<h2>เมื่อโลกเปลี่ยนแปลงทั้งด้านสิ่งแวดล้อม กฎระเบียบ และมาตรฐานต่างๆ ‘ข้าวไทย’ ที่เคยอุ้มชูเศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน ต้องปรับตัวรับมืออย่างไร?</h2> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;งาน Thailand Rice Fest 2024 เปิดเวทีเสวนา นโยบายข้าวไทย กับเมื่อโลกเปลี่ยนข้าวต้องปรับ สะท้อนมุมมองการสร้างคุณค่าให้ข้าวไทย เพื่อคว้าโอกาสในการเติบโตอย่างยั่งยืน โดย รศ.ดร.ศิวเรศ อารีกิจ ผู้อํานวยการศูนย์วิทยาศาสตร์ข้าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พร้อมด้วย รศ.ดร.ปัทมาวดี โพชนุกูล อดีตผู้อํานวยการสํานักงานคณะกรรมการส่งเสริม วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) และ ดร.ธีรยุทธ ตู้จินดา ที่ปรึกษาและนักวิจัยอาวุโสศูนย์วิทยาศาสตร์ข้าวมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สร้างสมดุลความสัมพันธ์-วางเป้าหมายให้ชัด&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;รศ.ดร.ปัทมาวดี โพชนุกูล อดีตผู้อํานวยการสํานักงานคณะกรรมการส่งเสริม วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) เปิดมุมมองว่า เรื่องข้าวเป็นเรื่องเศรษฐศาสตร์การเมืองที่มีกลุ่มคนเกี่ยวข้องจำนวนมาก และแต่คนไม่ได้มองเป้าหมายเดียวกัน จึงต้องมองในภาพใหญ่ เพื่อสร้างสมดุลความสัมพันธ์ให้ดี ไม่ใช่มองแค่เรื่องของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ซึ่งในเชิงทฤษฎีเป็นบทบาทของภาครัฐ <div class="se-component se-image-container __se__float- __se__float-center" contenteditable="false"><figure style="margin: auto;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2024/12/9dconhRPjTR7rJvLjGRN.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="center" data-file-name="9dconhRPjTR7rJvLjGRN.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-percentage="auto,auto" origin-size="720,480" data-rotatex="" data-rotatey="" style="" data-index="0"></figure></div> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;“แต่สำหรับประเทศไทยที่รัฐบาลเปลี่ยนบ่อย ข้าราชการที่อยู่มานานจึงมีบทบาทสำคัญในการกำหนดทิศทางข้าวในระบบเศรษฐกิจของไทย โดยการปรับตัวของข้าวไทยเป็นโจทย์ใหญ่มาก มองว่าสิ่งสำคัญคือต้องมีการพูดคุยกันระหว่างผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน เพื่อหาเป้าหมายที่ชัดเจนร่วมกัน เพราะหากภาพใหญ่ไม่ชัด ซึ่งจะทำให้งานวิจัยเดินไปในทิศทางที่สอดรับกัน” รศ.ดร.ปัทมาวดีอ อธิบาย&nbsp; &nbsp; การสนับสนุนเกษตรกรเป็นบทบาทของหลายหน่วยงานที่ต้องร่วมมือกัน และต้องทำงานในหลายมิติ ซึ่งการปรับตัวของเกษตรกรต่อปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมีมาตรการต่างๆ มากมายที่ต้องไปคิดร่วมกันในเชิงลึกหลังจากที่ได้เป้าหมายชัดเจน ทั้งเรื่องมาตรฐานทางเศรษฐศาสตร์ มาตรการทางกฎหมาย และที่สำคัญคือ มาตรการสนับสนุนที่มีเงื่อนไขให้เกษตรกรปรับตัวสู่เป้าหมายร่วมกันอย่างจริงจัง รวมถึงการสนับสนุนทางด้านองค์ความรู้และนวัตกรรมที่มีอยู่จำนวนมาก แต่ยังขาดการเชื่อมต่อไปสู่การนำไปใช้จริง