Ted Pagano นักธรณีวิทยาผู้ถ่อมตน ได้ค้นพบแหล่งแร่โพแทชใน Michigan เขาเอาชนะบริษัทปุ๋ยระดับโลกและระดมทุนได้ 1.3 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ จากรัฐบาลสหรัฐฯ
การค้นพบอันยิ่งใหญ่เกิดขึ้นในปี 2012 เมื่อ William Harrison ศาสตราจารย์กิตติคุณประจำมหาวิทยาลัย Western Michigan เชิญ Ted Pagano นักธรณีวิทยาอิสระวัย 35 ปี ไปที่คลังตัวอย่างธรณีวิทยาขนาด 27,000 ตารางฟุตของเขาในเมือง Kalamazoo โกดังแห่งนี้เปรียบเสมือนสวรรค์ของผู้คลั่งไคล้หิน บนชั้นวางของขนาดใหญ่มีลังบรรจุแร่จากทั่วทั้งรัฐ
แต่ Pagano ไปที่นั่นเพื่อดูบางอย่าง นั่นคือแกนหินจำนวน 80 พาเลตที่ได้รับบริจาคมาเมื่อปี 2008 จาก Mosaic บริษัทที่เชี่ยวชาญด้านโพแทชรายใหญ่ที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ New York (ยอดขาย 1.11 หมื่นล้านเหรียญในปี 2024) แกนหินคือหินทรงกระบอกขนาดมาตรฐาน ยาว 3 ฟุต และมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 4 นิ้ว
พวกมันถูกขุดขึ้นจากหลุมประมาณ 75 หลุมเมื่อต้นทศวรรษ 1980 ที่ระดับความลึก 8,000 ฟุตใต้เขตการปกครองของ Osceola และ Mecosta ซึ่งเป็นแถบที่มีประชากรเบาบางในรัฐ Michigan ตอนกลาง โดยพบในชั้นหินที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุทับถมกันโดยมหาสมุทรที่ระเหยไปเมื่อหลายล้านปีก่อน แร่ธาตุเหล่านี้รวมถึงเกลือ (โซเดียมคลอไรด์) และโพแทช (ส่วนใหญ่เป็นโพแทสเซียมออกไซด์) ซึ่งเกษตรกรนิยมใช้เป็นปุ๋ยถือเป็นแร่ที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก สหรัฐฯ ใช้ถึง 5.3 ล้านตันต่อปี โดย 95% ต้องนำเข้าซึ่งส่วนใหญ่มาจากแคนาดา
Pagano รู้สึกตื่นเต้นที่ได้เห็นแกนแร่เหล่านี้ เพราะเขาหวังว่ามันจะช่วยพิสูจน์ลางสังหรณ์ของเขาที่ว่า Mosaic กำลังมองข้ามแหล่งแร่โพแทชขนาดใหญ่ใน Michigan ซึ่งใหญ่กว่าที่ใครจะคาดคิด เขาคะเนว่าหากพัฒนาแหล่งแร่นี้ให้เหมาะสมจะสามารถผลิตปุ๋ยให้เกษตรกรชาวอเมริกันได้ 1 ล้านตันต่อปี ซึ่งนั่นเกือบจะ 7 เท่าของปริมาณที่โรงงานขนาดเล็กของ Mosaic ในเมือง Hersey รัฐ Michigan ผลิตได้ หรือ 150,000 ตันต่อปี
