เมื่ออายุ 21 ปี Zhang Hongchao เริ่มขายน้ำแข็งไส 25 ปีต่อมา เขาพร้อมด้วยน้องชาย Hongfu ก็กลับกลายเป็นมหาเศรษฐีจากการขายไอศกรีมซอฟต์เสิร์ฟ เครื่องดื่มกาแฟ และที่ขาดไม่ได้เลยคือชาไข่มุกกับน้ำมะนาว
ตอนอายุเพียง 21 ปี Zhang Hongchao ขอยืมเงินจากยายมาเปิดร้านขายน้ำแข็งไสเล็กๆ ในเมืองเจิ้งโจวซึ่งตั้งอยู่ในภาคกลางของจีน ความพยายามครั้งแรกล้มเหลว แต่สองปีต่อมาเขาก็ได้ลองใหม่อีกครั้ง คราวนี้เขาตั้งชื่อร้านว่า Mixue Bingcheng ซึ่งหมายถึง “วังหิมะแสนหวาน” เวลาผ่านไปธุรกิจของเขาก็เปลี่ยนจากน้ำแข็งไสเป็นไอศกรีม ต่อด้วยชาไข่มุก น้ำมะนาว และกาแฟ ในราคาถูกแสนถูก
ปัจจุบัน Mixue Bingcheng มีร้านราว 36,000 สาขา โดยจำนวนร้านในจีนประมาณ 32,000 สาขา และต่างประเทศอีก 4,000 ซึ่งส่วนใหญ่แล้วเป็นประเทศในภูมิภาคเอเชีย
ชาไข่มุกราคาถูก กับมูลค่าบริษัทนับพันล้าน
Mixue เป็นผู้ผลิตชาไข่มุกรายใหญ่สุดของจีน ซึ่งกำลังเตรียมตัวเข้าเสนอขายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ ส่วน Zhang Hongchao วัย 47 ปี และน้องชายของเขา Zhang Hongfu วัย 39 ปี ก็ได้กลายเป็นมหาเศรษฐีไปแล้วจากการประเมินของ Forbes
Mixue ได้ยื่นขอ IPO ในตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงเมื่อวันอังคารที่ 2 มกราคม 2024 ที่ผ่านมา ซึ่งรายละเอียดกรรมสิทธิ์ในบริษัทนั้น พี่น้อง Zhang ต่างถือหุ้นกันคนละ 42.8%
Forbes ได้ไตร่ตรองและประเมินว่า Mixue มีมูลค่าบริษัทที่ 2.9 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ จากที่ Mixue มีรายได้เพิ่มขึ้น 46% และกำไรเติบโต 48% ตลอดเก้าเดือนแรกของปี 2023 ซึ่งสามารถสรุปผลเป็นตัวเลขรายได้ 2.2 พันล้านเหรียญ และ 338 ล้านเหรียญตามลำดับ
แน่นอนว่าตัวเลขมหาศาลของบริษัทยังส่งผลต่อตัวเลขทรัพย์สินภายใต้การครอบครองของพี่น้อง Zhang ซึ่งมีความมั่งคั่งในมือกันคนละ 1.2 พันล้านเหรียญโดยประมาณ
Mixue ระดมทุนครั้งล่าสุดในเดือนมกราคมปี 2021 ช่วงที่มีการอัดฉีดเงินทุนแก่บรรดาสตาร์ทอัพกันอย่างล้นหลาม โดยมีผู้ลงทุนรายใหญ่คือ Hillhouse Capital และ Dragonball Capital
Mixue ยังเคยยื่นขอ IPO มูลค่า 915 ล้านเหรียญในตลาดหลักทรัพย์เซินเจิ้นเมื่อปี 2022 ทว่าไม่สัมฤทธิผล แน่นอนว่ามีโอกาสที่การขอ IPO ครั้งนี้จะล้มเหลวด้วยเช่นกัน ดัชนีฮั่งเส็งซึ่งชี้วัดตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงตกลงราว 25% เมื่อปีที่ผ่านมา และหุ้นบริษัทในประเทศก็เปิดรับปีใหม่มาในสภาพไม่สู้ดีนัก นับเป็นครั้งแรกในรอบ 20 ปี
