ในบรรดาผู้ที่ร่ำรวยสูงสุด 100 อันดับแรกของจีนมีถึง 79 คนที่มีมูลค่าความมั่งคั่งลดลงหลังโดนกระหน่ำจากทั้งวิกฤตเศรษฐกิจและโรคระบาด ทั้งนี้ Forbes ได้คัดสรร 4 มหาเศรษฐีผู้มีความมั่งคั่งเพื่อถ่ายทอดเรื่องราวการดำเนินธุรกิจของแต่ละบุคคลที่มีความน่าสนใจ

สถานการณ์เศรษฐกิจและโรคระบาดในจีนแผ่นดินใหญ่ส่งผลให้มูลค่าทรัพย์สินของผู้ร่ำรวยมากที่สุดของประเทศปรับตัวลดลงรุนแรงที่สุดนับตั้งแต่ Forbes เริ่มติดตามกลุ่มคนที่รวยที่สุดในประเทศตลอดระยะเวลากว่า 20 ปีที่ผ่านมา

กลุ่มพัฒนาอสังหาริมทรัพย์เป็นอีกธุรกิจหนึ่งที่เผชิญปีที่ยากลำบากไม่น้อย ในบรรดามหาเศรษฐีจีนที่มีมูลค่าทรัพย์สินลดลงมากที่สุดคือ Yang Huiyan ประธานกรรมการร่วมของ Country Garden มีมูลค่าทรัพย์สินลดวูบลงเหลือ 4.91 พันล้านเหรียญจาก 2.78 หมื่นล้านเหรียญในปี 2021 แต่ก็เพียงพอที่ทำให้เขากลับมาติดทำเนียบได้อีกครั้ง ขณะที่เศรษฐีอีก 5 คนในกลุ่มธุรกิจเดียวกันยังไม่สามารถทำมูลค่าทรัพย์สินสุทธิแตะหลักขั้นต่ำ 3.5 พันล้านเหรียญได้เลย

CHRIS XU

Chris Xu สร้าง Shein ให้กลายเป็นปรากฏการณ์แห่งฟาสต์แฟชั่นออนไลน์ทั่วโลกด้วยการเกาะเทรนด์อย่างรวดเร็วและเร่งผลิตเสื้อผ้าล็อตเล็กๆ ที่เน้นสไตล์และราคาจับต้องได้ เช่น เดรสราคา 10 เหรียญซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของคนเจน Z

มีรายงานว่า ในเดือนเมษายนที่ผ่านมาเขาระดมทุนได้กว่า 1 พันล้านเหรียญจาก New General Atlantic บริษัทไพรเวทอิควิตี้ใน New York และนักลงทุนรายอื่นๆ จากข้อตกลงธุรกิจที่ทำให้ Shein มีมูลค่าประเมินถึง 1 แสนล้านเหรียญ ซึ่งได้แซงหน้ามูลค่าตลาดของผู้ค้าปลีกแฟชั่นรายใหญ่อีก 2 รายรวมกัน ได้แก่ Zara และ H&M แม้ว่าการประเมินมูลค่าดังกล่าวจะลดลงหลังจากนั้นแต่เขาก็ติดทำเนียบ 100 อันดับคนรวยที่สุดของจีนเป็นครั้งแรก ด้วยอันดับที่ 25 โดยมีมูลค่าสินทรัพย์สุทธิ 1 หมื่นล้านเหรียญ

Xu ผู้ซึ่งมักเลี่ยงที่จะพูดคุยกับสื่อเริ่มต้นอาชีพด้วยการเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาดเสิร์ชเอนจินที่บริษัทการค้าแห่งหนึ่งในเมือง Nanjing ก่อนที่เขาจะเริ่มธุรกิจอี-คอมเมิร์ซระหว่างประเทศในปี 2008 และ 3 ปีต่อมาเขาตั้งร้านค้าปลีกชุดแต่งงานออนไลน์ชื่อ SheInside ซึ่งเขาได้เปลี่ยนมาเป็น Shein ในปี 2012 จากจุดเริ่มต้นในเมือง Guangzhou

ปัจจุบัน Xu เป็นแกนหลักนำบริษัทยักษ์ใหญ่ทรงอิทธิพลในธุรกิจแฟชั่นแห่งนี้ขายสินค้าใน 150 ประเทศ โดยมีพนักงานในบริษัทถึง 10,000 คน

มีรายงานว่า Shein โกยยอดขายได้มากกว่า 1.6 หมื่นล้านเหรียญในช่วงครึ่งแรกของปี 2022 แม้ว่าการเติบโตจะชะลอตัวในช่วงที่มีการระบาดสูงสุดก็ตาม และเพื่อเป็นการหยั่งลึกลงในตลาดที่ใหญ่ที่สุดของบริษัทอย่างสหรัฐฯ และยุโรป

บริษัทจึงได้เปิดตัวร้านป๊อปอัพตามเมืองใหญ่ๆ ในยุโรปในปี 2022 เพื่อส่งเสริมการรับรู้แบรนด์ และเปิดศูนย์กระจายสินค้าแห่งแรกในรัฐ Indiana สหรัฐฯ ในเดือนเมษายนที่ผ่านมา เพื่อทำให้รอบการจัดส่งสั้นลง นอกจากนี้ ยังมีแผนจะเปิดแห่งที่ 2 ในรัฐ California ภายในต้นปี 2023 และกำลังพิจารณาการเปิดแห่งที่ 3 ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอเมริกา

ท่ามกลางความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากอุตสาหกรรมแฟชั่น ในเดือนมิถุนายน ปี 2022 Shein ได้ให้คำมั่นว่า จะให้เงิน 50 ล้านเหรียญใน 5 ปีข้างหน้าแก่ Or Foundation องค์กรไม่แสวงหากำไรในสหรัฐฯ และกานาที่มีเป้าหมายในการลดขยะแฟชั่น -- รายงานโดย J. H. -- ภาพ: CEZARO DE LUCA/EUROPA PRESS VIA GETTY IMAGES

WU YAJUN

Longfor Group Holdings รอดผ่านปี 2022 มาได้อย่างค่อนข้างปลอดภัย ในขณะที่บริษัทอสังหาริมทรัพย์อื่นๆ เจ็บน่วมเพราะปัญหาหนี้และความเชื่อมั่นของผู้ซื้อหดตัว ราคาหุ้นของ Longfor ตกวูบในเดือนตุลาคม เมื่อผู้ร่วมก่อตั้ง Wu Yajun ลาออกจากตำแหน่งประธานกรรมการด้วยเหตุผลเรื่องอายุและสุขภาพ

แต่ Wu ก็ยังเป็นที่ปรึกษาด้านการพัฒนาเชิงกลยุทธ์ให้บริษัทนี้ต่อไป และ Wu ยังเป็นเศรษฐีนีผู้รวยที่สุดของจีน แม้ทรัพย์สินของเธอจะลดลงครึ่งหนึ่งเหลือ 7.1 พันล้านเหรียญหลังจากการวัดมูลค่าทรัพย์สินครั้งล่าสุดก็ตาม

บริษัทของเธอซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ใน Beijing กำไรสุทธิครึ่งแรกของปี 2022 ขยับขึ้นจากปีก่อนหน้าเล็กน้อยเป็น 7.5 พันล้านหยวน (1.1 พันล้านเหรียญ) ขณะที่รายได้โดดขึ้น 56% แม้ยอดขายตามสัญญาจะลดลง 40% เหลือ 8.58 หมื่นล้านหยวน

ในช่วงเวลาดังกล่าวบริษัทส่งมอบที่พักอาศัยให้ผู้ซื้อไปแล้ว 52,500 ยูนิต ซึ่งเกือบ 1 ใน 3 จากจำนวนนี้ส่งมอบได้ก่อนกำหนด แม้รัฐบาลจะใช้มาตรการที่มีเป้าหมายเพื่อลดหนี้ในกลุ่มนักพัฒนาอสังหาฯ แต่ทำให้นักพัฒนาส่วนหนึ่งต้องหยุดทำโครงการชั่วคราว

ช่วงหลายปีที่ผ่านมา Wu ใช้แนวทางการขยายธุรกิจอย่างระมัดระวัง แม้จะเป็นจังหวะที่ภาคธุรกิจอสังหาฯ กำลังสนุกสนานกับอัตราการเติบโตเป็นเลข 2 หลัก รายได้จากค่าเช่าอสังหาริมทรัพย์เพื่อการลงทุนที่ไหลเข้ามาเรื่อยๆ ช่วยเสริมกำไรของ Longfor โดยรายได้จากห้างสรรพสินค้า 65 แห่งของบริษัทโดดขึ้น 26% ในครึ่งปีแรกของปี 2022

ขณะที่ยอดขายของ Goyoo ธุรกิจให้เช่าอสังหาฯ ของบริษัทโต 11% Longfor มีอัตราส่วนหนี้สินสุทธิ 55% ณ เดือนมิถุนายน ปี 2022 ซึ่งต่ำกว่าคู่แข่งส่วนใหญ่ ในขณะเดียวกัน Longfor Intelligent Living ซึ่งเป็นสายธุรกิจจัดการอสังหาฯ ได้เสนอขายหุ้น IPO ในฮ่องกงและมีรายงานว่า ระดมทุนมาได้ 1 พันล้านเหรียญ รายได้ปี 2021 ของบริษัทนี้ทะยานขึ้น 71% เป็น 1.1 หมื่นล้านหยวน

หุ้นของ Wu 43% ใน Longfor ถือโดยลูกสาวของเธอซึ่งลงคะแนนเสียงตามคำสั่งของแม่ เมื่อเดือนสิงหาคมมีข่าวลือว่า Longfor ผิดนัดชำระหนี้เงินกู้จนทำให้ราคาหุ้นร่วง แต่ก็ดีดกลับมาในวันรุ่งขึ้นหลังจากบริษัทออกมาปฏิเสธเรื่องดังกล่าว -- รายงานโดย J. H. -- ภาพ: QILAI SHEN/BLOOMBERG

JIANG WEIPING

Tianqi Lithium ของ Jiang Weiping มีกำไรสุทธิทะยานขึ้นประมาณ 1,174% ในไตรมาส 3 ของปี 2022 เป็น 5.65 พันล้านหยวน (777 ล้านเหรียญ) เพราะความต้องการลิเทียมซึ่งเป็นโลหะสำคัญในแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้าพุ่งสูง แต่ก็ยังไม่พอจะชดเชยกับทรัพย์สินของผู้ก่อตั้งที่หายไปจากปี 2021 17% จนเหลือ 6.1 พันล้านเหรียญเนื่องจากปัญหาที่เกิดขึ้นกับทั้งตลาด

Fitch Solutions บริษัทวิเคราะห์ข้อมูลใน New York กล่าวว่า ราคาเฉลี่ยของลิเทียมโรงงานของบริษัท Tianqi Lithium ที่ Western Australia คาร์บอเนตในปี 2022 คาดว่าจะอยู่ที่ตันละ 68,000 เหรียญ เพิ่มขึ้น 260% จากปี 2021 เนื่องจากการที่คนเปลี่ยนมาใช้รถยนต์ไฟฟ้าเกิดขึ้นเร็วกว่าที่คาดและอุปทานกำลังเป็นตัวถ่วงอุปสงค์

เมื่อปี 2018 ก่อนที่ราคาแร่จะพุ่งอย่างในปัจจุบัน Tianqi Lithium กู้เงิน 3.5 พันล้านเหรียญมาจากกลุ่มที่นำโดย China Citic Bank เพื่อใช้เป็นทุนซื้อหุ้น 24% ใน SQM บริษัทผลิตลิเทียมสัญชาติชิลีด้วยราคา 4.1 พันล้านเหรียญ แต่ราคาลิเทียมกลับร่วงหนักถึง 50% ทันทีที่ข้อตกลงเสร็จสิ้น เมื่อรายได้ตกฮวบแต่ต้องชำระหนี้ Jiang จึงระดมทุนด้วยการเสนอขายหุ้นให้ผู้ถือหุ้นเดิมตามสัดส่วน เจรจากับเจ้าหนี้เพื่อขอยืดกำหนดชำระ และขายหุ้นส่วนน้อยในเหมืองลิเทียมแห่งหนึ่งกับโรงแต่งแร่ในรัฐ Western Australia จนได้เงินสดมารวม 1.4 พันล้านเหรียญ

ในปี 2022 บริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ Shenzhen และฮ่องกงแห่งนี้ระดมทุนได้ 1.35 หมื่นล้านเหรียญฮ่องกง (1.7 พันล้านเหรียญ) จากการนำหุ้นเข้าจดทะเบียนในฮ่องกงเป็นตลาดรอง แล้วนำเงินกว่า 70% ของที่ได้มาไปใช้ลดหนี้ ซึ่งบริษัทกล่าวเมื่อเดือนสิงหาคมว่า บริษัทชำระคืนเงินกู้ให้ Citic ครบแล้ว - รายงานโดยY. W. -- ภาพ: JIANG: VCG/GETTYIMAGES; KWINANA INDUSTRIAL PARK: CARLA GOTTGENS/BLOOMBERG

YANG HUIYAN

อดีตเศรษฐีนีอันดับ 1 ของเอเชีย Yang Huiyan สูญเสียความมั่งคั่งกว่า 80% จากเดิมที่เคยมีถึง 2.96 หมื่นล้านเหรียญ (ช่วงที่มีทรัพย์สินมากที่สุดในปี 2021) เมื่อ Country Garden Holdings ต้องยอมสยบต่อวิกฤตการณ์อสังหาฯ ของจีนที่รุนแรงขึ้น และสถานการณ์ก็ยิ่งเลวร้ายขึ้นไปอีกเนื่องจากการประท้วงไม่ยอมผ่อนสินเชื่อบ้านและปัญหาสภาพคล่องที่แทบไม่มีสัญญาณว่าจะคลี่คลาย

ครั้งหนึ่งบริษัทพัฒนาที่พักอาศัยแห่งมณฑล Guangdong รายนี้เคยมีฐานะการเงินดีกว่าบริษัทอื่นในวงการอย่าง Shimao Group, Sunac China Holdings และ China Evergrande Group ที่ถูกหนี้สินรุมเร้า แต่ Country Garden ก็ถูกผลกระทบจากมาตรการของรัฐบาลที่บังคับใช้ในปี 2020 เพื่อควบคุมราคาบ้านและลดหนี้สินที่สูงมากอย่างน่าตกใจในกลุ่มนักพัฒนาอสังหาฯ กำไรสุทธิครึ่งปีแรกปี 2022 ของ Country Garden ดิ่งลง 96% เหลือ 612 ล้านหยวน (86 ล้านเหรียญ) ซึ่งต่ำที่สุดนับตั้งแต่บริษัทนำหุ้นเข้าตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงในปี 2007 ส่วนรายได้ตกไป 1 ใน 3

เมื่อราคาหุ้นร่วงไป 84% ในช่วงปี 2021 ทรัพย์สินของ Yang จึงลดลงเหลือ 4.91 พันล้านเหรียญเมื่อคำนวณจากหุ้น 57% ของเธอซึ่งส่วนใหญ่รับโอนมาเมื่อปี 2007 จาก Yeung Kwok Keung พ่อของเธอ Yang เป็นประธานกรรมการบริษัทร่วมกับพ่อ และมีน้องสาวของ Yang ชื่อ Ziyang นั่งในคณะกรรมการ

บริษัทกล่าวกับหนังสือพิมพ์ Securities Daily ที่อยู่ภายใต้กำกับของรัฐบาลว่า การที่ Moody’s บริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือตัดสินใจลดความน่าเชื่อถือของหุ้นกู้ Country Garden จนกลายเป็นหุ้นกู้ขยะนั้นจะไม่กระทบต่อความสามารถการชำระหนี้และความสามารถการจัดหาเงินทุนของบริษัท Country Garden พยุงงบดุลด้วยการขายหุ้นบริษัทถูกกว่าราคาตลาด 13% เมื่อเดือนกรกฎาคมจนได้เงินมารวม 2.83 พันล้านเหรียญฮ่องกง (361 ล้านเหรียญ)

2 เดือนต่อมาบริษัทออกตราสารหนี้ที่รัฐบาลค้ำประกัน 1.5 พันล้านหยวน และ ณ เดือนมิถุนายน ปี 2022 บริษัทมีหนี้ 1.3 ล้านล้านหยวนที่ต้องชำระในช่วง 12 เดือนข้างหน้า ซึ่งสูงกว่าเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดที่บริษัทมีอยู่ 1.235 แสนล้านหยวนอย่างมาก - รายงานโดย Y. W. -- ภาพ: FORBES CHINA; FENGMING HAISHANG: QILAI SHEN/BLOOMBERG

อ่านเพิ่มเติม:
- การจัดอันดับ 100 มหาเศรษฐีจีน ประจำปี 2022
- ไฮไลต์ 4 มหาเศรษฐี "ผู้ร่ำรวยที่สุดของจีน" ประจำปี 2022 ตอนที่ 1

คลิกอ่านฉบับเต็มและบทความทางด้านธุรกิจได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนมกราคม 2566 ในรูปแบบ e-magazine