Pagano ได้ลงเงินของตัวเอง 70,000 เหรียญเพื่อก่อตั้ง Michigan Potash & Salt Company และได้เช่าสิทธิ์ในการเป็นเจ้าของแร่จากเจ้าของฟาร์มปศุสัตว์และเกษตรกรในพื้นที่แล้ว แม้จะเป็นอย่างนั้น Pagano บอกว่า “ผมไปที่ห้องทดลองแกนแร่ด้วยความสงสัย” Harrison และ Pagano ตัดถุงพลาสติกที่ปิดผนึกเพื่อนำหินที่ห่อด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์จากปี 1984 ออกมา ผลการทดสอบเผยให้เห็นตะกอนหนาของแหล่งแร่โพแทชที่มีความบริสุทธิ์สูงสุดที่เคยค้นพบ พวกเขาตื่นเต้นเป็นพิเศษตอนที่เปิดแกนแร่จากหลุมชื่อ Stein 1-7 ซึ่งขุดห่างจากบริเวณที่คิดว่าเป็นจุดที่ดีที่สุดหลายไมล์
Pagano คิดว่ามีโอกาสสูงที่แกนแร่เหล่านี้จะมีความเข้มข้นของโพแทชต่ำ แต่กลับเป็นว่า เข้มข้นพอๆ กัน นี่เป็นหลักฐานว่า ขอบเขตที่แท้จริงของแหล่งแร่โพแทชใน Michigan นั้นใหญ่กว่าที่ผู้เชี่ยวชาญอย่าง Harrison คาดไว้เสียอีก Pagano เริ่มเช่าที่ดินอย่างบ้าคลั่ง ในไม่ช้าเขาก็ได้พื้นที่รวม 15,500 เอเคอร์ (ประมาณ 24 ตารางไมล์) ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าเป็นแหล่งแร่โพแทชใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในสหรัฐอเมริกา “ตอนนั้นผมมั่นใจว่าหลุม Stein ต้องมีแร่น้อยแน่ๆ แต่พอได้เห็นว่ามันดีพอๆ กับหลุมที่ดีที่สุดนั้นถือเป็นเรื่องน่าอัศจรรย์มาก”
Pagano ซึ่งปัจจุบันอายุ 49 ปี กล่าวไว้ว่าบริษัท Michigan Potash ของเขากำลังจะปิดการระดมทุนมูลค่า 1.8 พันล้านเหรียญสำหรับเหมืองแห่งใหม่ ซึ่งรวมเงินกู้ 1.3 พันล้านเหรียญจากกระทรวงพลังงานและทุนอีก 500 ล้านเหรียญที่จัดการโดย JPMorgan และ Goldman Sachs หากทุกอย่างเป็นไปด้วยดีเหมืองแห่งนี้จะผลิตโพแทชได้ 1 ล้านตันต่อปี (มูลค่า 350 ล้านเหรียญ) และเกลือ 1.3 ล้านตัน (มูลค่า 80 ล้านเหรียญ) ภายในสิ้นทศวรรษนี้ ด้วยแหล่งทรัพยากรที่พิสูจน์แล้วว่ามีอยู่ 130 ล้านตัน
พวกเขาสามารถรักษาระดับการผลิตนั้นไว้ได้นานถึง 1 ศตวรรษหรือมากกว่านั้น และจะทำให้ Pagano ซึ่งถือหุ้นอยู่ 65% ร่ำรวยอู้ฟู่ แม้กระทั่งตอนนี้เองหุ้นของเขาก็มีมูลค่าอย่างน้อย 300 ล้านเหรียญ จากนั้นเขาไปทำงานที่ Texaco, Chevron และ Anadarko ที่กำลังขุดเจาะบ่อน้ำมันในชั้นหินดินดานในรัฐ Colorado ในปี 2008 ตอนอายุ 33 ปี
เขาเริ่มต้นชีวิตใหม่ โดยวางแผนเช่าพื้นที่ขุดเจาะบ่อน้ำมันในแถบ Bakken Shale ในรัฐ North Dakota แต่ราคาที่ดินซึ่งสูงถึงหลายพันเหรียญต่อเอเคอร์ พร้อมค่าสิทธิ์ในการใช้ประโยชน์ที่ดิน 20% และสัญญาระยะ 5 ปีนั้นมากเกินไป เมื่อพิจารณาความนิยมของแร่ธาตุอื่นๆ ในแถบ Midwest ตอนเหนือ Pagano ก็เริ่มสนใจโพแทชและสงสัยกับการดำเนินงานแบบพอเพียงของโรงงาน Hersey ภายใต้ Mosaic ว่า ทำไมไม่คิดไม่ขยายตัว
จากนั้นเขาไปทำงานที่ Texaco, Chevron และ Anadarko ที่กำลังขุดเจาะบ่อน้ำมันในชั้นหินดินดานในรัฐ Colorado ในปี 2008 ตอนอายุ 33 ปี เขาเริ่มต้นชีวิตใหม่ โดยวางแผนเช่าพื้นที่ขุดเจาะบ่อน้ำมันในแถบ Bakken Shale ในรัฐ North Dakota แต่ราคาที่ดินซึ่งสูงถึงหลายพันเหรียญต่อเอเคอร์ พร้อมค่าสิทธิ์ในการใช้ประโยชน์ที่ดิน 20% และสัญญาระยะ 5 ปีนั้นมากเกินไป เมื่อพิจารณาความนิยมของแร่ธาตุอื่นๆ ในแถบ Midwest ตอนเหนือ Pagano ก็เริ่มสนใจโพแทชและสงสัยกับการดำเนินงานแบบพอเพียงของโรงงาน Hersey ภายใต้ Mosaic ว่า ทำไมไม่คิดไม่ขยายตัว
แม้ว่าจะมีฐานการผลิตอยู่ในรัฐ Florida แต่แร่โพแทชเกือบทั้งหมดของ Mosaic ขุดมาจากรัฐ Saskatche-wan และขายผ่าน Canpotex (ผู้ส่งออกโพแทชของแคนาดา) ซึ่งเป็นหุ้นส่วนแบบ 50/50 กับ Nutrien ยักษ์ใหญ่ด้านปุ๋ยของแคนาดา (ยอดขาย 2.6 หมื่นล้านเหรียญในปี 2024) Canpotex ร่วมกับ Belarusalki ของเบลารุส และ Uralki ของรัสเซีย กลายเป็นกลุ่มผูกขาดที่ควบคุมอุปทานกว่า 70% ของทั่วโลก
หลังจากใช้เงินของตัวเองจนหมด Pagano ก็ระดมทุนอีก 250,000 เหรียญจากเพื่อนและครอบครัวโดยแลกกับหุ้น 13% ในบริษัท นับตั้งแต่นั้นมาแหล่งเงินทุนจากบุคคลภายนอกของ Michigan Potash มีเพียงเงินสนับสนุน 50 ล้านเหรียญจากกระทรวงเกษตรของรัฐ Michigan ในปี 2023 และเงินสนับสนุนก้อนใหม่ 80 ล้านเหรียญจากกระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ซึ่งสำคัญมากต่อการขออนุญาต
ตอนแรกที่ Pagano ติดต่อกระทรวงพลังงานสหรัฐฯ เพื่อขอเงินทุนในปี 2021 เขาถูกเมิน เพราะ Michigan Potash มีขนาดเล็กและยังไม่มีผลงาน แต่เขาและทีมงานก็ยืนกรานจะทำต่อ และในปี 2025 ขณะที่สงครามในยูเครนยังคงยืดเยื้อกระทรวงพลังงานก็อนุมัติเงินกู้ระยะ 15 ปี จำนวน 1.3 พันล้านเหรียญ
โดยมีเงื่อนไขว่า Pagano จะต้องระดมทุนให้ได้ 500 ล้านเหรียญ และ Michigan Potash ต้องจ้างบุคคลภายนอกสำหรับงานก่อสร้างด้วยสัญญาจ้างเหมาเสร็จพร้อมสรรพเพื่อลดความเสี่ยง “แบบนี้ [กระทรวงพลังงาน] ค่อยดูมีวิสัยทัศน์ขึ้นมาหน่อย” Cory Christofferson ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายพัฒนาของ Michigan Potash กล่าวในการสกัดโพแทช Pagano จะใช้วิธีการ “ทำในแหล่งแร่” หรือการทำเหมืองละลายแร่ เขาจะเจาะหลุมลึก 8,000 ฟุตเป็นคู่ๆ หลุมหนึ่งเป็นหลุมฉีดซึ่งจะอัดน้ำร้อนลงไปเพื่อละลายโพแทชและเกลือในหลุมนั้น