บริษัทไอศกรีมและชาไข่มุกเจ้าของโลโกตุ๊กตาหิมะไม่ได้ตอบรับคำขอให้แสดงความคิดเห็นเรื่องการประเมินมูลค่าบริษัทหรือความมั่งคั่งของสองพี่น้อง Zhang แต่จากหนังสือชี้ชวน ร้านของพวกเขาขายเครื่องดื่มได้ถึง 5.8 พันล้านแก้วทั่วโลกตลอดเก้าเดือนแรกของปี 2023 พาบริษัทคว้าตำแหน่งผู้ขายเครื่องดื่มชงสดต่อแก้วที่ใหญ่ที่สุดอันดับ 2 ของโลก จากข้อมูลของ China Insights Industry Consultancy (ส่วนอันดับ 1 คือ Starbucks)
Mixue ยืนหยัดในตลาดชาไข่มุกที่มีการแข่งขันกันอย่างดุเดือดด้วยราคาถูกเข้าถึงง่าย จนได้รับชื่อเล่นว่าเป็น “Pinduoduo สาขาชาไข่มุก” ล้อกับชื่อแอปพลิเคชันชอปปิ้ง Pinduoduo ของจีนที่เต็มไปด้วยสินค้าราคาถูกและยังขยายไปตีตลาดสหรัฐอเมริกาในชื่อ Temu เมื่อปี 2022
ผลิตภัณฑ์ของ Mixue อันได้แก่ น้ำมะนาวชงสด ไอศกรีมซอฟต์เสิร์ฟ ชาผลไม้ และกาแฟ มีราคาตั้งแต่ 3 เซนต์ (เทียบได้กับ Coke หนึ่งกระป๋องในจีน) ไปจน 1 เหรียญ ถือว่าถูกมากเมื่อเทียบกับราคาเฉลี่ยของแบรนด์คู่แข่ง Nayuki เชนร้านชาไข่มุกจีนยอดนิยมในตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกง ซึ่งมีราคาเฉลี่ยอยู่ที่ 3.80 เหรียญต่อแก้ว
Mixue เผยเบื้องหลังการรักษาเพดานราคาให้ต่ำอยู่ได้ด้วยห่วงโซ่อุปทานตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำ ครอบคลุมตั้งแต่การจัดซื้อและการผลิตวัตถุดิบ ไปจนโลจิสติกส์ การวิจัยพัฒนา และการควบคุมคุณภาพ รายได้และกำไรส่วนใหญ่แล้วมาจากการขายของจำเป็นหลังร้านทั้งอุปกรณ์ในครัวและวัตถุดิบในการทำเครื่องดื่มและไอศกรีมแก่บรรดาผู้ซื้อแฟรนไชส์
ล้มแล้วเริ่มใหม่ ก่อนจะมาเป็น Mixue
Hongchao เคยเรียนที่ Henan Economics and Finance College (ปัจจุบันคือ Henan University of Economics and Law) ในเมืองเจิ้งโจวเมื่อปี 1997 และทำงานพาร์ตไทม์ขายเครื่องดื่มที่เครื่องแบบ Kiosk ในช่วงซัมเมอร์ ขณะนั้นเองที่เขาได้ไอเดียสร้างเครื่องผลิตไอศกรีมโฮมเมดและเปิดร้านขายน้ำแข็งไสของตัวเอง ของหวานเหล่านี้ได้รับความนิยมในเมืองใกล้เคียงอย่างซางชิว แต่ยังมาไม่ถึงเจิ้งโจว เขาจึงเล็งเห็นโอกาส
รายงานข่าวของสื่อท้องถิ่นในจีนกล่าวว่า Hongchao ขอยืมเงินจากยายมา 3,000 หยวน (ราว 422 เหรียญ) เพื่อเปิดร้านชื่อ Coldsnap Shaved Ice ซึ่งนับได้ว่าเป็นบรรพบุรุษของ Mixue
ไม่ช้าไม่นาน Hongchao ก็ได้รับบทเรียนธุรกิจสุดหินและแสนลำบาก เมื่อเขาต้องพยายามขายน้ำแข็งไสช่วงฤดูหนาว ซึ่งเป็นเรื่องยากจนเขาต้องหาส้มแมนดารินมาขายหารายได้เสริม ลงเอยด้วยการปิดกิจการในท้ายที่สุด แต่นั่นไม่ใช่จุดจบ เพราะเขากลับมาเริ่มต้นอีกครั้งในปี 1999 พร้อมผลิตภัณฑ์ใหม่คือเครื่องดื่มหวานชื่นใจ ตามด้วยไอศกรีมซอฟต์เสิร์ฟ