ดังนั้นภาครัฐต้องเข้ามามีบทบาทในการขับเคลื่อน ขับเคลื่อนอย่างมีกลยุทธ์ สร้างคุณค่าเจาะ Niche Market&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;นอกจากมองหากลไกลอื่นๆ มาสนับสนุนการทำงานของเกษตกรแล้ว ภาครัฐต้องขับเคลื่อนข้าวไทยอย่างมีกลยุทธ์ มีการวางตำแหน่งของข้าวแต่ละกลุ่ม ตามพื้นที่การปลูก สภาพอากาศ คุณภาพมาตรฐาน คุณค่าทางการตลาด ต้นทุน รวมทั้งการปรับตัวต่างๆ ที่ถูกนำไปใส่ไว้ในการออกแบบ โดยประเทศไทยควรเลิกมองเรื่องความสามารถในการแข่งขันได้แล้ว เพราะการส่งออกข้าวเติบโตได้ดีจนเป็นเบอร์หนึ่งของโลกในช่วงที่ผ่านมาได้รับอานิสงส์จากนโยบายของประเทศคู่ค้า และปัญหาภายในของประเทศผู้ผลิตรายอื่น ซึ่งปัจจุบันกลับมาใช้ศักยภาพอย่างเต็มที่ในการแข่งขัน และไทยสู้ไม่ได้จริงๆ ดังนั้น ต้องคิดหาวิธีเพิ่มคุณค่าทำให้ข้าวไทยมีคุณภาพมากขึ้น เจาะตลาดแบบเฉพาะเจาะจง (Niche Market) <div class="se-component se-image-container __se__float- __se__float-center" contenteditable="false"><figure style="margin: auto;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2024/12/LRheGhpaMBrUHBTofSt9.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="center" data-file-name="LRheGhpaMBrUHBTofSt9.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-percentage="auto,auto" origin-size="720,480" data-rotatex="" data-rotatey="" style="" data-index="1"></figure></div> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;เส้นทางของข้าวมีเส้นทางอื่นในการสร้างรายได้ ไม่ใช่แค่ใช้ประโยชน์จากการซื้อขายข้าว สามารถเป็นฟังก์ชันนอล ฟู้ด เป็นสารสกัด หรือเป็นคอสเมติกก็ได้ รวมถึงนำการผลิตข้าวมาเชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ทำให้ผู้บริโภคเรียนรู้เรื่องความปลอดภัยทางด้านอาหาร เรื่องสุขภาพ และเรื่องสิ่งแวดล้อม ตลอดจนวิถีวัฒนธรรม การพัฒนาเชิงบวก เป็นรายได้แหล่งที่ 3&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ดังนั้น จึงต้องกำหนดเป้าหมาย และวาง position ของข้าวให้ชัดว่า กำลังมองข้าวในบทบาทที่หลากหลาย เพื่อให้ข้าวสามารถทำหน้าที่ได้หลากหลายอย่างแท้จริง ก็จะเป็นโอกาสของข้าวในการเติบโตอย่างยั่งยืนท่ามกลางความท้าทายของโลกที่เปลี่ยนไป โลกเปลี่ยน เทคโนโลยีก้าวกระโดด กระทบทั้งซัพพลายเชน&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ดร.ธีรยุทธ ตู้จินดา ที่ปรึกษาและนักวิจัยอาวุโส ศูนย์วิทยาศาสตร์ข้าวมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวว่า โลกมีการเปลี่ยนแปลงมาอย่างต่อเนื่อง เพียงแต่ 10 ปีที่ผ่าน มีการเปลี่ยนแปลงรวดเร็วและรุนแรงอย่างคาดไม่ถึง ทำให้นโยบายของหลายประเทศเปลี่ยนไป โดยเฉพาะด้านสิ่งแวดล้อมจะเป็นนโยบายสำคัญของอนาคตที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะปัญหาการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศมีความรุนแรงมากขึ้น รวมถึงด้านเทคโนโลยีที่มีการเปลี่ยนแปลงแบบก้าวกระโดดมาก และมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของซัพพลาย เชน ซึ่งส่งผลกระทบต่อภาคเกษตรด้วย โดยปัญหาของประเทศไทยเรื่องเทคโนโลยีคือไม่ได้ดำเนินการจริงจังอย่างเป็นระบบ&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ข้าวไทยติดกับดักความภูมิใจความเป็นเบอร์หนึ่ง จึงไม่ได้คิดปรับเปลี่ยนนโยบาย ซึ่งเวลานี้ถ้าจะมองข้าวเป็น mass production มองข้าวเป็นพลังงานหลักแค่ท้องอิ่มอย่างเดียวก็อาจไม่ใช่อนาคต เพราะข้าวมีคุณค่ามากๆ โดยเฉพาะในแง่ของโภชนาการ ทำให้เกิดความมั่นคงทางอาหาร <div class="se-component se-image-container __se__float- __se__float-center" contenteditable="false"><figure style="margin: auto;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2024/12/3BMR45Sg8dEU7HY4FZJ2.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="center" data-file-name="3BMR45Sg8dEU7HY4FZJ2.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-percentage="auto,auto" origin-size="720,480" data-rotatex="" data-rotatey="" style="" data-index="2"></figure></div> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ดร.ธีรยุทธ กล่าวว่า “ผมมองว่าถ้าการเป็นข้าวคุณภาพแล้วอันดับการส่งออกอาจถอยลงมาบ้างก็ไม่เป็นไร แต่เราต้องทำงานเพิ่มเติมในหลายๆ เรื่อง เช่น เมื่อพูดถึง soft power อาจแต่งเรื่องราว ทำ story ให้มากขึ้นว่าข้าวไทยเป็นจิตวิญญาณของคนไทย มีบทบาททั้งเชิงวัฒนธรรม เศรษฐกิจ และสังคม ทำให้มีเอกลักษณ์ หรืออาหารไทยต้องกินกับข้าว และสิ่งที่เราอยากให้เป็นคือ ข้าวเป็นหนึ่งของการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืน”​ยุทธศาสตร์พัฒนาข้าวไทยต้องเปลี่ยนแปลงทั้งระบบ&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;การวางแผนพัฒนายุทธศาสตร์ข้าว ต้องมีการเปลี่ยนแปลงทั้งระบบ ตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ ทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกัน และที่สำคัญต้องมองในภาพใหญ่ ไม่ใช่เพื่อคนกลุ่มเดียว ต้องมีเป้าหมายที่ชัดเจน โดยที่ผ่านมา การวางแผนพัฒนาของประเทศไทยจะมีเป้าหมายแบบคลุมเครือ&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;นอกจากนี้ นโยบายที่กำหนดออกมาต้องสามารถนำไปสู่การปฏิบัติได้จริง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ตรงกับความต้องการอย่างแท้จริง โดยส่วนตัวมองว่า BCG Model คือการพัฒนาเศรษฐกิจแบบองค์รวม 3 เศรษฐกิจ ทั้งเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว เป็นแนวทางที่ดี เพราะเป็นการบูรณาการทั้งห่วงโซ่คุณค่า ครบในมิติของเศรษฐศาสตร์ ทั้งเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม เรื่องราวอื่นๆ ที่น่าสนใจ :&nbsp;<a href="https://www.forbesthailand.com/news/global/cocoa-prices-climb-to-new-record-high" alt="ไม่ใช่แค่กาแฟ แต่ ‘โกโก้’ ก็ราคาพุ่ง สูงสุดเป็นประวัติการณ์อีกครั้ง">ไม่ใช่แค่กาแฟ แต่ ‘โกโก้’ ก็ราคาพุ่ง สูงสุดเป็นประวัติการณ์อีกครั้ง</a> <a href="https://www.facebook.com/ForbesThailandMagazine/" alt="ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine">ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine</a>

โลกเปลี่ยน ‘ข้าวไทย’ ต้องปรับ ออกจากกับดักแข่งเป็น ‘เบอร์หนึ่ง’ หันมาต่อยอดสร้างคุณค่ารอบด้าน

<h2>ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดปี 67 นี้ ผลผลิตข้าวของไทยในปี 2567 อาจลดลง 10% เหลือ 30.4 ล้านตัน จากปีก่อนที่อยู่ 33.6 ล้านตัน กระทบหนักภาคตะวันออกเฉียงเหนือ รองลงมา ภาคเหนือและภาคกลาง สาเหตุเพราะ Climate Change รวมถึงเอลนีโญและลานีญาที่ทำให้ปีนี้เกษตรกรไทยอาจต้องเจอทั้งภัยแล้งและน้ำท่วม</h2> ผลผลิตข้าวไทยลด เหตุเจอ 'ภัยแล้ง-น้ำท่วม'&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดการณ์ว่าในปี 2567 นี้ ภาวะ Climate Change อาจรุนแรงขึ้นอีกจากทั้งปรากฏการณ์เอลนีโญ และลานีญาที่ทำให้เกิดน้ำแล้งและน้ำท่วมในปีเดียวกัน ส่งผลให้ทั้งปีนี้คาดว่าผลผลิตข้าวรวมทั้งประเทศอาจลดเหลือ 30.4 ล้านตัน ถือว่าลดลง 10% จากปี 66 ที่อยู่ระดับ 33.6 ล้านตัน&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ทั้งนี้ ผลผลิตข้าวรวมปี 67 ที่ 30.4 ล้านตัน เป็นปริมาณข้าวใกล้เคียงกับช่วงปี 2063-2565 ที่มีผลผลิตข้าวเฉลี่ย 31.1 ล้านตัน เนื่องจากคาดว่า ไทยอาจมีปริมาณฝนเฉลี่ยทั้งปี 2567 อยู่ที่ 1,620 มิลลิเมตร (คาดการณ์จากข้อมูลปริมาณฝนของกรมอุตุนิยมวิทยา) ซึ่งเป็นระดับปริมาณฝนที่ใกล้เคียงกับปี 2063-2565 ที่เฉลี่ยอยู่ที่ 1,607 มิลลิเมตร&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;อย่างไรก็ตาม ในปี 2567 นี้ สภาพภูมิอากาศโลกจะมีความแปรปรวนมากขึ้น ทั้งการเผชิญทั้งเอลนีโญที่ทำให้เกิดภัยแล้งในราวครึ่งปีแรก ซึ่งคาดว่า เอลนีโญจะอ่อนกำลังลงในเดือน พ.ค.นี้ จนอาจถือได้ว่าเอลนีโญสิ้นสุดลงด้วย และคาดว่าในครึ่งปีหลังราวช่วงเดือน ก.ค. - ก.ย .มีโอกาสสูงถึง 69% ที่จะพัฒนาเกิดเป็นลานีญาที่ทำให้เกิดฝนตกชุก โดยเฉพาะในเดือน ส.ค. - ต.ค. ที่กรมอุตุนิยมวิทยาของไทย คาดการณ์ว่าไทยอาจได้รับอิทธิพลจากลมพายุหมุนเขตร้อน 1 - 2 ลูก ทำให้เกิดฝนตกหนัก/น้ำท่วมฉับพลันได้ในบางพื้นที่&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;จากผลกระทบดังกล่าวคาดว่าจะส่งผลให้ผลผลิตข้าวของไทยทั้ง 3 ภาคอาจลดลงเมื่อเทียบกับปี 2566 ได้แก่ - ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผลผลิตข้าวอาจลดลงมากที่สุดถึง 9%YoY จากข้าวนาปีที่เสียหายเป็นหลักจากลานีญาในครึ่งปีหลัง - ภาคเหนือ อาจลดลง 8.6%YoY จากข้าวนาปรังเป็นหลักจากเอลนีโญในครึ่งปีแรก - ภาคกลาง อาจลดลง 8.7%YoY จากข้าวนาปรังเป็นหลักจากเอลนีโญในครึ่งปีแรก<div class="se-component se-image-container __se__float- __se__float-center" contenteditable="false"><figure style="margin: auto;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2024/05/X4MV7f2LsmTGxevJJpAR.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="center" data-index="1" data-file-name="X4MV7f2LsmTGxevJJpAR.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-rotatex="" data-rotatey="" data-percentage="auto,auto" style=""></figure></div>​ข้าวไทยเริ่มเจอผลกระทบ&nbsp;Climate Change ตั้งแต่เมื่อไร​&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ทั้งนี้ หากย้อนสถิติในอดีตจะพบว่า ในรายพืชเกษตรสำคัญอย่างข้าว มีพื้นที่ปลูกมากที่สุดกว่า 44% ของพื้นที่เกษตรทั้งประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่อยู่นอกเขตชลประทานถึง 80% ของพื้นที่ปลูกข้าวทั้งประเทศ จึงพบว่า ผลผลิตข้าวเฉลี่ยต่อปีก็ลดลงด้วย จาก 34.6 ล้านตัน เป็น 31.5 ล้านตัน&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ดังนั้น เมื่อ Climate Change มีความรุนแรงชัดขึ้นตั้งแต่ปี 2559 สร้างความเสียหายต่อภาคเกษตรไทย โดยเฉพาะพืชเศรษฐกิจหลักอย่างข้าวให้มีผลผลิตลดลง โดยเมื่อเทียบ ‘ก่อน - หลัง’ ปี 2559 พบว่า การเกิดปรากฎการณ์เอลนีโญและลานีญาที่ยาวนานขึ้นต่อรอบ เช่น ระยะเวลาการเกิดเอลนีโญตั้งแต่ปี 2559 กินเวลายาวนานขึ้นอยู่ที่ 10-19 เดือนต่อรอบ จากเพียง 5-9 เดือนต่อรอบในช่วงก่อนปี 2559 ขณะที่การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกก็ปรับสูงขึ้นด้วยเป็น 1 องศาเซลเซียส จาก 0.7 องศาเซลเซียส&nbsp; &nbsp; ทั้งนี้ ยังมีผลกระทบและกดดันต่อภาพรวมผลผลิตสินค้าเกษตรให้ลดลง สะท้อนจากดัชนีผลผลิตสินค้าเกษตรที่ปรับตัวลดลงในปี 2559 - 2566 มาเฉลี่ยอยู่ที่ระดับ 108 จากเฉลี่ยที่ระดับ 117 ในปี 2551 - 2558<div class="se-component se-image-container __se__float- __se__float-center" contenteditable="false"><figure style="margin: auto;"><img src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2024/05/cw9eVyo6MYMk1MSkK2uM.jpg" alt="" data-proportion="true" data-align="center" data-index="0" data-file-name="cw9eVyo6MYMk1MSkK2uM.jpg" data-file-size="0" data-origin="," data-size="," data-rotate="" data-rotatex="" data-rotatey="" data-percentage="auto,auto" style=""></figure></div>ภาคใดของไทยเจอผลกระทบหนักที่สุด &nbsp; &nbsp; ขณะที่หากพิจารณารายภาค พบว่า ข้าวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือได้รับผลกระทบมากที่สุดจาก Climate Change ที่รุนแรงขึ้นเมื่อเทียบกับภาคอื่น โดยข้าวภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีสัดส่วนสูงถึง 43% ของผลผลิตข้าวทั้งประเทศ ตามด้วยภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ทั้งนี้ หากเทียบในช่วงเวลาก่อนและหลังปี 2559 พบว่า Climate Change ที่รุนแรงขึ้น ทำให้ผลผลิตข้าวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือลดลงมากที่สุดเฉลี่ยถึง 1.5 ล้านตันต่อปี หรือลดลงกว่า 9.8% เนื่องจากพื้นที่ปลูกข้าวส่วนใหญ่อยู่นอกเขตชลประทานที่ปลูกข้าวนาปีเป็นหลัก จึงต้องพึ่งพาน้ำฝน ขณะที่ภาคเหนือและภาคกลางอาจได้รับผลกระทบรองลงมา เนื่องจากพื้นที่ปลูกข้าวส่วนใหญ่อยู่ในเขตชลประทานที่ปลูกข้าวนาปรัง ซึ่งยังสามารถพึ่งพาน้ำในเขื่อนได้ ทำให้ผลผลิตข้าวภาคเหนือลดลง 9.5% และภาคกลางลดลงที่ 8.4% Photo by <a href="https://unsplash.com/@boudewijn_huysmans?utm_content=creditCopyText&amp;utm_medium=referral&amp;utm_source=unsplash">Boudewijn Huysmans</a> on <a href="https://unsplash.com/photos/people-walking-on-green-grass-field-during-daytime-OhvkoOYlASk?utm_content=creditCopyText&amp;utm_medium=referral&amp;utm_source=unsplash">Unsplash</a> เรื่องราวอื่นๆ ที่น่าสนใจ :&nbsp;<a href="https://forbesthailand.com/news/finance-and-investment/credit-bureau-thailand-debt-household-q-1-2024" alt="คนไทยมีหนี้มากแค่ไหน? ไตรมาส 1/67 หนี้เสียกลุ่มไหนเพิ่มขึ้นสูงสุด"></a><a href="https://www.forbesthailand.com/news/finance-and-investment/nesdc-thai-gdp-q-1-2024" alt="‘สภาพัฒน์’ เผยแม้ Digital wallet อาจมาทันปลายปี แต่ยังหั่นเป้า GDP ปี 67 เหลือ 2 - 3%">‘สภาพัฒน์’ เผยแม้ Digital wallet อาจมาทันปลายปี แต่ยังหั่นเป้า GDP ปี 67 เหลือ 2 - 3%</a> <a href="https://www.facebook.com/ForbesThailandMagazine/" alt="ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine">ไม่พลาดบทความและเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ติดตามเราได้ที่เฟซบุ๊ก Forbes Thailand Magazine</a>

‘วิจัยกสิกร’ เผยผลผลิตข้าวไทยปี 67 อาจลดลง 10% เหลือ 30.4 ล้านตัน เหตุเจอทั้ง ‘ภัยแล้ง - น้ำท่วม’ ในปีนี้

กัมปนาท มานะธัญญา  กล้าข้าวใหม่แห่ง “หงษ์ทอง”

เวทีประชุม Thailand Rice Convention 2017 สถาบันวิจัย-เอกชนมองตลาดข้าวปีนี้แนวโน้มราคาหยุดดิ่งลงหลังลดลงต่อเนื่องมา 5 ปี เนื่องจากสต๊อกไม่อยู่ในภาวะโอเวอร์ซัพพลาย มองตลาดทวีปแอฟริกามาแรง ข่าวดีไทยชิงส่วนแบ่งตลาดฮ่องกงกลับคืน ผู้ส่งออกข้าวจี้รัฐเร่งพัฒนาประสิทธิภาพการผลิตข้าว

กระทรวงพาณิชย์ โดยกรมการค้าต่างประเทศจัด งานประชุมข้าวนานาชาติ หรือ Thailand Rice Convention 2017 ขึ้นระหว่างวันที่ 28-30 พฤษภาคม 2560 โดยมีการสัมมนาเชิงวิชาการบนเวทีภายในงาน

Jeremy Zwinger ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท The Rice Trader จำกัด กล่าวว่า ปี 2017 นี้คาดว่าตลาดจะพลิกกลับจากตลาดของผู้ซื้อมาเป็นตลาดของผู้ขาย เพราะซัพพลายในสต๊อกไม่ได้มีลักษณะโอเวอร์ซัพพลาย ยกตัวอย่างเช่นตลาดที่ใหญ่ที่สุดคือประเทศจีน ด้วยปริมาณประชากรกว่า 1,000 ล้านคนทำให้จีนยังคงสั่งซื้อข้าวและถั่วเหลืองเพื่อเก็บสต๊อกในประเทศทำให้จีนยังมีการบริโภคข้าวต่อเนื่อง

<figure><img style="width: 680px; height: 453px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/1cd957e40f32a275967b8f317ace4338.png" alt="" width="680" height="453" /><figcaption> พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เป็นประธานในพิธีเปิดงานประชุมสัมมนา  Thailand Rice Convention 2017 เมื่อวันที่ 29 พ.ค.60 (ขอบคุณภาพจาก: โพสต์ทูเดย์)</figcaption></figure>

ด้านตลาดแอฟริกาเป็นอีกภูมิภาคที่น่าจับตา จากประชากรที่มากขึ้นแต่การผลิตภายในประเทศไม่สูงขึ้นตาม จึงคาดว่าจะมีการนำเข้าข้าวสูงในปีนี้ ส่วนประเทศผู้นำเข้าสำคัญอย่างไนจีเรีย ปีที่แล้วการนำเข้าลดลงจากปัญหาการเมืองภายในประเทศ ส่วนปี 2017 ยังต้องติดตามสถานการณ์ต่อไป

ในแง่ราคาข้าว ซึ่ง 5 ปีที่ผ่านมาราคาข้าวตกลงทั่วโลก โดยเฉพาะประเทศไทยซึ่งราคาลดลงรวม 175 เหรียญสหรัฐฯต่อตัน เนื่องจากต้องการระบายสต๊อกข้าวทำให้ข้าวไทยลดราคาเพื่อแข่งขันมาตลอด อย่างไรก็ตาม Jeremy คาดว่าปีนี้ราคาไม่น่าจะลดต่ำลงอีก จากการระบายสต๊อกข้าวที่ทำได้ดี โดยปัจจุบันราคาข้าวสาร 100% ชั้น 2 ของไทยขึ้นมาที่ 430 เหรียญสหรัฐฯต่อตัน เพิ่มจากปีก่อนที่ราคา 427 เหรียญสหรัฐฯต่อตัน

อย่างไรก็ตาม Jeremy กล่าวถึงปัจจัยสำคัญที่อาจส่งผลต่อการผลิตข้าวในปีนี้ โดย 2 ปีที่ผ่านมาเกิดภาวะเอลนีโญและลานีญา ซึ่งต้องจับตามองสภาพภูมิอากาศปีนี้ว่าจะกลับมาเกิดภาวะเอลนีโญอีกหรือไม่ ทำให้ประเทศผู้ปลูกและส่งออกข้าวควรจะบริหารจัดการน้ำอย่างใกล้ชิด

&nbsp;
<h2>ซัพพลายลด-ตลาดค้าข้าวขยายตัว</h2>
<img style="width: 680px; height: 472px;" src="http://forbesthailand.com/uploads/library/d445232cfd2aa010b6d8dbe26827b9fc.png" alt="" />

ด้าน Amit Gulrajani รองประธานกรรมการอาวุโสฝ่ายตลาดข้าว บริษัท Olam International จำกัด ประเทศสิงคโปร์ กล่าวสอดคล้องกันว่า มีความกังวลในตลาดว่าการบริโภคข้าวจะลดลงแต่ที่จริงแล้วข้อมูลจากกระทรวงเกษตรสหรัฐอเมริกาคาดการณ์ว่า การบริโภคข้าวทั่วโลกในปี 2016 ปริมาณ 471.2 ล้านตัน จะเพิ่มขึ้นเป็น 478.7 ล้านตันในปี 2017 และ 480.1 ล้านตันในปี 2018

ในขณะที่การผลิตปริมาณ 471.8 ล้านตันในปี 2016 จะเพิ่มขึ้นเป็น 481.5 ล้านตันในปี 2017 แต่ในปี 2018 คาดว่าจะลดลงเล็กน้อยเหลือ 481.3 ล้านตัน

ส่วนตลาดค้าข้าวทั่วโลก จะเพิ่มจาก 40.6 ล้านตันในปี 2016 เป็น 41.3 ล้านตันในปี 2017 และเพิ่มเป็น 42.3 ล้านตันสำหรับปี 2018 โดยตลาดใหญ่ที่สุดยังคงเป็นทวีปแอฟริกา เอเชีย และตะวันออกกลางตามลำดับ

&nbsp;
<h2>ไทยชิงตลาดข้าวฮ่องกงคืน</h2>
Kenneth Chan Kin Nin ประธาน สมาคมพ่อค้าข้าวแห่งฮ่องกง เปิดเผยว่า สถานการณ์ตลาดข้าวของฮ่องกง ซึ่งไทยเคยครองส่วนแบ่งสูงถึง 90% ช่วงปี 2007-2008 ก่อนจะถูกชิงส่วนแบ่งตลาดไปตั้งแต่ปี 2013 เนื่องจากการแข่งขันรุนแรงด้านราคา ทำให้ปี 2014 ส่วนแบ่งตลาดของไทยในการส่งออกข้าวสู่ฮ่องกงลดเหลือ 48% หรือคิดเป็น 1.54 แสนตันต่อปี

<img src="http://forbesthailand.com/uploads/library/8ba7ac9ea858be6f201987e4b2b7dc1a.png" alt="" />

แต่หลังจากนั้นไทยชิงส่วนแบ่งได้มากขึ้นในแต่ละปี จนปัจจุบัน เมื่อไตรมาสแรกของปี 2017 ไทยสามารถชิงส่วนแบ่งกลับมาได้เป็น 68% ของทั้งตลาด หรือคิดเป็นปริมาณ 71,200 ตัน ซึ่งถือเป็นความสำเร็จของรัฐบาลและภาคเอกชนไทย

&nbsp;
<h2>จี้รัฐหาทางเร่งผลผลิตต่อพื้นที่</h2>
ด้าน วิชัย ศรีประเสริฐ นายกกิตติมศักดิ์ สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า การแข่งขันในตลาดข้าวของประเทศไทยจำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการผลิตเพื่อแก้โจทย์ใหญ่คือ ลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มประสิทธิภาพผลิตข้าวต่อพื้นที่ให้ได้ปริมาณมากขึ้น เพื่อให้ปลายทางได้ข้าวมีคุณภาพดีในราคาที่ไม่สูง

“ปัจจุบันการผลิตข้าวไทยทำได้ 2.8 ตันต่อเฮกตาร์ ขณะที่ค่าเฉลี่ยโลกอยู่ที่ 4.2 ตันต่อเฮกตาร์ แปลว่าไทยต้องลดต้นทุนการผลิตและทำให้มีผลผลิตต่อพื้นที่สูงขึ้น ดูแลการจัดการน้ำ ดิน ทรัพยากรต่างๆ อย่างเรื่องการทำนาแปลงใหญ่ที่รัฐบาลไทยเพิ่งเริ่มพยายามผลักดัน แต่ที่เวียดนามทำสำเร็จไปแล้ว ดังนั้นไทยควรจะทุ่มงบเรื่องนี้อย่างเต็มที่ ถ้าหากเราเพิ่มการผลิตได้อีก 2 ตันต่อเฮกตาร์ จะทำให้เรามีผลผลิตเพิ่มขึ้นถึง 22 ล้านตัน” วิชัยกล่าว

วัชรพล บุญหลาย ที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวว่า ทิศทางการพัฒนาตลาดข้าวมองว่าควรจะมีการทำงานร่วมกันทั้งห่วงโซ่อุปทาน เพื่อร่วมมือกันพัฒนาข้าวจากที่เป็นสินค้าโภคภัณฑ์ ให้กลายเป็นสินค้าที่เพิ่มคุณค่า ความเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ยังผลิตอยู่และทำต่อไป แต่ต้องประชาสัมพันธ์ให้ผู้บริโภคทั่วโลกทราบด้วยว่า ข้าวมีคุณค่าและสารอาหารอย่างไร และควรจะบริโภคข้าวที่ดีมีคุณภาพ

เชื่อปี 2017 ตลาดข้าวกลับมาเป็นตลาดผู้ขาย แนวโน้มราคาหยุดดิ่งลง

AEC มีทางรวย ดูแล้วจะรวยไปกับการเติบโตของประชาคมอาเซียน เจาะลึกตลาดข้าวเวียดนาม จัดอยู่ในกลุ่มที่มีรายได้ปานกลาง-ต่ำ มีศักยภาพ มีกำลังซื้อสินค้าไทยมีภาพลักษณ์ที่ดีต่อชาวเวียดนาม ในขณะเศรษฐกิจเวียดนามกำลังเติบโตต่อเนื่อง รัฐบาลเวียดนามผลักดันให้ข้าวเป็นสินค้าเกษตรที่สำคัญของประเทศ ได้กำหนดนโยบายด้านต่างๆ เพื่อขับเคลื่อนให้ข้าวขึ้นมาเป็นอันดับหนึ่งของโลก 
 
รัฐบาลเวียดนามได้มีนโยบายร่วมมือด้านข้าวกับประเทศเพื่อนบ้านในหลากหลายรูปแบบ ที่สำคัญยังได้มีแผนพัฒนาการเกษตรชนบทเพื่อวางทิศทางและเป้าหมายในการพัฒนาด้านการเกษตรของประเทศในอีก 10 ปี ซึ่งนโยบายที่รัฐบาลเวียดนามจะนำมากำหนดใช้ ต้องตอบสนองความต้องการของประชาชน เพื่อช่วยเสริมสร้างการผลิตสินค้าและระบบกลไกตลาดในอนาคตได้ 
 
พบกับความคืบหน้า การร่วมค้าข้าวไทย-เวียดนาม และพานมัสการ วัดเฉินก๊วก อายุกว่า 1,500 ปี ติดตามชม อาทิตย์นี้ 11.00 - 11.30 น. ทาง MCOT HD 
 
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="450" src="https://www.youtube.com/embed/kUyQtALXa90" width="100%"></iframe>

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events