หลุมที่ 2 เป็นหลุมผลิต สารละลายจะไหลกลับขึ้นมาที่หลุมนั้นและถูกส่งต่อไปยังโรงงานแปรรูปเพื่อแยกสารและทำให้แห้ง จากนั้นน้ำจะถูกนำกลับมาใช้ใหม่ด้วยการให้ความร้อนและส่งกลับลงไปในหลุม ถ้ามองจากพื้นด้านบนก็แทบจะมองไม่เห็นเหมืองเลย ถือว่ามีคุณสมบัติควรได้รับเครดิตภาษีสีเขียว “ไม่มีส่วนไหนของโครงการที่ดำเนินงานอย่างน่าละอาย” Aric Glasser ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการกล่าว
โดยรวมแล้ว Forbes ประมาณการว่า ต้นทุนน่าจะอยู่ที่ประมาณ 140 เหรียญต่อตัน ส่วนโพแทชจะขายได้ในราคาราว 350 เหรียญต่อตันในปัจจุบัน แม้ว่า Mosaic ที่เป็นยักษ์ใหญ่ระดับโลกจะผลิตโพแทชได้ในราคาที่ถูกกว่าอยู่ที่ประมาณ 80 เหรียญต่อตัน
แต่เกษตรกรใน Midwest ต้องจ่ายเพิ่มอีก 80 เหรียญต่อตันสำหรับค่าขนส่งทางรถไฟจาก Saskatchewan ซึ่งอยู่ห่างออกไป 1,200 ไมล์ รวมถึงภาษีศุลกากรอื่นๆ ที่ประธานาธิบดี Trump อาจจะเรียกเก็บ (ปัจจุบันโพแทชของแคนาดาถูกเก็บ 10%) ส่วนยักษ์ใหญ่ด้านการเกษตรอย่าง ADM ตกลงซื้อโพแทชเกือบทั้งหมดที่ Pagano ผลิตได้ในแต่ละปีเรียบร้อยแล้ว
การรุกรานยูเครนของ Vladimir Putin ในเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2022 ได้เปลี่ยนความคิดนั้น สหภาพยุโรปห้ามการนำเข้าหรือแม้แต่การขนส่งปุ๋ยจากรัสเซียและเบลารุส ส่วนจีนห้ามการส่งออกโพแทชเพื่อรักษาอุปทานสำหรับตลาดในประเทศ ราคาได้พุ่งสูงถึง 1,200 เหรียญต่อตัน ทั้งนี้เพื่อควบคุมต้นทุนทั้งประธานาธิบดี Biden และ Trump ต่างก็ไม่ได้ห้ามหรือคว่ำบาตรการนำเข้าโพแทชจากรัสเซีย
Pagano บอกว่า ทุกๆ ตันที่บริษัทเขาผลิตได้สำหรับภายในประเทศน่าจะทำให้ปริมาณโพแทชที่ขายในตลาดต่างประเทศนอกสหรัฐฯ เหลือเพิ่มขึ้น ซึ่งรวมถึงแอฟริกาใต้สะฮาราซึ่งเกษตรกรต้องการปุ๋ยอย่างมาก “ต้องมีวิกฤตการณ์ถึงจะปลุกคนให้ตื่นจากความเย็นใจได้” และต้องมีใครสักคนที่กล้าพอจะลุกขึ้นมาชนกับกลุ่มที่ผูกขาด
เรื่อง : Chris Helman
ภาพ : Jamel toppin
เรื่องราวอื่นๆ ที่น่าสนใจ : จดหมายสุดท้ายของปีจาก Buffett เสียงที่เงียบลง ... สู่มรดกที่ยังดังก้อง การส่งต่อสู่บทใหม่ของ Berkshire Hathaway