ส่วนน้องชายของเขา Hongfu ผู้ดำรงตำแหน่งซีอีโอคนปัจจุบันของ Mixue มาเข้าร่วมในปี 2007 เพื่อสร้างมาตรฐานการดำเนินงานและการจัดการต่างๆ (โดย Hongchao นั่งเก้าอี้ประธาน) ผลงานของ Hongfu นี้เองที่กลายมาเป็นโมเดลแฟรนไชส์ที่ประสบความสำเร็จของบริษัท
ปัจจุบัน 99.8% จากทั้งหมด 36,000 สาขาบริหารโดยผู้ซื้อแฟรนไชส์ของพวกเขา ทำให้ Mixue กลายเป็นหนึ่งในผู้บริหารแฟรนไชส์ที่ใหญ่ที่สุดของโลก (มากกว่า Dunkin Donuts และ Burger Kings เสียอีก)
ร้านไอศกรีมรายใหญ่นี้ยังถือครองสิทธิบัตร 84 ใบในจีน มีโรงงานของตัวเอง และขายทุกอย่างตั้งแต่อุปกรณ์เครื่องครัวไปจนเครื่องปรุงต่างๆ เช่น น้ำเชื่อม นม ชา กาแฟ และผลไม้ ซึ่งลูกค้าก็คือผู้ซื้อแฟรนไชส์ไปนั่นเอง
สองพี่น้องยังไม่หยุดพลังสร้างสรรค์ไว้เพียงเท่านั้น พวกเขาพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และเปิดร้านกาแฟ Lucky Cup แห่งแรกในปี 2017 โดยในปัจจุบันแบรนด์นี้มีถึง 2,000 สาขา นอกจากนี้ยังมีการส่งออกแบรนด์ Mixue ไปยังฮานอย ประเทศเวียดนามในปี 2018 ตามด้วยประเทศอื่นๆ เช่น แคนาดา อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ฯลฯ แน่นอนว่าไทยก็เป็นหนึ่งในประเทศที่ Mixue เข้ามารุกตลาดด้วยเช่นกัน
ตลอดหลายปีมานี้ พวกเขาพามาสคอตตุ๊กตาหิมะ “Snow King” ไปทำความรู้จักลูกค้ามากมาย พร้อมเพลงติดหูที่เปิดประจำทุกร้านที่มีเนื้อร้องแปลได้ว่า “เธอรักฉัน ฉันรักเธอ Mixue ไอศกรีมและชา” และยังมีวิดีโอเพลงพร้อมยอดผู้เข้าชมกว่า 24 ล้านคนบนแพลตฟอร์ต Bilibili ของจีน (คล้าย YouTube)
Snow King ยังมีซีรีส์การ์ตูนแอนิเมชันของตัวเอง และได้รับบทบาทหลักในเทศกาลดนตรี Ice Cream Music Festival ที่ทาง Mixue เป็นผู้จัดขึ้นอีกด้วย
พี่น้อง Zhang คือสองบุคคลล่าสุดที่สร้างความมั่งคั่งจากชาไข่มุกอันเป็นธุรกิจยอดนิยมในหมู่ชาวมิลเลนเนียลและ Gen Z ทั้งในเอเชียและสหรัฐฯ
สำหรับนักธุรกิจใหญ่สายชาไข่มุกคนอื่นๆ ได้แก่ Wang Xiaokun ผู้ก่อตั้งควบตำแหน่งประธาน Cha Panda ที่กำลังรอ IPO และ Peng Xin กับ Zhao Lin สามีภรรยาเบื้องหลังคู่แข่งของ Mixue อย่าง Nayuki ที่กลายเป็นมหาเศรษฐีพันล้านหลังบริษัท IPO ในฮ่องกงเมื่อปี 2021 อย่างไรก็ตามสองสามีภรรยาคู่นี้ต้องหลุดอันดับไปอย่างน่าเสียดายสืบเนื่องจากราคาหุ้นที่ร่วงหนัก 80% สืบเนื่องจากปัญหาเกี่ยวกับความปลอดภัยทางอาหาร
แปลและเรียบเรียงจาก How Two Chinese Brothers Became Billionaires From $1 Bubble Teas
เรื่องราวอื่นๆ ที่น่าสนใจ : เปิดแก้วกาแฟส่องดู Starbucks ทำไมถึงแพง?
ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine