<h2>สวนสามพราน ปรับตัวสู่โมเดลเกื้อกูลสังคม เนื่องจากการแข่งขันในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ พร้อมกับความต้องการของลูกค้าที่มีความซับซ้อนมากขึ้น ผู้ประกอบการที่เคยสร้างรายได้จากการทำธุรกิจรูปแบบเดิมถูกสถานการณ์บังคับให้ต้องปรับตัวเพื่อรับมือกับความเปลี่ยนแปลง</h2>
<span style="color: #008000;">สวนสามพราน</span> ก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ปี 2505 จากอดีตที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติและวัฒนธรรมไทยมีการจัดงานและการแสดงรองรับนักท่องเที่ยวกลุ่มใหญ่ ต่อมาพบพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนไปเป็นความต้องการแสวงหาประสบการณ์ใหม่ๆ ในลักษณะเฉพาะตัว มุ่งหวังไปสู่เป้าหมายการมีชีวิตที่สมดุล ด้วยรากฐานอันเป็นจุดแข็งของธุรกิจ และความสนใจในเรื่องอาหารและสุขภาพ

สวนสามพรานจึงได้ปรับตัวสร้างจุดต่างทางธุรกิจโดยการนำเสนออาหารอินทรีย์ตอบรับกระแสความใส่ใจในสุขภาพ แต่กลับต้องประสบปัญหาขาดแคลนวัตถุดิบ แม้จะมีความพยายามเชื่อมต่อกับเกษตรกรในพื้นที่แต่พบว่าส่วนใหญ่ไม่พร้อม ไม่รู้ หรือไม่กล้าเปลี่ยนมาทำเกษตรอินทรีย์ จึงเป็นที่มาให้<span style="color: #008000;">สวนสามพรานต้องเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ โดยเป็นการเปลี่ยนในระดับโมเดลการทำงาน นำไปสู่การก่อเกิด <strong>“สามพรานโมเดล”</strong> โมเดลธุรกิจเกื้อกูลสังคมบนฐานการขับเคลื่อนสังคมอินทรีย์ และการค้าที่เป็นธรรม</span>

สวนสามพรานทำงานร่วมกับกลุ่มเกษตรกรอินทรีย์ ตั้งแต่การสร้างสรรค์เมนูตามฤดูกาล การรับซื้อวัตถุดิบในราคาที่เป็นธรรมไปจนถึงการร่วมพัฒนาสินค้า และยังได้ก่อตั้งมูลนิธิสังคมสุขใจทำหน้าที่ส่งเสริมให้เกิดการรวมกลุ่มเกษตรกรอินทรีย์ นำระบบรับรองแบบมีส่วนร่วม (PGS) มาใช้สร้างความร่วมมือและความเชื่อมั่น เชื่อมโยงห่วงโซ่คุณค่าจากเกษตรกรต้นน้ำสู่ผู้ประกอบการกลางน้ำ (เช่น โรงแรม ร้านอาหาร ผู้แปรรูป) และผู้บริโภคที่ปลายน้ำทิศทางการปรับตัวและการดำเนินงานดังกล่าวสร้างความเข้มแข็งมั่นคงให้กับธุรกิจสวนสามพรานจากการทำงานเป็นพันธมิตร (partnership) สร้างประโยชน์ต่างตอบแทนแบบ win-win-win เปิดมุมมองที่แตกต่าง นำไปสู่การสร้างสรรค์โอกาสตลาดใหม่ๆ

อย่างไรก็ดี วิสัยทัศน์ในการสร้างสังคมอินทรีย์ไม่ใช่เรื่องความสำเร็จของธุรกิจรายใดรายหนึ่งแต่จะเกิดขึ้นได้ก็ด้วยความร่วมมือของภาคส่วนต่างๆ <span style="color: #008000;">แนวทางการดำเนินธุรกิจเกื้อกูลสังคมจึงต้องมุ่งสร้างการมีส่วนร่วม นำไปสู่การสร้างสรรค์กลยุทธ์การบริหารธุรกิจรูปแบบใหม่ๆ</span> เช่น <span style="color: #993300;">การตลาดการขับเคลื่อน (social movement marketing) เพื่อยกระดับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องรวมถึงลูกค้าผู้บริโภคให้มาเป็นผู้นำร่วมเปลี่ยนแปลง (collective leaders) โดยผ่านกระบวนการ inspire (สร้างแรงบันดาลใจ) learn (ส่งเสริมการเรียนรู้) act (สนับสนุนการลงมือทำ) share (เปิดเวทีให้ได้ถ่ายทอดแลกเปลี่ยนประสบการณ์)</span>

การดำเนินงานด้วยโมเดลธุรกิจเกื้อกูลสังคมมาอย่างต่อเนื่อง ทำให้ปัจจุบันสวนสามพรานเป็น <span style="color: #008000;">“พื้นที่สร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลง”</span> ให้กับหน่วยงานต่างๆ ที่มาจัดสัมมนาศึกษาดูงาน และลูกค้าผู้บริโภคที่มาใช้บริการ รวมถึงพันธมิตรองค์กรที่มีวิสัยทัศน์ร่วมสร้างสังคมอินทรีย์ พร้อมกันกับการที่สวนสามพรานได้ขยายผลสู่การสร้าง “ปฐม” เพื่อมอบประสบการณ์วิถีอินทรีย์กับการเรียนรู้เส้นทางอาหารผ่านปฐมออร์แกนิกฟาร์มปฐมออร์แกนิกวิลเลจ ปฐมออร์แกนิกคาเฟ่ และมีการผลิตสินค้าจากวัตถุดิบอินทรีย์ของเกษตรกรในเครือข่ายสามพรานโมเดลตอบสนองความต้องการตลาดที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ

<span style="color: #993300;">สวนสามพรานเชื่อมั่นว่า โมเดลธุรกิจเกื้อกูลสังคมจะเป็นทิศทางสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ (systems change) นำมาซึ่งการพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืนต่อธุรกิจ เศรษฐกิจ สุขภาพ สังคม และสิ่งแวดล้อม</span>

&nbsp;

<figure><img class="wp-image-34232 size-medium" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/08/รูปคนสี่เหลี่ยมจัดอันดับ-300x300.jpg" alt="สวนสามพราน" width="300" height="300" /><figcaption> อรุษ นวราช กรรมการผู้จัดการ สวนสามพราน และผู้ริเริ่มการขับเคลื่อนสามพรานโมเดล</figcaption></figure>

&nbsp;

อ่านเพิ่มเติม: <a href="https://forbesthailand.com/commentaries/insights/%e0%b9%82%e0%b8%ad%e0%b8%81%e0%b8%b2%e0%b8%aa%e0%b8%88%e0%b8%b2%e0%b8%81%e0%b8%9e%e0%b8%a4%e0%b8%95%e0%b8%b4%e0%b8%81%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%a1%e0%b8%9c%e0%b8%b9%e0%b9%89%e0%b8%9a%e0%b8%a3%e0%b8%b4.html">โอกาสจากพฤติกรรมผู้บริโภคทั่วโลกของ ผู้ผลิตอาหารและเครื่องดื่ม</a>

<hr />

<a href="https://www.ookbee.com/shop/magazine/FORBES/85ec1bec-75ea-41e0-942c-776429c47cf8/august-2020">คลิกอ่านฉบับเต็มได้ที่นิตยสาร Forbes Thailand ฉบับเดือนสิงหาคม 2563 ในรูปแบบ e-magazine</a>

<img class="alignnone wp-image-34227" src="https://forbesthailand.com/wp-content/uploads/2020/08/COVER-87-AUGUST-OK-.jpg" alt="" width="300" height="394" />

&nbsp;

จากเส้นทางการเรียนรู้ของสวนสามพราน สู่โมเดลธุรกิจเกื้อกูลสังคม

<h2>เมื่อเงินเดือนและความเจริญเติบโตทางหน้าที่การงานในบริษัทชั้นนำของประเทศ ไม่ใช่ดัชนีชี้วัดความสุขของ <strong>“อรุษ นวราช”</strong> อีกต่อไป เขาจึงตัดสินใจหันหลังให้ป่าคอนกรีต มุ่งหน้าสู่สามพราน จ.นครปฐม กลับบ้านที่เขาคุ้นเคย รับไม้ต่อกิจการ <strong>“สามพราน ริเวอร์ไซด์”</strong> พร้อมปลุกปั้น <strong>“สามพรานโมเดล”</strong> ทำเกษตรอินทรีย์ให้เป็นวิถีชีวิตและธุรกิจที่ยั่งยืน</h2>
หลังจากจบปริญญาตรีด้านวิศวกรรมเคมีจาก Imperial College London ประเทศอังกฤษ เขากลับกรุงเทพฯ ทำงานให้บริษัทหลักทรัพย์และบริษัทน้ำมันรายใหญ่ ตั้งเป้าหมายในชีวิตขึ้นเป็นผู้บริหาร จนราวปี 2540 ได้ย้ายไปทำงานที่ อมตะ บี.กริม เพาเวอร์ ที่นี่เขาได้พบ Harald Link มหาเศรษฐีเยอรมัน สัญชาติไทย เจ้าของบริษัท ผู้จุดประกายความชอบด้านสมุนไพรและแพทย์ทางเลือกให้เขา

แม้การงานและการเงินจะก้าวหน้า แต่นั่นไม่ใช่หนทางแห่งความสุขของชายหนุ่มอีกต่อไป

ปี 2549 อรุษตัดสินใจลาออกจากงานแล้วกลับบ้านไปช่วยมารดาคือ “สุชาดา ยุวบูรณ์” บริหารโรส การ์เด้น (เดิมคือ “สวนสามพราน”) หลังประสบปัญหารายได้ลดลงมาก แม้ว่าจะจ้างเชนโรงแรมต่งชาติมาช่วยบริหารก็ตาม

ผู้บริหารหนุ่มจึงได้โอกาสเดินหน้าความสนใจเรื่องสมุนไพรและสุขภาพ นำผักผลไม้ปลอดสารพิษมาเป็นวัตถุดิบในห้องอาหารของโรงแรม เมื่อที่ดินของครอบครัวในอีกฝั่งแม่น้ำ 30 ไร่ยังคงสภาพเป็นสวน เขาจึงพัฒนาให้กลายเป็นสวนเกษตรอินทรีย์ นอกจากจะเป็นแหล่งผลิตวัตถุดิบให้ครัวของโรงแรม ยังเปิดให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสวิถีชีวิตแบบเกษตรอินทรีย์ที่หาดูได้ยากในกรุงเทพฯ

เมื่อเพาะปลูกได้ไม่พอกับความต้องการ อรุษจำเป็นต้องติดต่อเกษตรกรจากชุมชนรอบๆ ให้ปลูกผักผลไม้ป้อนโรงแรม แต่อุปสรรคใหญ่คือชาวบ้านอยู่กับเกษตรกรรมแบบพึ่งพาสารเคมีมายาวนาน เพราะต้นทุนถูกกว่าและมีตลาดรองรับกว้างขวาง

ชายหนุ่มจึงคิด “สามพรานโมเดล” ขึ้นเป็นโครงการรองรับเกษตรอินทรีย์ พร้อมรับซื้อ และช่วยจัดหาช่องทางการตลาด แต่ในวันแรกที่นัดหมายเกษตรกรมาพูดคุย กลับโดนยิงคำถามอย่างหนัก เพราะชาวบ้านเหล่านี้มีบทเรียนจากภาครัฐมาแล้ว ที่เคยทุ่มงบช่วยเหลือเกษตรอินทรีย์ แต่พอหมดงบก็จบโครงการไม่มีการสานต่อจนสำเร็จ

“เขาบอกว่าสวนสามพรานมีเงินอยู่แล้ว จะมาทำเรื่องนี้ทำไม จะจริงจังแค่ไหน แต่หลังจากได้คุยกันมากขึ้น ผมก็บอกว่า สิ่งที่อยากทำคือยกระดับ อ.สามพราน ดึงภูมิปัญญาท้องถิ่นเรื่องเกษตรอินทรีย์เป็นจุดขาย ช่วยกันสร้างโมเดลธุรกิจที่ยั่งยืนบนวิถีชีวิตแบบไทยๆ ถ้าเราสร้างให้แข็งแกร่ง การท่องเที่ยวก็จะตามมา ผมมองว่าเราสามารถอยู่ได้โดยไม่ต้องพึ่งโครงการจากภาครัฐมากนัก”

<strong>อรุษ ในวัย 46 ปี กรรมการผู้จัดการสามพราน ริเวอร์ไซด์ กลับมาอยู่ท่ามกลางอาณาจักรและธุรกิจของครอบครัว ท่ามกลางเพื่อนบ้านเกษตรกรนับร้อยครัวเรือนในนครปฐม ที่กว่าจะมาถึงวันนี้ เขาต้องพิสูจน์ตัวเองอย่างต่อเนื่องและจริงจัง ว่าเขาจริงใจกับการทำ "สามพรานโมเดล" อย่างแท้จริง</strong>

&nbsp;
<div>

<hr />

สรุปและเรียบเรียงจาก "อรุษ นวราช: จากวิศวกรเคมีสู่เกษตรกรอินทรีย์", Forbes Thailand ฉบับ JULY 2014

</div>

News

Forbes lists

World

Leaderboard

Commentaries

Forbes life

Events