป็นสังคมผู้สูงอายุเนื่องจากอัตราการเกิดของประชากรใหม่ในประเทศไทยได้ถดถอยอย่างรวดเร็ว แน่นอนว่าการจะตอบโจทย์ข้างต้นว่าควรลงทุนเงินเก็บทั้งหมดในตลาดหุ้นสำหรับช่วงเกษียณดีหรือไม่ เสมือนกับเป็นการหาคำตอบว่าตลาดหุ้นจะมีผลตอบแทนดีหรือไม่ในช่วงที่เศรษฐกิจเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ
คำถามคือ แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าตลาดหุ้นจะรุ่งหรือร่วงหากเราเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จริงๆ คำตอบที่น่าจะดีที่สุดคือการหามูลค่าของหุ้นในตลาดหุ้น ด้วยโมเดลประเมินมูลค่าหุ้นที่ถือว่าได้รับความนิยมมากที่สุดอย่าง Dividend Growth Model ที่กล่าวว่า มูลค่าหุ้นจะสามารถประเมินได้จากผลรวมของกระแสเงินปันผลในปัจจุบันและอนาคต หลังจากคิดลดด้วยอัตราดอกเบี้ยที่เหมาะสม นั่นคือมีตัวแปรอยู่ 2 ตัวสำหรับใช้วิเคราะห์ ได้แก่ หนึ่ง กระแสเงินปันผลในปัจจุบันและอนาคต และ สอง อัตราดอกเบี้ยที่ใช้คิดลด (Discount Rate) โดยตลาดหุ้นจะน่าสนใจหากกระแสเงินปันผลในปัจจุบันและอนาคตมีค่าสูง ในขณะที่อัตราดอกเบี้ยที่ใช้คิดลดมีค่าต่ำ
<img style="width: 680px; height: 653px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/90dc26bfb33f5b1e00564cf56c42a857.png" alt="" />
เริ่มจากการพิจารณาเงินปันผลหรือผลกำไรของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ทั้งในปัจจุบันและอนาคตของบริษัท โดยจะพิจารณากลุ่มประเทศพัฒนาแล้วที่กำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุก่อนบ้านเรา อย่าง อเมริกา เยอรมนี อิตาลี อังกฤษ และฝรั่งเศส จากกราฟจะเห็นได้ว่า สำหรับทุกประเทศในกลุ่มพัฒนาแล้ว ยกเว้นฝรั่งเศส มูลค่าการออมของภาคเอกชนอยู่ในระดับที่สูงกว่ามูลค่าการลงทุน หรือที่เรียกว่าส่วนเกินของการออมเหนือกว่าการลงทุน (surplus) ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งญี่ปุ่น
แม้ว่าช่วง Great Recession (ปี 2012 ถึงปัจจุบัน) จะมีส่งผลต่อการเกิด surplus ดังกล่าว ทว่าหากพิจารณาในช่วงก่อนเกิดวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ปี 2008 อัตราการลงทุนของภาคเอกชนของประเทศต่างๆ ก็ลดต่ำลงกว่าที่คาดการณ์กันในแบบจำลองที่ทำไว้หลายปีก่อนหน้า โดยส่วนเกินของเงินออมที่เหนือการลงทุนนี้ เกิดจากกำไรของบริษัทภาคเอกชนที่เข้มแข็งและระดับการลงทุนที่อ่อนตัวลงกว่าปกติ 
ทั้งนี้ คาดกันว่าภาวะดังกล่าวจะกลายเป็นปรากฏการณ์เชิงโครงสร้างแบบถาวรสำหรับเศรษฐกิจโลกผ่าน 3 ช่องทาง ได้แก่ ช่องทางโลกาภิวัตน์ ผ่านการกระจายการลงทุนไปในประเทศที่มีค่าแรงต่ำกว่า ช่องทางนวัตกรรมทางด้านข้อมูลสารสนเทศ ผ่านการใช้การขายทางช่องทางออนไลน์แทนการเปิดร้านค้าแบบมีหน้าร้าน และที่สำคัญ ช่องทางการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ซึ่งจะไปลดอัตราการเติบโตที่เต็มศักยภาพทำให้ระดับการลงทุนลดลงหรือจะกล่าวโดยสรุปได้ว่า การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จะส่งผลให้เกิดส่วนเกินของการออมเหนือกว่าการลงทุน ส่วนหนึ่งผ่านกำไรของบริษัทภาคเอกชนที่สูงขึ้น นั่นก็หมายถึงเงินปันผลที่จะสูงขึ้นด้วย

</div>
<div></div>
<div>

<figure><img style="width: 680px; height: 457px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/06752267cf5019bebf0f6bfa70d55334.png" alt="" width="680" height="457" /><figcaption> Ben Bernanke อดีตประธานธนาคารกลางสหรัฐฯ</figcaption></figure>
หากหันมาพิจารณาระดับของอัตราดอกเบี้ยคิดลดกันบ้าง โดย Ben Bernanke อดีตประธานธนาคารกลางสหรัฐฯ กล่าวว่า โลกเราในปัจจุบันมีระดับการออมที่ต้องการสูงมาก โดยขณะนี้เศรษฐกิจหลายประเทศมีระดับหนี้ต่อจีดีพีค่อนข้างสูง การเจริญเติบโตของประชากรเริ่มลดลง รวมถึงมีความเหลื่อมล้ำของรายได้ระหว่างคนในประเทศค่อนข้างมาก ส่งผลให้อุปสงค์ของผู้บริโภคลดลง ทว่าไปกระตุ้นการออมของคนในประเทศมากกว่า ในขณะที่ระดับความต้องการการลงทุนต่ำ 
ในทางกลับกันการชะลอตัวลงของผลิตภาพในการผลิตและของผลผลิตได้ไปทำให้การลงทุนชะลอตัวลง ส่งผลให้ไปกดอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงให้ต่ำลง จึงเกิดสิ่งที่เรียกว่า global savings glut มาได้เกือบ 10 ปีมาแล้ว จนมีบางประเทศสะสมสำรองเงินตราระหว่างประเทศไว้เยอะจนเกินไป โดยปรากฏการณ์นี้ ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการที่เศรษฐกิจของหลายประเทศกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุนั่นเอง ทำให้ไปลดความต้องการของสินค้าและบริการโดยเฉพาะอย่างยิ่งสินค้าทุนซึ่งเป็นสินค้าถาวร ส่งผลให้อัตราดอกเบี้ยที่เหมาะสมต่อเศรษฐกิจอยู่ในระดับที่ต่ำลง นั่นคือ การที่เศรษฐกิจของหลายประเทศกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ได้นำไปสู่ระดับของอัตราดอกเบี้ยคิดลดที่ลดลงนั่นเอง
โดยสรุป ภายใต้บรรยากาศที่เศรษฐกิจของหลายประเทศรวมถึงบ้านเรากำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ตลาดหุ้นมีแนวโน้มน่าสนใจมากขึ้นกว่าเศรษฐกิจในอดีต เนื่องจากมูลค่าของหุ้นในตลาดหุ้นมีแนวโน้มสูงขึ้น ผ่านกระแสเงินปันผลในปัจจุบันและอนาคตที่น่าจะมีระดับสูงขึ้น ขณะที่อัตราดอกเบี้ยที่ใช้คิดซึ่งน่าจะอยู่ในระดับลดลง ตามโมเดลที่ใช้ประเมินมูลค่าหุ้นซึ่งได้รับความนิยมที่สุด ทำให้ผลตอบแทนการลงทุนสูงขึ้นผ่าน Capital gains

</div>
<div></div>
<div></div>
<div></div>
<div>

<figure><img style="width: 250px; height: 329px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/562ed944be04f9669deedf351e867b93.png" alt="" width="250" height="329" /><figcaption> วิศิษฐ์ องค์พิพัฒนกุล กรรมการผู้จัดการ บล.ทรีนีตี้</figcaption></figure>

<div></div>
</div>

<hr />

<a href="http://www.aisbookstore.com/Shop/Magazine/FORBES/41aa1fce-ca4e-4571-844e-ae149df1d363">คลิกอ่านบทความทางธุรกิจอื่นๆ ได้ที่ Forbes Thailand ฉบับ กุมภาพันธ์ 2561 ในรูปแบบ e-Magazine</a>
<a href="http://www.aisbookstore.com/Shop/Magazine/FORBES/41aa1fce-ca4e-4571-844e-ae149df1d363"><img style="width: 250px; height: 328px;" src="http://www.forbesthailand.com/uploads/library/2545e71c2cb14faa6f01ed8584cc5dca.png" alt="" /></a>

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events